دکتر حجت پارسا-عضو هیئت علمی گروه اقتصاد دانشگاه خلیج فارس

آقای قالیباف در ابتدای ورود به ساختمان وزارت کشور برای ثبت نام اعلام کرد میخواهد اولاً درآمد کشور را دو ونیم برابر کرده و دوم پنج میلیون شغل ایجاد نماید. در تحلیل قسمت اول آقای دکتر قدوسی اقتصاددان ایرانی مقیم امریکا با استفاده از قانون ساده 72 که از مطالب ساده درس اقتصاد کلان مقطع کارشناسی است به واهی بودن این حرف پاسخ دادند و لذا از آن خواهم گذشت. 

اما در خصوص وعده دوم لازم است با کمک یکی دیگر از اصول علم اقتصاد و محاسباتی ساده نشان دهم که وعده ایجاد پنج میلیون شغل از وعده اول بی اساس تر، ناممکن و فریبکارانه است. ارتور اوکان اقتصاددان دانشگاه Yale امریکا در یک مطالعه تجربی رابطه میان اشتغال و رشد اقتصادی را اینگونه به دست آورد که برای کاهش یک درصدی در نرخ بیکاری می بایست دو و نیم تا 3 درصد رشد اقتصادی را افزایش داد، که نتیجه این مطالعه به قانون اوکان یا Okun’s Law شهرت یافت. بر اساس آمار وزارت کار و تعاون میزان بیکاران در کشور حدود سه و نیم  میلیون نفر و بر اساس آمار مرکز پژوهش های مجلس 5 میلیون نفر هستند. با لحاظ نرخ رسمی بیکاری حدود 12درصد توسط مراکز رسمی انتشار داده های اقتصادی،، اگر  3 و نیم میلیون را بر 12درصد بیکاری تقسیم کنیم، جمعیت فعال جویای کار حدود سی میلیون نفر به دست خواهد آمد. 

اگر همان آمار خوشبینانه سه و نیم میلیون نفر بیکار را در نظر بگیریم و آقای قالیباف بخواهد بیش از آن یعنی پنج میلیون شغل ایجاد کند  اتفاقی که خواهد افتاد این است که یا علاوه بر ان سه و اندی میلیون نفر بخشی از جمعیت غیرفعال را هم به کار خواهد گرفت (نرخ بیکاری طبیعی حدود 4درصد در اقتصاد را هم در نظر داشته باشیم) و یا مابقی فرصت های شغلی را فی سبیل الله در اختیار مهاجران کشورهای همسایه قرار دهد. لذا بر اساس قانون اوکان برای تحقق این مسئله بایستی بین سی تا سی و شش درصد رشد اقتصادی داشته باشیم (این در حالی است که متوسط رشد اقتصادی در این سی و هشت سال حدود سه و نیم درصد بوده است). پس نه تنها هیچ کشوری در دنیا چنین سابقه ای از رشد اقتصادی را تجربه نکرده، در کشور خودمان هم که بر اساس اهداف سند چشم انداز بیست ساله1404 قرار بود رشد متوسط سالیانه 8درصد داشته باشیم و امسال پس از گذشت حدود دوازده سال از شروع برنامه تازه دولت توانسته رشد اقتصادی منفی دولت قبل را به بالای صفر برساند، آیا چنین چیزی ممکن است؟

 آقای قالیباف یا مدرک مشاوران اقتصادیتان بدون زحمت و تلاش به دست آمده و یا درصدد معجزه اید. اگر توان معجزه دارید این مساله دیگر از حوزه تحلیل ما اهالی اقتصاد خارج است و ترجیح میدهیم به کاری که به ما مربوط نمی شود ورود نکنیم.