آرمان- میثم سعادت: شکی نبود که این دولت داستانی دنباله?دار با مجلس اصولگرایی داشت که اکثریت قریب به اتفاق نمایندگان آن تمایلی به روی کار آمدن این دولت نداشتند. گرچه ریاست مجلس سعی کرد نقش خود را در رابطه مجلس و دولت تعریف کند و ظاهرا سران مجلس و مردان دولت به این نتیجه رسیدند که میدان را به اصولگرایان تندرو ندهند که هم رئیس مجلس و هم رئیس جمهور، هر دو روزگاری هدف اعتراض این معترضین قرار گرفته بودند. یکی در سخنرانی 22 بهمن قم و دیگری در هنگام بازگشت از نیویورک. اما تندروها نیز بیکار ننشستند و این روزها نه?تنها به?دنبال استیضاح وزیران کابینه هستند، از طرفی دیگر سعی دارند هیات?رئیسه مجلس را نیز برکنار کنند. بهانه جدید دلواپس?ها، مجوزهایی است که وزارت ارشاد به برخی محصولات که به اذعان آنها قومی است، داده. محصولاتی که مشخص نیست اشاره به حوزه فیلم و سینما دارد یا کتاب و شعر یا اصلا منظورشان همان سریال سیماست که به?جای سوال از ضرغامی، وزیر فرهنگ و ارشاد را برای سوال به مجلس فرابخوانند. از آن?سو داستان?های دنباله?دار احضار فرجی?دانا به مجلس نیز ادامه دارد و تقریبا از بعد از عید به?صورت مستمر برخی افراد به دنبال استیضاح وزیر علوم هستند. به همین بهانه دکتر صادق زیباکلام گفت?وگویی با آرمان داشت:

اصولگرایان تندرو یا همان جریان سیاسی که به جبهه پایداری و جریان احمدی?نژاد نزدیک بود از همان ابتدای شروع به کار دولت روحانی شروع به تخریب و انتقاد از دولت کردند. این انتقادات از کلیت دولت روحانی بود چون با روی کارآمدن این دولت بسیاری حوزه?ها از دست آنان خارج شده بود و در همه حوزه?ها شروع کردند برای دولت مساله ایجاد کنند. یک روز به سیاست خارجی دولت انتقاد کردند و یک روز به وزارت کشور ایراد گرفتند و یک روز درباره وزرای اقتصادی دولت بهانه جویی کردند و بسیاری موارد دیگر که در این یک سال در برابر چشم مردم قرار داشته است. 

اولا باید به این توجه داشت که فرهنگ و کار فرهنگی یک برنامه بلندمدت است و اینطوری نیست که با یک برنامه یک هفته?ای و یک ماهه یا یک و چندساله در روند فرهنگ تغییر مثبت یا منفی ایجاد شود. مساله بعدی این است که در ایران 26 نهاد متولی امور فرهنگ در کشور هستند. این مخالفت?ها در حوزه دو وزارتخانه ارشاد و وزارت علوم بیشتر بوده است. همانطور که می?بینید اینها برای چندمین بار بحث استیضاح وزیر علوم را مطرح می?کنند. درخصوص وزارت ارشاد هم همینطور. وزارت ارشاد را به اجراکردن سیاست باز متهم می?کنند. در زمینه سیاست اعطای مجوز به کتاب و مطبوعات و فیلم و .... دولت را متهم می?کنند درحالی که هیچ?گاه به?صورت مصداقی نمی?گویند منظورشان دقیقا کدام کتاب یا فیلم یا فصلنامه بوده است. مساله را درحقیقت خیلی کلی مطرح می?کنند. به?دلیل آنکه  نتوانستند به دولت در حوزه اقتصاد، سیاست خارجی لطمه بزنند وارد حوزه آموزش و فرهنگ شده?اند. اینها درواقع می?خواهند با تندکردن فضای داخلی دولت را از رسیدگی به برنامه?ها و وعده?های خود بازدارند.

