نسیم جنوب - سید قاسم یاحسینی

رابطه دوستی من با افشین پرتو به بیست سال پیش بازمی گردد، زمانی که مشغول تدارک کنگره ی هشتامین سالگرد شهادت رییسعلی دلواری بودیم از طریق دوستی با ایشان آشنا شدم و ایشان ترجمه ی کوتاهی از یکی از افسران سوئدی درباره ی رییسعلی دلواری و اوضاع جنوب ایران در جنگ جهانی اول را برای کنگره ترجمه کرد که با عنوان «شاخه نبات» در سال 1373 در انتشارات کنگره منتشر شد. از آن پس بارها و بارها  در سمینارها و کنگره های متعددی در تهران و شیراز و بندرعباس و البته بوشهر همدیگر را دیدیم و دوستی عمیقی بین ما شکل گرفت.

در سه سال اخیر افشین پرتو حدود شش کتاب از خاطرات رجال سیاسی و یا چهره های اقتصادی اروپایی و بیشتر انگلیسی برای دانشنامه استان بوشهر ترجمه کرد که به باور من مهم ترین آن ها خاطرات و یادداشت های  «هربرت چیک» نایب کنسول بریتانیا در بوشهر در سال های جنگ جهانی اول بود که در دو جلد در سال های 1392 و 1393 چاپ و منتشر شد . انتشار این کتاب از زوایای مختلف قابل توجه هست که شاید یکی از مهم ترین آن موارد، نقش مستر چیک و انگلیسی ها در توطئه ی ترور و به شهادت رساندن رییسعلی دلواری بود. 

شادروان افشین پرتو در زمینه ی گیلان پژوهی، یکی از پرکارترین مورخان شمالی به شمار می رفت و کتاب های مختلف و متعددی درباره زادگاه و دیارش ترجمه، تصحیح و تالیف کرد. یکی از ویژگی های خاص این محقق ارجمند نثر بسیار شیوا و منحصر به خودش بود؛ معتقد به شیوانویسی بود و انصاف در ترجمه ها و متونی که می نوشت این شیوایی و زیبایی نثر را کاملا قابل برجسته میکرد. 

تخصص بعدی مرحوم پرتو تاریخ معاصر ایران بود، وی علاوه بر زبان فارسی مطالعات بسیار عمیقی به زبان های انگلیسی و روسی داشت و در سفرهای متعددی که به روسیه و کشورهای حوزه قفقاز انجام می داد اسناد و مدارک بسیار مهم و ارزشمندی جستجو و پیدا می کرد و با خود به ایران می آورد. 

فقدان این محقق و مترجم ارجمند ضایعه ای مهم برای گیلانی ها و البته ما بوشهری ها به شمار می رود و من خیلی متاسفم که نتوانستیم بیش از این از وجود آن عزیز از دست رفته بهره ببریم. 

در پایان ضمن عرض تسلیت به خانواده محترم ایشان و اهالی گیلان، باید متذکر شوم که دو کتاب جدید ترجمه شده آن شادروان در دانشنامه استان بوشهر موجود است که امیدوارم که به همت آقای سیدزاده مدیر حوزه هنری تا پایان سال جاری به زیور طبع آراسته گردد.