عليرضايي در گفت?وگو با «شرق»، بهره?برداري از نخستين پروژه EPC پتروپارس را روايت مي?كند

ماجراي فاز ١٩ با ٢?وزير

شرق- اميرحسين هاشمي جاويد:  فاز ١٩ پارس جنوبي دستاوردي ايرانيزه از سوي متخصصان ايراني است كه همين  دو هفته پيش، از سوي رئيس?جمهور افتتاح شد؛ فازي كه گنجايشش به?قدر دو فاز است و به همين دليل در شمارش، در كنار فازهاي ١٧ و ١٨ و ٢٠ و ٢١، از افتتاح شش فاز ياد شد. اين فاز كه بيشتر به همت پتروپارس در كشور به انجام رسيد، سه دولت را به خود ديده است. هرچند آغاز كار آن در دولت اصلاحات بود، اما با روي?كارآمدن دولت احمدي?نژاد، نشيبي به خود ديد كه سبب شد تا سرعت كار آن كاهش يابد؛ هرچند پتروپارس توانست در موعد مقرر آن را تحويل دهد. نعمت?الله علیرضایی ١٢سالی می?شود که عضو هیئت?مدیره پتروپارس است. او که فارغ?التحصیل مهندسی عمران سازه از دانشگاه ایالتی آرکانزاس آمریکاست، در گفت?وگو با «شرق»، روايت جالبي از اين پروژه در دوران وزارت قاسمي و زنگنه به دست مي?دهد. علیرضایی معتقد است اعتبار پتروپارس برای تأمین تجهیزات در زمان تحریم بسیار کارگشا بود. وی از اتمام فاز ١٩ سخن می?گوید و از اولین پروژه? EPC پتروپارس ابراز رضایت كرده و در?این?باره اظهار می?کند: «درمجموع به دلیل تغییراتی که در محل اجرای فاز ١٩ ایجاد شد، مشکلاتی برای ما به وجود آمد، اما موفق شدیم در اوج تحریم?ها، در ميان پروژه?هاي ٣٥?ماهه رکورددار راه?اندازي نخستین رديف گازي از بخش دریا باشيم». 

? کار خود را در صنعت نفت چطور و از چه سالی آغاز کردید و چه تجربه?هایی را پشت سر گذاشتید تا به پتروپارس برسید؟
اردیبهشت ٥٨ که از دانشگاه ایالتی آرکانزاس آمریکا فارغ?التحصیل شدم، تصمیم گرفتم به كشور برگردم. آن زمان تازه انقلاب شده بود و بیشتر بچه?های ایرانی سودای بازگشت به میهن را در سر داشتند. پس از اینکه به ایران بازگشتم، چون بسیاری از بستگانم در اهواز بودند، به اهواز رفتم. ٢٠ مرداد ١٣٥٨ بود كه اولین کارم را در دفتر فنی شهرداری اهواز آغاز کردم. بعد از یک سال شهردار ناحیه و بعد از یک سال معاون شهردار اهواز شدم، سال چهارم هم تا ٢٠ مرداد ١٣٦٢ شهردار اهواز بودم. آن زمان مهندس تولایی استاندار خوزستان بود، چون پیش از آن مسئول عمران شهری استانداری بود، با ظرفیت و توانایی?های من آشنا بود و پیشنهاد کرد به نفت بروم. من هم علاقه?ای به ترقی در حوزه?های مدیریتی مانند شهرداری نداشتم و دوست داشتم به کارهای اجرائی وارد شوم. سال?های جنگ در انستیتو تکنولوژی اهواز، سازه و مقاومت مصالح تدریس می?کردم و در آموزش موفق بودم. برای همین انستیتو تمایل داشت همکاری کنیم. زمانی? که سيدمحمد غرضی وزیر شد، تولایی هم مدیرعامل مناطق نفت?خیز شد، او از من خواست به نفت بروم، استانداری مخالفت می?کرد. فروزنده که استاندار بود پیشنهاد معاونت استانداری را داد که قبول نکردم و گفتم بحث من سمت نيست بلكه تمايل دارم با استفاده از دانشي كه دارم، کارهای اجرائی انجام دهم. در کارهای سیاسی دستاوردهای علمی فراموش می?شود.
