نسیم جنوب - خسرو دهقانی

هاشمی رفسنجانی از چند جهت در سپهر سیاسی ایران دارای اهمیت ممتاز بود:

۱. مهمترین بازیگر سیاسی بود که توازن قوا را در جمهوری اسلامی حفظ می کرد و همواره در برابر تندروی ها و کج روی ها ایستادگی می کرد.

۲. به عنوان اولین چهره پراگماسیت (عملگرا) جمهوری اسلامی از او یاد می شود که با هوشیاری در فضای بعد از جنگ تحمیلی در فضای داخل و جنگ سرد در فضای بین المللی؛ لزوم همگرایی و تنش زدایی با نظام بین الملل را تشخیص داد. هاشمی با هوشیاری وافر، تنش زدایی و اختلاف صفر با همسایگان را پیش نیاز تغییر رویکرد جهان به ایران می دانست و در پی اصلاح رویکرد منطقه ای و جهانی به ایران بود. شاید اگر انسجام ساختاری در سیاست خارجی وجود می داشت ؛ هاشمی می توانست ماهاتیر محمد ایران، مان ماهان سینگ ایران یا حتی دنگ شیائو پنگ ایران باشد.....

۳. هاشمی اولین سیاستمداری بود که در فضای ایدئولوژی زده ایران که تعهد بر تخصص ارجح دانسته می شد ؛ زنگ های تکنوکراسی ( فن سالاری ) را  در کشور نواخت و راه را برای حضور متخصصان و مدیران شایسته و فن سالار  باز کرد. 

۴. علاقه او به توسعه را در الگو برداری دیرینه او از امیرکبیر می توان تشخیص داد. توسعه گرا بودن هاشمی تفاوت بارز او با روحانیون همتراز خود بود. این علاقه و دغدغه او  تا روز های آخر حیات او دست نخورده باقی ماند. 

جای خالی او به این زودی در فضای سیاسی ایران پر نخواهد شد.