در این مورد هم شما هیچ?وقت مصادیق روشن را نمی?بینید. شما می?توانید به هر نشریه?ای که یکی از اقلیت?ها منتشر می?کنند یا درمورد قومیت?های دیگر، می?توان به?سادگی با این اتهام مواجه شود که این مساله به بحث قومیت?ها دامن می?زند. درصورتی که صحبت نکردن درخصوص مشکلات و مصائب اجتماعی باعث از بین رفتن آن مسائل نمی?شود. مثلا شما یکی از مشکلات اجتماعی را درنظر بگیرید مثل «دیر ازدواج کردن جوانان». اگر درباره این مساله صحبت نشود آیا این مساله حل خواهد شد؟. اینکه می?گویند اصلا در این باره حرف نزنیم در واقع حرف بی معنی و بی نتیجه?ای است. به هر حال چندی است که جلوی این مساله را در فضای مجازی گرفته?اند. چه اتفاقی افتاد؟ غیر از این است که ابعاد این مسائل بیشتر شده؟ مشخصا امروز در مرداد 93 نسبت به مرداد 83 و مرداد 73 بیشتر شده. برخی اصولگرایان این تفکر را دارند که درباره مسائل اجتماعی صحبت نکنیم. مثلا چون پرده?دری می?شود یا قبحش ریخته می?شود. درصورتی که صحبت نکردن درباره یک موضوع سبب از بین رفتن اصل موضوع نمی?شود. اگر کثیفی را جارو کنیم و زیر فرش قرار دهیم که اصل کثیفی هنوز در خانه باقی مانده است! این نگاه جدا از اینکه نگاه غلطی است بهانه?ای برای حمله به ارشاد هم هست و چون موضوعاتی حساسیت?برانگیز است، جای مانور بیشتری به مخالفان وزیر ارشاد می?دهد.

 درمورد عملکرد وزارت علوم چطور؟ فکر نقطه قوت فعالیت آقای فرجی دانا در وزارت علوم چه بوده است؟

متاسفانه فضایی که در سال?های گذشته در دانشگاه ایجاد شده بود یک فضای به دور از آرامش بود. چه دانشجو و چه استاد در یک فضایی غیرمطلوب تحصیل می?کردند. وقتی یک شب شعر برگزار می?شد یا یک استاد یا نظریه?پردازی از سوی انجمن اسلامی یا انجمن صنفی به دانشگاه دعوت می?شد، دانشجویان تا مدت?ها استرس داشتند که ممکن است با آنها برخورد شود. این فضا بر دانشگاه?ها سایه افکنده بود و بزرگ?ترین دستاورد وزارت علوم آقای روحانی این است که این فضا از دانشگاه برداشته شد. مشکلات برطرف نشده و کمیته?های انضباطی هم هنوز در دانشگاه?ها فعالیت می?کنند اما آن فضای نامناسب که به?خصوص در چهار سال دوم دولت آقای احمدی?نژاد بود، برداشته شده است. یا حداقل ابعاد آن بسیار کاهش یافته است.

من کاری با ایران ندارم. واقعیت امر این است که تجربه بشری، مساله دیگری را نشان می?دهد. اگر مقایسه?ای میان دانشگاه کشورهایی که در آنها فضای امنیتی بر دانشگاه حاکم است را با فضای دانشگاه?های کشورهایی مثل برزیل و هند و آرژانتین مقایسه کنید به این نتیجه خواهید رسید که  اتفاقا فضای امنینی موجب افت سطح علمی دانشگاه?ها می?شود. درباره کشورهای غربی که صحبت نمی?کنیم. این اظهر من الشمس است که فضای دانشگاه را از یک فضای امنیتی سوق بدهید به سوی یک فضای باز و نگرانی?های دانشگاهیان را رفع کنید فضا برای رشد علم و دانش محیا خواهد شد و رشد علمی و انگیزه برای مطالعه و تحقیق افزایش خواهد یافت.

