مرتضی رضایی

به دنبال گزارشی که چندی پیش توسط نسیم جنوب از وضعیت خیابان لیان بوشهر و قصوری که در وضعیت کنونی آن متوجه شهرداری در شیوه اجرای طرح بوده است، تهیه نمودیم، به درخواست جمعی از شهروندان بررسی وضعیت این خیابان از زاویه ای دیگر می پردازیم. از مهم ترین مشکلات خیابان لیان که سایر مشکلات آن را تحت الشعاع قرار داده است، تردد سرسام آور خودروها و وسایل نقلیه شخصی بر روی سنگ فرش خیابان است که آسیب های جدی به این خیابان وارد کرده و آینده آن را نیز با مخاطرات جدی رو به رو نموده است. خیابانی که بنا بر آن بود با تغییر کاربری و سنگ فرش شدنش، یکی از خیابان های خوش منظر شهر برای جذب گردشگران شود، امروزه مبدل به پارکینگ موتورسیکلت ها و تردد انواع خودروهای شخصی شده است.

برای کنترل این مشکل حاد، مسئولان شهرداری وعده دادند با نصب بولارد در مبادی ورودی خیابان، اقدام به کنترل ورود و خروج خودروها و سایر وسایل نقلیه به این خیابان نوسازی شده خواهند کرد؛ اما علی رغم ضرورت و تعجیلی که برای نصب این دستگاه ها وجود داشت، شهرداری تا لحظه تنظیم این گزارش به وعده خود عمل نکرده و هیچ اقدام مؤثری صورت نداده اند. این خیابان کماکان از وضعیت اسف باری رنج می برد که تداوم آن مانع جدی در تحقق اهداف ترسیم شده برای این خیابان خواهد شد.

صدرالله حیدری، معاون عمرانی شهرداری بوشهر، که با حضور در شورای شهر اواسط تیرماه وعده داده بود که در اسرع وقت این بولاردها در مبادی ورودی خیابان لیان نصب خواهند شد، نتوانسته به وعده خود جامع عمل بپوشاند و عملا گویا مشکلات این خیابان را دارای اولویت نمی داند. عدم تحقق این وعده در حالی اتفاق می افتد که خسارات جدی و سنگینی ناشی از گذر وسایل نقلیه سنگین به این خیابان وارد شده است و زیبایی آن را مخدوش نموده و آن را مستعد استهلاک و زوال کرده است.

اما کنترل ورود و خروج وسایل نقلیه یک بخش ماجراست. خود خیابان به شدت در اجرای طرح دارای مشکل شده است. یکی از مهم ترین این مشکلات بوی بسیار نامطبوعی است که در خیابان به مشام می رسد و باعث نارضایتی عمومی در سطح خیابان می شود. خیابانی که قرار بوده پهلو به پهلوی خیابان های مطرح استامبول بزند، اینک با این بو یکی از بدبوترین و نامطبوع ترین خیابان های سطح شهر شده است. ریشه این بو کانال دفع آب های سطحی و طراحی عجیب و ناقص آن می باشد که مشکل کنونی را به وجود آورده است.

طراحی این کانال به گونه ای است که امکان تنظیف آن به سادگی ممکن نیست. بنا به اظهارات کسبه محل، کارگران شهرداری به مشقت برای تنظیف کانال اقدام می کنند و اغلب هم به علت طراحی نامناسب کانال، پاک نمودن آن به طور کامل انجام نمی شود و بخش های زیادی از کانال به حال خود رها شده و مدت ها هیچ نظافتی به خود نمی بیند.