وارد حوزه نفت شدم، مدیریت پروژه شهرک نفت اولین و آخرین سمتم در مناطق نفت?خیز بود. بعد از انقلاب در مناطق نفت?خیز چند مگاپروژه در حال اجرا بود، پروژه?های گاز کرنج، پارس شمالی و خانه?سازی شهرک نفت که دست خارجی?ها بود و آنها رفته بودند و رها شده بود. در واقع پروژه را از صفر شروع کردم، تولایی نگران بود و می?گفت کار را خرد کنید و بخش?بخش انجام دهید که در شرایط جنگ به مشکل نخوریم، من قبول نکردم؛ گفتم همه را با هم شروع می?کنم. با برنامه?ریزی و مجوزهایی که گرفتیم، در همان شرایط جنگ توانستیم مصالح موردنیاز مثل آهن، آجر، سیمان و... را از اصفهان، شیراز و تهران بیاوریم.
? هیچ کاری آنجا انجام نشده بود؟
مشاور پروژه، انگلیسی بود. از قبل نقشه?ها را آماده کرده بودند اما کار اجرائی انجام نشده بود. آنها قبلا کار را شروع کرده بودند اما سیل سال ٥٨ همه چیز را خراب کرده بود، ما از روی همان نقشه?ها کار را شروع کردیم که به لطف خدا توانستیم در این پروژه?ها موفق عمل کنیم. هزارو صد خانه و دبیرستان و بیمارستان شهرک نفت را تحویل دادم، حتی خودم هم رفتم و آنجا ساکن شدم. فازهای پایانی شهرک بود که تصمیم گرفتم از اهواز بروم که البته آقای شماسی، مدیر مناطق مخالف رفتنم بود. بعد از پایان جنگ، به علت برخی مسائل خانوادگی، نمی?خواستم اهواز باشم. با پیگیری?هايي متوجه شدم که در شركت گاز اصفهان، مسئولیت و سمتی مناسب هست. شش سال در مناطق نفت?خیز بودم تا اینکه ٢٠ مرداد ٦٨ از مناطق بيرون آمدم و به شركت گاز اصفهان رفتم. در اصفهان به صورت ناشناس آمدم، حميدرضا عراقی که هم?اكنون معاون وزیر نفت است، تازه یک?ماهی بود که به اصفهان رفته و رئیس منطقه بود. آن زمان گاز کشور ١٠ منطقه بود و ما منطقه ٢ بودیم که شامل چهار استان اصفهان، چهارمحال?وبختیاری، یزد و مرکزی می?شد. ١١سالی در شركت گاز اصفهان بودم، اولين سمتم ناظر پروژه بود و بعد از آن رئیس اجرای طرح?ها، معاون مهندسی و اجرا (نفر دوم منطقه) و هم?زمان جانشین رئیس منطقه بودم. در این مدت توانستیم منطقه ٢ گازی را از رتبه چهارم، با فاصله زیاد نسبت به سایر مناطق به جایگاه نخست برسانیم، چون در منطقه ٢ زمینه کار بیشتر بود، استان?هایی مثل یزد تشنه کار بودند، در چهارمحال?وبختیاری به دلیل سردسیربودن منطقه، کار زیاد بود و در بعضی استان?ها به دلیل شرایط آب?وهوایی در زمستان?ها کار پیشرفت نمی?کرد. آن زمان گازرسانی پیمانکار نداشت و قبل از انقلاب به آن صورت کاری نشده بود. چند شهر کوچک آن هم به وسيله فرانسوی?ها گازرسانی شده بود. مثلا یادم است بروجرد اولین شهری که رفتیم، می?گفتند طرح گازرسانی را فرانسوی?ها داده?اند در صورتی که نه?تنها ما طراحی انشعاب را انجام دادیم، بلکه اجناس و اقلام ایستگاه?های گاز را هم بومی?سازی کردیم و به سازندگان ایرانی کمک کردیم تا مهندسی معکوس و تولید کنند، حتی محصولاتی را مجانی به سایر مناطق می?دادیم تا خرید خارجی نکنند. بعد از این اقدامات عده?ای گفتند بهتر است شما کاندیداي مجلس شوید. در انتخابات مجلس ششم نامزد شدم و با توجه به سوابق و تجربيات اجرائي و سرشناس?بودن خانواده در خمینی?شهر، رأی آوردم و به مجلس رفتم. در چهار سال سعی کردم در مجلس فعال باشم، در این دوره هم عضو کمیسیون انرژی و هم در هیئت?رئیسه، نايب?رئیس بودم. در آنجا مسائل گاز و توسعه گازرسانی و تخصیص بودجه را پیگیری می?کردم.
