زینب اسماعیلی، خبرنگار «شرق» در وین: در یکشنبه??ای كشدار؛ روز واقعه خیلی دور، خیلی نزدیک رخ می?نماید. چهارمین دور وقت اضافه? رفع اختلافات ایران و ١+٥ امروز به سر می?رسد. گویی روز موعود است و همه دنبال نشانه?. آنها که ١٧ روز است مقابل قصر کوبورگ خیمه زده?اند، منتظر دود سفیدند و سؤال? و جواب?ها، پیام?ها، گپ?و?گفت?ها و... هیچ?کدام فارغ از مذاکره هسته?ای نیست. همه ساکنان خیمه در ابتدای خیابان تئودور هرتزل، منتظر لحظه انتشار خبر هستند. خبرها گاه توافق را دور می?کند و گاه نزدیک. مذاکره از کمای پنجشنبه و جمعه بیرون آمده، رنگین?کمان شنبه را پشت سر گذاشته و حالا همه منتظر هوای آفتابی هستند. 
ظريف در آخرين ساعات بعد ?از ظهر ديروز، از بالكن هتل كوبورگ به خبرنگاران گفت: «فردا هم كار داريم...تمديدي در كار نيست».   
اما پس ?از ?ظهر کشدار یکشنبه، بعد از ١٧ روز مذاکره مستمر، گفته می?شود هنوز کارهای باقی?مانده زیاد است و متن توافق و ضمایم آن همچنان نیاز به کار دارد. پرانتزها، جاخالی?ها و... باید بعد از ساعت?ها چانه?زنی در همین ساعات باقی?مانده نهایی شود. در هفدهمین روز مذاکره مستمر، از ٢٢ ماه کار برای رسیدن به توافق جامع، دو وزیر در وین محصور شده?اند و توقفشان در این شهر، سوژه شوخی دیگر وزرا شده ?است؛ جان کری، وزیر خارجه آمریکا و محمد?جواد ظریف، وزیر خارجه ایران. فدریکا موگرینی قبل از پایان ضرب?الاجل دوم به آنها پیوسته و حالا دو تمدید سه?روزه را هم چشیده است. یکشنبه به جلسه معاونان گذشت؛ ناهار کاری و بررسی دقیق متون آماده?شده توسط وزرا، معاونان و کارشناسان. چند وزیر غایب هم بار دیگر به وین بازگشتند. با?این?حال، ایران و یونان همچنان در صدر خبرها هستند؛ درست مثل دوهزارو ٥٠٠ سال پیش. همین موجب شده وزرای خارجه اروپایی مدام در حال رفت?و?برگشت بین پایتخت?ها و وین باشند. لوران فابیوس، وزیر خارجه فرانسه که برای شرکت در جلسه?ای درباره یونان به الیزه رفته بود، حوالی ظهر به وین بازگشت؛ با دوبار اظهار امیدواری برای پایان?یافتن مذاکرات هسته?ای.
کری به کلیسا رفت
صدای ناقوس کلیسا  کوچه?های قدیمی شهر را پر کرده ?بود. یکشنبه?ها زودتر از روزهای دیگر ناقوس کلیسای قدیمی و نیم?سوخته «استفانز پلاتز» به صدا درمی?آید و در کوچه?های اطراف خواهران راهبه با لباس? آبی بلند و مقنعه سفید راهی کلیسا می?شوند. یکی از به?جا?آوردندگان آیین یکشنبه وین، جان کری بود. او سومین یکشنبه پیاپی را در وین گذرانده و این روزها تنها یکی، دوبار تا حوالی همین کلیسا برای خرید هدیه و خوردن شام از قصر کوبورگ خارج شده است. بااین?حال، او پاسخ نمی?دهد که در کلیسا چه دعایی کرده است. در روز پایانی از چهارمین ضرب?الاجل، گویی همه حاضران در رینگ منتظرند بالاخره مسابقه پرفراز?و?نشیب تمام شود. حالا، هم بازیکنان خسته?اند و هم گزارشگران مسابقه. ٢٤ ساعتی که اینجا برایتان روایت می?شود، ثانیه?هایی است از آخرین بده?و?بستان?ها، چالش?های پایانی روی رینگ و واپسین معامله?ای که قرار است متن ٨٠ صفحه?ای «توافق قرن» را رقم بزند. 
هنوز قطعی نیست  
٢٢ ماه است که ایران، آمریکا، فرانسه، آلمان، انگلیس، روسیه و چین به علاوه اتحادیه اروپا در یک نبرد سخت به هم فن می?زنند، دست هم را می?خوانند، بازی را عوض می?کنند و آس خود را رو می?کنند، روی ایده?ها با هم چانه?زنی می?کنند و... حالا همگی رسیده?اند به نقطه پایان. نقطه?ای که می?تواند شروع جدید یک راند دیگر باشد؛ توافق یا تمدید. چیزی که هنوز در عصر یکشنبه نمی?توان با قطعیت آن ?را پیش بینی کرد.  