آنها می?گویند فضای باز و آزاد در دانشگاه باعث شده که دانشجویان دیگر به سمت درس خواندن نروند و به سمت کارهای سیاسی بروند. اما این صحبت از لحاظ علمی با ساختار دانشگاه انطباقی ندارد. اصولگرایان و کسانی که مخالف فعالیت سیاسی دانشجویان هستند بهتر است به این سوال پاسخ دهند که اگر دانشجویان در فعالیت سیاسی خود به این نتیجه برسند که از اصولگرایان حمایت و پشتیبانی کنند آیا بازهم با فعالیت سیاسی آنان مخالفت می?کنید یا با تمام ابزار و امکانات به استقبال و پشتیبانی از آنان می?روید؟ اما امروز که جریانات دانشجویی سمت?وسویی برخلاف نظر این دسته از اصولگرایان دارد سعی دارند به هر ترفندی شده جلوی فعالیت دانشجویان را بگیرند و امروز این بهانه را پیدا کردند که باز شدن فضای فعالیت در دانشگاه?ها مانع درس خواندن آنان می?شود.

نه آقای فرجی?دانا و نه آقای جنتی به آن صورت کار اصلاح?طلبانه انجام نداند که حالا بخواهیم بگوییم کندتر حرکت کنید تا به مجلس بعدی برسیم. واقعا آقای فرجی?دانا چه رفتار خاصی انجام داده؟ اینکه هزاران دانشجو از تحصیل محروم شدند، قانونی بود؟ هیچ جای قانون ایران نیامده که دانشجو به شرطی حق تحصیل دارد که طرفدار دولت باشد. این اصولگرایان بودند که در آن زمان رفتار غیرقانونی انجام دادند و این وزارت علوم اصولگرایان بود که در سال?های 88 تا 92 اساتید دانشگاه را یا بازنشسته اجباری یا ممنوع?التدریس کردند. بورسیه سه?هزار نفر از افرادی که صلاحیت علمی نداشتند و استخدام آنها در مراکز علمی و دانشگاهی رفتار غیرقانونی بوده که اتفاقا مدیران سابق وزارت علوم و نمایندگان کمیسیون آموزش مجلس هشتم و نهم باید نسبت به این رفتارها پاسخگو باشند و به هیچ وجه نباید از آقای فرجی دانا این انتظار را داشت که رفتارهای اشتباه و غیرقانونی دولت قبل را ادامه دهد. کاری که آقای فرجی دانا انجام داده این است که جلوی این کارهای غیرقانونی را گرفته است. اگر بنا باشد با تغییر دولت هیچ تغییری در تصمیم?گیری?ها و مدیریت?ها ایجاد نشود اصلا چه نیازی به انتخابات و این طور مسائل است؟ قبلی?ها که بودند و کار خودشان را هم که انجام می?دادند! این وزرا کاری نکردند که بگوییم رادیکال بودید و نمی?توان از فرجی دانا انتظار داشت که این کار را انجام دهد. در حوزه وزارت فرهنگ و ارشاد هم همینطور. بنظر من مجلس باید نسبت به قصوری که در اعمال نظارت بر دولت گذشته داشته پاسخگو باشد. 

امروز که فرجی?دانا در مقابل بی?قانونی?ها ایستاده است و می?خواهد مشکلات را حل کند، برخی الدوام دولت را تحت فشار گذاشتند و عنوان می?کنند که وزیر علوم با فتنه?گران همراهی می?کند. به?نظر من به جز 60 یا 70 نماینده تندرو و منتسب به جبهه پایداری و جریان احمدی?نژاد کسی به فرجی?دانا رای منفی نخواهد داد. حتی اگر این پیش?بینی من هم غلط از آب درآید و مجلس به وزیر علوم فعلی رای اعتماد مجدد ندهد، فرجی?دانا باید با همان سربلندی از مجلس خارج شود و یقین بدانید که در این میان افتخار از آن دولت روحانی و وزیر علوم او خواهد بود چرا که کارهای غیرقانونی وزارت علوم دولت احمدی?نژاد را برملا کرده است.