وقتی مجلس تمام شد، مهندس ترکان و دکتر منوچهری عضو هیئت مدیره پتروپارس بودند، گفتند یک عضو کم داریم، ترکان زنگ زد و گفت بیا پتروپارس. هفتم خرداد ٨٣ به پتروپارس آمدم و الان ١٣ سال است که عضو هیئت?مدیره این شرکت هستم. این شرکت قبلا معاونت?های بین?الملل، بازرگانی، مهندسی و مالی و اداری داشت که البته هم?اكنون چارت سازماني آن تغییر کرده است. من غیر از معاونت مهندسی که اتفاقا آن هم پیشنهاد شد، در همه معاونت?های پتروپارس کار کرده?ام.
ابتدا در معاونت بازرگانی و قراردادها بودم، بعد از آن با هدف توسعه فعالیت?های پتروپارس در بخش بین?المللی وارد معاونت بين?الملل شدم. مهندس منوچهری آن زمان پیشنهاد اين مسئوليت را داد. زمان تحریم?ها در بخش آنگولا و ونزوئلا ورود کردیم و موفق شدیم به همراه معاونت مهندسی در این دو کشور موفق شویم، در سودان و ترکمنستان هم ورود کردیم که متأسفانه به علت تحریم و نبود نقل و انتقال مالی خارج شدیم. رئیس کمیسیون معاملات پتروپارس بوده?ام که البته اخیرا (شش ماه است) استعفا داده?ام.
در میدان گازی آیاکوچا در ونزوئلا، مدیر پروژه گذاشتیم و با نیروهای مهندسی خودمان و تهران انرژی، روی این میدان مطالعاتی انجام دادیم، با وجودی که آمریکایی?ها و اروپایی?ها هم آنجا کار می?کردند، طرح پیشنهادی ما اول شد؛ چون علاقه بیشتری داشتیم و وقت خوبی گذاشتیم. قرار بود در ادامه هم در یکی از میدان?های در دست توسعه آنها مشارکت کنیم که بنا شد بابت تأسیسات و شراکت صد?میلیون دلار بدهیم. غلامرضا منوچهری رفت و محمد?جواد شمس آمد. شمس خواست طرح را مطالعه کند، اما همان زمان تحریم?ها هم تشدید شد و ما نمی?توانستیم مبادلات پولی انجام دهیم که این باعث شد آنها پاسخ ما را ندهند. در آنگولا ٣٢ میلیون دلار داده بودیم و یک ساختمان هم در ونزوئلا گرفته بودیم که با این شرایط مجبور شدیم پروژه را بفروشیم. اما ساختمان را هنوز حفظ کرده?ایم تا ببینیم در آینده شرایط به چه شکل خواهد شد. در ونزوئلا کار مهندسی می?کردیم تا با پول آن هزینه? نیروهای آنجا تأمین شود. ساختمانی که سال٨٥ حدود یک میلیون دلار خریدیم از همان کارهای مهندسی تأمین هزینه شد؛ شاید یک تا دو میلیون دلار هم برای شرکت سود داشت. به هر حال برای ما تجربه و شناخت خوبی بود، زمینه کاری هم ایجاد شد تا دوباره بتوانیم آنجا کار کنیم. اولین سفر من به ونزوئلا اسفند ٨٢ بود. من، نژاد?حسینیان و ابراهیمی?