طراحی کانال به گونه ای بوده که برای حفظ یکدستی و زیبایی سنگ فرش خیابان، درپوش های سنگی بر روی کانال تعبیه شده است. درپوش ها علی رغم زیبایی ظاهری که دارند و البته بسیاری از کسبه حتی منکر زیبایی این سنگ ها نیز بوده اند، وزن بسیار سنگینی دارند. نگارنده این گزارش، خود شخصا اقدام به جا به جایی یکی از درپوش ها که کنار گذاشته شده بود، نمودم که با توجه به شمار بالای این سنگ ها جا به جا کردن هر روزه آن بسیار طاقت فرسا و متضمن ریسک و خطر شکستگی این سنگ هاست. در نتیجه کارگران شهرداری هیچ علاقه ای برای نظافت این کانال از خود نشان نمی دهند و این باعث ته نشین شدن لجن و ایجاد تعفن شدید می شود و ثمره اش پراکنده شدن بوی بسیار نامطبوع در فضای خیابان لیان می باشد.

به گزارش نسیم جنوب نکته دیگر خطرزا بودن این درپوش ها به علت مقاومت کم در برابر وزن زیاد است. بنا به اظهارات قادریان، نماینده شورای شهر، حتی بر اثر شکستگی ناگهانی درپوش های سنگی، شهروندان در این کانال سقوط کرده و باعث آسیب دیدگی شدید آن ها شده است. بسیاری از کسبه نیز از نا ایمن بودن این درپوش ها گلایه داشته و خواهان علاج این معضل شده اند. معضل کانال دفع آب های سطحی لیان نه تنها در درازمدت اعتراضات دامنه داری علیه شهرداری ایجاد خواهد نمود، بلکه با توجه به اهمیت این خیابان برای اقتصاد شهر، می تواند در ایجاد خاطره ناخوشایند برای گردشگران غیر بومی که امکان سفر به شهرهای مختلف را دارند، شده و باعث بروز تبلیغات منفی علیه شهر شود. خیابانی که بنا بود باعث جذب گردشگران در درازمدت شود، اینک خود عامل متواری کردن آنان خواهد شد.

نکته دیگر عدم توجه به فضای سبز این خیابان است. به نظر می رسد فضای سبزی که برای این خیابان در اجرای طرح در نظر گرفته اند بسیار نامکفی بوده و نمی تواند زیبایی و جلوه های بصری لازم برای ایجاد حس فرح بخش مناظر چشم نواز را در تماشاگران برانگیزد. گذشته از مشکل کمبود فضای سبز خیابان، درختان کاشته شده نیز با عدم توجه مواجه بوده و در خطر خشک شدن قرار دارند.

به نظر می رسد شهرداری بوشهر هیچ برنامه ای برای نگهداری از پروژه هایی که احداث می کند و مورد بهره برداری قرار می دهد ندارد. وضعیت خیابان لیان جدای از وضعیت پیاده روهای سنگ فرش شده، خیابان ها و کوچه های آسفالت شده، بلوارها و پارک های گلکاری و چمن کاری شده، سواحل ساخته و احداث شده و ساختمان ها و اماکن عمومی بنا شده ندارد. 

بسیاری از پروژه های عمرانی شهرداری تنها تا هنگام احداث مورد توجه ویژه هستند، اما برای نگهداری بهینه آن ها هیچ ایده و فکر و برنامه ای گویا وجود ندارد که تقریبا همه چیز بعد از اجرا این چنین دستخوش زوال و استهلاک های عجیب و غریب می شود. انگار همه در یک انتحار دسته جمعی قصد داریم بوشهر را از اینی که هست مستهلک تر کنیم. هر گروه و قشر و صنفی به یک طریق مشغول دست داشتن در این انتحار جمعی است. شهروندان که انتقام سرخوردگی های سیاسی و اجتماعی سال های اخیر را از طرح های شهرداری می گیرند و شهرداری که توان درک عمق بحران مشروعیت و ریشه یابی عدم همکاری مردم با خود را ندارد و نمی تواند مباحث دقیق جامعه شناختی را در تحلیل برنامه ها و اجرای آن ها لحاظ کند. نتیجه آن که اگرچه هزینه های زیادی صرف زیباسازی و دوباره سازی شهر می شود، اما متأسفانه هیچ تحول پایداری رخ نمی دهد که طلیعه آینده روشن شهر بوشهر شده و افق تازه ای ترسیم کند.