شامگاه شنبه جلسه? وزرای خارجه ایران، آمریکا و فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا یک ?ساعت و نیمی طول کشید، اگرچه همه حدس می?زدند رکورد جلسات طولانی چندین دور مذاکره پیشین را بشکند، اما پیش از رسیدن به مرز نیمه?شب به پایان رسید. انتظار می?رفت در این جلسه آخرین رایزنی?ها و چکش?کاری?های متن انجام شود. معامله نهایی ٨٠?صفحه?ای، شامل یک متن توافق و چند ضمیمه است. متن توافق جامع دو بخش سیاسی و فنی دارد. از یک?سو نحوه لغو تحریم?های مالی، اقتصادی و تسلیحاتی ایران و نحوه محدود?کردن برنامه هسته?ای ایران و جزئیات آن مشخص می?شود و در دیگر سو، اقدامات متقابل کشورهای ١+٥ مشخص می?شود. 
خروج از فصل ٧
 قطع?نامه?ای که قرار است پرونده هسته?اي ايران را از ذيل فصل هفت منشور ملل متحد خارج كند نیز جزء یکی از موضوعات بررسی?شده در این مذاکرات است. در این متن مدت?زمان اجراي قطع?نامه محدود بوده و در پايان اين مدت، ملغي خواهد ?شد. براساس قوانین ملل متحد تنها یک قطع?نامه ذیل فصل ٧ می?تواند قطع?نامه مشابه پیشین را لغو کند و برای همه کشورهای عضو سازمان ملل الزام?آور است. 
بعد از پایان جلسه شنبه?شب، اعضای ١+٥ با هم جلسه دیگری برگزار کردند تا آخرین نتایج را بررسی کنند. اگرچه قرار بود صبح یکشنبه، جلسه ایران و اعضای ١+٥ از ساعت هشت صبح از سرگرفته شود، اما این جلسه تا عصر دیروز برگزار نشد. عصر بود که یکی از وزرا به وین آمد و دیگری رفت. فابیوس به وین آمد، ولی فیلیپ هاموند، وزیر خارجه انگلیس، به لندن بازگشت. او صبح امروز دوباره در وين خواهد بود. نشانه?ها حاکی از این بود که توافق جامع به یکشنبه نخواهد رسید و کار، امروز (دوشنبه) هم ادامه پیدا می?کند. محمد?جواد ظریف، عصر که خیلی کوتاه به بالکن آمد، گفت: «فردا هم (دوشنبه) کار داریم.»  
اگرچه مهم?ترین نشانه این بود که دیگر کمتر کسی از اختلاف حرف می?زد یا احتمال تمدید. برخی از ماندن مواردی برای نهایی?شدن متن سخن می?گفتند، اما توافق را نشدنی نمی?دانستند. جان کری، وزیر خارجه آمریکا هم به خبرنگاران آمریکایی ارزیابی خود را از جلسه شنبه?شب گفت: «بر این باورم که به معنای واقعی در حال تصمیم?گیری هستیم، ولی همچنان یکسری مسائل سخت داریم که باید حل?و?فصل شود. همچنان امیدوار هستم به توافق برسیم. نشست بسیار خوبی داشتیم، جلسه مثبت بود». 
توافق ١٠٠ صفحه?ای 
یک منبع خبری نزدیک به تیم مذاکره?کننده ایران عصر یکشنبه گفت: «توافق به لحاظ لجستیکی و فراهم?کردن مقدمات کار برای امشب امکان?پذیر نیست و کار همچنان سخت ادامه دارد. متن توافق جامع هسته?ای به ١٠٠ صفحه رسیده است». لوران فابیوس، وزیر خارجه فرانسه هم که به وین آمد، گفت: «برای حل مسائل باقی?مانده به وین بازگشتم و خیلی خیلی امیدواریم که خیلی زود به نتیجه برسیم. امیدوارم بتوانیم اکنون و سریع به نتایج رضایت?بخش برسیم. امیدوارم در فاز آخر ماراتن مذاکره باشیم».
در فاز نهایی مذاکره، بار دیگر یوکیا آمانو، وارد هتل کوبورگ شد. فابیوس به محض آمدن گفت قرار است با آمانو دیدار کند، اما دیدار با ایران هم در برنامه آمانو قرار گرفت. آمانو، رئیس سازمان انرژی اتمی دو هفته پیش به تهران سفر کرده و به نظر می?رسد سفرش به تهران توانست موجب یافتن راه حل?هایی، به?ویژه در حل مسئله پی?ام?دی شود. 
مسائل فنی تمام شده 
روز گذشته، علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران که رئیس بخش فنی تیم مذاکره?کننده هسته?ای ایران هم هست به «امید هسته?ای» گفت: «تقریبا در مسائل فنی متن توافق و ضمایم، موضوع خاصی باقی نمانده است و صرفا در حال مرور نوشته?ها و انطباق آن با مذاکرات شفاهی هستیم». او روزهای گذشته مذاکراتی با ارنست مونیز، وزیر انرژی آمریکا، داشت. 