اصل به آنجا رفتیم. یک هفته بعد رئيس دولت اصلاحات به همراه تعدادي از صنعتگران به ونزوئلا آمد. یک روز تمام صبح تا شب معاون وزیر آنها نشست و برای آموزش نیروهایشان و واگذاری میدان بحث کرد. آنها علاقه زیادی به همکاری با ما داشتند اما تا مذاکرات و مقدمات اولیه انجام شود، دولت ما تغییر کرد و تحریم?ها به وجود آمد و زمینه کار از بین رفت. میرمعزی، منوچهری و من در هیئت مدیره پتروپارس بودیم. میرمعزی رئیس بود. همه کارهای شرکت با مدل بیع ?متقابل انجام مي?شد؛ در فازهای ٤ و ٥ که مشارکت داشتیم و فاز یک و فازهای ٦، ٧ و ٨، همه اینها بیع متقابل بود. ما علاقه?مند بودیم که به روش اي?پي?سي کار کنیم، یا حداقل شاخه?ای از شرکت را به این مدل اداره کنیم تا بتواند در پروژه?های پایین?دستی و میان?دستی هم ورود کند تا فعالیت شرکت را گسترش دهیم. اواخر سال ٨٨ مذاکرات درباره ورود به پروژه?های ای?پی?سی و ایجاد شرکتی با ساختار اي?پي?سي شکل گرفت.
اصل پتروپارس در جزیره ویرجین انگلستان ثبت شده است که آن را با تشدید تحریم?ها به مالزی انتقال دادیم. پتروپارس نمی?توانست در ایران مالکیت داشته باشد، از این رو همان اوایل شکل?گیری این شرکت در سال ٨١، پتروپارس ایران را به عنوان جمع?دار اموال در کیش ثبت کردیم. بعد از مذاکرات و صحبت?هایی که شد اساسنامه شرکت را عوض کردیم و با ایجاد تغییراتی بنا شد که این شرکت ای?پی?سی کار شود. گفتیم برای ورود بهتر است از فاز ١٩ شروع کنیم، چون با توجه به نیروهای خوبی که در بدنه پتروپارس داشتیم، می?توانستيم شتاب اولیه را در شرکت ایجاد کنیم. ما شرکت پوسکو را هم برای حفاری ایجاد کرده بودیم. با نفت و گاز پارس صحبت کردیم، گفتیم که حفاری? فاز ١٩ را به پوسکو می?دهیم. پتروپارس پروژه را گرفت و قرارداد حفاری بخش دریا با پوسکو بسته شد. قرار شد خشکی را به ما بدهند، دیدیم که اگر خود پتروپارس پروژه را بگیرد و بخواهد به پتروپارس ایران واگذار کند مالیات و هزینه?ها افزایش پیدا می?کند. از این رو مذاکره کردیم که قراداد مستقیمی با پتروپارس ایران بسته شود. قرارداد واگذاری بخش خشکی فاز ١٩ در ٢٣ خرداد ٨٩ در قالب طرح?های ٣٥ ماهه با حضور احمد قلعه?بانی، مديرعامل اسبق شركت ملي نفت ايران، بین علي وکیلی، مديرعامل وقت شركت نفت و گاز پارس و غلامرضا منوچهری، مديرعامل پتروپارس امضا شد. قراداد خط لوله و سکوها هم با تأسیسات دریایی امضا شد.

? زمانی?كه قرارداد پروژه را امضا كردید این اطمینان را داشتید كه در ٣٥ ماه آن را تحویل دهید؟
ما از همان ابتدا معتقد بودیم که امکان اجرای این طرح?ها در ٣٥ ماه وجود ندارد، زیرا بهترین زمان اجرای پروژه، در فاز ٤ و ٥ بود که تولید اولیه آن ٤٨ ماه طول کشید، آن?هم در شرایطی که تحریم نبودیم و خارجی?ها هم حضور داشتند. اگر مقایسه?ای بین فازهای اجراشده در پارس جنوبی داشته باشیم، باید توجه کنیم که هر فاز در شرایط متفاوت اجتماعی، سیاسی و... اجرا شده است؛ اما بهترین مقایسه را می?توان در پروژه?های ٣٥ماهه داشت. بعد از عقد قراردادها، ١٠ فاز هم?زمان شروع به کار کردند، البته ما دیرتر از همه شرکت?ها شروع کردیم، علتش هم این بود که ٧٠ روز بعد از ابلاغ قرارداد به ما اعلام کردند زمین شما تغییر کرده است. ما بیش از یک میلیارد تومان برای تسطیح و فنس?کشی زمین هزینه کرده بودیم و داشتیم برنامه?ریزی می?کردیم که ما را از «پرک» به «تنبک»، میان فازهای ١١ و ١٢ بردند. زمینی به ما دادند که هیچ شباهتی به زمین اول نداشت، یک زمین مستطیل?شکل با ارتفاع بسیار زیاد که همین برای ما بیش از ٥٠٠ میلیون دلار تلفات هزینه داشت. اختلاف ارتفاع در این زمین ٨٠ متر بود و ١٥ تا ٤٠ متر با فاز مرجع که فازهای ١٥ و ١٦ بود، اختلاف ارتفاع داشت. جدای از این دو ماه تأخیری که ایجاد شد، ما مجبور شدیم دوباره تمام واحدهای چیدمان، طراحی جزئیات و برنامه?ریزی پروژه را تغییر دهیم، در نتیجه مهندسی پروژه به هم ریخت. در فاز ١٩ حدود ٦٤? هزار تن اسکلت فلزی استفاده کردیم (استیل?استراکچر) که روی آن تأسیسات نصب می?شود، این اسکلت فلزی در فازهای دیگر حدود دوسوم مقداری است که ما در این فاز استفاده کردیم. این افزایش به علت تغییراتی بود که در پروژه ایجاد شد و به همین نسبت توان و هد پمپ?های ما تغییر کرد. خیلی از مشخصات فنی پروژه عوض شد که بار مالی وسیعی داشت که زمان زیادی را از ما گرفت و ما حدود شش هفت ماه عقب افتادیم که مشاور ما، سازه نارگان و تکنیمونت، بتوانند طراحی بدهند تا ما براساس آن، اجناس تهیه کنیم. همه این شرایط باعث شد پروژه حدود یک سال با تأخیر روبه?رو شود. با وجود این الان یک سال است که ما تولید می?کنیم و در این مدت بیش از ١,٨ میلیارد دلار گاز و میعانات گازی تولید کرده?ایم درصورتی?که هیچ?یک از فازهای ٣٥ماهه از دریا تولید نداشته?اند. ما اصلا شریک خارجی نداشتیم؛ اما بدنه قوی تخصصی داشتیم. یک سال دیرتر شروع کردیم و میانگین یک سال زودتر از بقیه به تولید رسیدیم، آن?هم با هزینه کمتر؛ یعنی با همان قیمت قرارداد، فاز ١٩ را تمام کردیم. با وجود اینکه تغییر زمین حدود ٥٠٠ میلیون دلار هزینه اضافه داشت. در مجموع به?دلیل تغییراتی که در محل اجرای فاز ١٩ ایجاد شد، مشکلاتی برای ما به?وجود آمد؛ اما موفق شدیم در اوج تحریم?ها، در کمتر از ٧٠ ماه و زودتر از سایر پروژه?های ٣٥ماهه،  نخستین «ترین» را از بخش دریا راه?اندازی کنیم که این بین پروژه?های ٣٥ماهه یک رکورد بود. در کمتر از یک سال سه ردیف دیگر گازی نیز راه?اندازی شد، درحالی?که برخی از پروژه?های ٣٥ماهه تا یک سال آینده هم به اتمام نمی?رسند.