صالحی اضافه کرده: «زمینه?های انتقال تجارب دیگران به?خصوص در ابعاد تجاری?سازی صنعت هسته?ای در بُعد نیروگاهی و ساخت سوخت در مذاکرات لحاظ شده است و بنا داریم تولیدات استراتژیک خود را مانند «اورانیوم غنی?شده?» و «آب سنگین» بفروشیم؛ یعنی عملا وارد مجموعه کشورهایی می?شویم که در نظام بین?الملل می?توانند از فناوری صلح?آمیز هسته?ای خود در جهت تجاری?سازی استفاده کنند».
بازطراحی اراک با مدیریت چین 
یکی از موارد مورد تفاهم در لوزان که اکنون در وین در حال تبدیل به توافق جامع است، بازطراحی رآکتور اراک بود، صالحی درباره نحوه بازطراحی این رآکتور توضیح داده: «پارامترهای اصلی رآکتور اراک را به گونه?ای مشخص کردیم که نظر طرفین در آن لحاظ شده است. با اینکه در بازطراحی، تولید پلوتونیوم کاهش یافته است، اما این رآکتور به یک رآکتور چندوجهی با قابلیت بالا تبدیل می?شود که پیش از این در طراحی سابق نبوده است. برای بازطراحی، یک گروه کاری تشکیل می?شود که صاحب اصلی و مدیر پروژه، جمهوری اسلامی ایران است، ولی این کمیته کاری بین?المللی نیز تشکیل خواهد شد که مدیریت اصلی آن با چین است، ولی کشورهای ١+٥، از?جمله ایالات متحده آمریکا می?تواند در آن مشارکت کند حتی کشورهایی غیر از اعضای ١+٥ نیز می?توانند در صورت تأیید ایران، درون این کمیته فنی وارد شوند». او درپاسخ به چگونگی کار ایران با این کمیته گفت: «جمهوری اسلامی ایران با این کمیته قرارداد الزام?آور برای بازطراحی منعقد می?کند. به دلیل اینکه پس از ژنو٣ فعالیت?های ما در نیروگاه اراک کمتر شد، برای جبران این عقب?ماندگی، همکاری با کشورهای دارای فناوری هسته?ای را سرعت می?بخشیم».
نکاتی از توافق جامع 
روز یکشنبه، پر بود از گمانه?زنی خبری?ای که هر کدام برای اعلام توافق برنامه?ای می?چیدند. یک رسانه از اعلام آن در نیمه?شب یکشنبه می?گفت و دیگری از پایان?یافتن توافق و باقی?ماندن پیرایش متن و اعلام به ساعت دوشنبه. تقریبا باد در همه رسانه?ها از سمت خوش?بینی می?وزید و اغلب آنها گزارش?ها را به سمت دست?یافتن به توافق هدایت می?کردند، اما تیم?های مذاکره?کننده همه در حال کار روی متن هستند.  کار روی متنی که از فردا هزاران منتقد خواهد داشت تا تلاش آنها را زیر سؤال ببرند. حیطه این انتقادها از ایران تا آمریکا هم گسترده است.      
منابع خبری می?گویند با به?دست?آمدن توافق جامع تنها پاره?ای محدودیت? در بخش?هایی باقی خواهد ماند. احتمالا تحریم?های تسلیحاتی به محدودیت تبدیل خواهد شد. منع فروش تسلیحات (که شامل تکنولوژی موشک?های بالستیک هم می?شود) بخشی از تحریم?های هسته?ای است که تحمیل آنها به ایران از سال ٢٠٠٦ شروع شده است و به تبع آن، ایران اجازه صادرات سلاح ندارد، اما با توافق جامع، تمام تحریم?های اقتصادی و مالی ایران از روز اجرای توافق جامع، لغو می?شود و این نکته?ای بوده که در مواضع مقام معظم رهبری نیز مورد تأکید بود.  
بنا به قطع?نامه?ای که در شورای امنیت صادر خواهد شد، پرونده هسته?ای ایران از ذيل فصل هفت منشور ملل متحد خارج خواهد شد، اما مدت?زمان اجراي قطع?نامه محدود خواهد بود و در پايان اين مدت، همان قطع?نامه هم ملغي خواهد شد. این توافق خواهد توانست ٦ قطع?نامه تحریمی علیه ایران را لغو کند. به نظر می?رسد هر دو طرف مذاکره بعد از اعلام توافق، فکت?شیتی منتشر کنند تا رسانه?ها از آنچه در مذاکره گذشته مطلع شوند.   
ساعات پرشتاب و در?عین?حال کندِ تاریخ?سازِ دستیابی به توافق در حال گذر است. طلوع خورشید، امروز در وین دیدنی است.