? دقیقا چه زمانی این پروژه به تولید رسید؟
در اواخر اسفند ٩٤ گاز از دریا به پروژه وارد شد؛ اما زمانی که گاز وارد پروژه می?شود ممکن است در مراحل راه?اندازی یک?سری مشکلاتی پیش بیاید و تا?زمانی?که این فرایند طی شود، زمان ببرد که اواخر فروردین سال جاری از واحد ١٠٦ گاز به شبکه تزریق شد. پنج ماه طول کشید که همه ترین?ها را وارد مدار کنیم، زیرا این گاز ترش است و میعانات گازی دارد. در هر بازه زمانی یک ترین وارد شبکه می?شود. پالایشگاه?هایی که با گاز ٦ و ٧ و ٨ و شیرین راه?اندازی می?شوند، مشکلات کمتری دارند، چراکه گاز شیرین چالش کمتری دارد؛ اما اینجا گاز دریا بود یعنی ما باید هم میعانات گازی را مدیریت می?کردیم و هم گاز ترش را که گاز خطرناکی است و کوچک?ترین نشتی آن خسارات سنگینی به بار می?آورد.
? چرا تست پالایشگاه را با گاز ٦ و ٧ و ٨ انجام ندادید و این ریسک را قبول کردید؟
چون گاز ٦ و ٧ و ٨ برای استفاده در پالایشگاه?ها نیست و برای تزریق است، باید اجازه استفاده از این گاز را بدهند. همچنین اتصال این سه فاز به فاز ١٩ جزء برنامه?های ما نبود که اواخر پروژه به ما گفتند این گاز را وصل کنید. زمانی که ما خواستیم پروژه را بهره?برداری کنیم، برخی اجناسش هنوز نرسیده بود، در نتیجه ما آن خط را به?طورکامل در سرویس نداشتیم که از آن استفاده کنیم. از سوی دیگر، وقتی از گاز ٦ و ٧ و ٨ استفاده می?کردیم، گاز دریا را از دست می?دادیم که این برای ما عدم?النفعی داشت و به?لحاظ اقتصادی ترجیح این بود که از گاز موجود استفاده کنیم.
? البته منظورم این بود که برای آزمایش پالایشگاه استفاده می?کردید؟
این فرایند حدود یک ماه طول می?کشد که برای ما عدم?النفعی داشت. شرکت «POMC» ما که تجربه خوبی دارد، توانست به?خوبی آن را مدیریت کند و بدون هیچ خطر و مشکل چهار ردیف گازی را وارد سرویس کند.
? حجم تولید در نهایت چه?مقدار می?شود؟
فاز ١٩ از چهار سکو گاز می?گیرد، سه سکو هم?زمان با فاز ١٩ ساخته شد و یک سکو هم از فاز یک به این فاز اضافه شد. مجموع اینها دو میلیارد فوت?مکعب گاز می?دهد. خوشبختانه یکی از معدود فازهایی هستیم که می?توانیم با ظرفیت کامل کار کنیم. هم دریای ما ظرفیت مناسبی دارد و هم چهار «ترین» خشکی ما آماده است.
? فاز ١٩ پارس جنوبی در مقایسه با سایر فازها چه ویژگی?هایی دارد؟
فاز ١٩ در میان فازهای ٣٥ماهه به?لحاظ هزینه، رکوردشکنی کرده؛ قیمت تمام?شده این پروژه از تمامی ?فازها کمتر است در شرایطی که با توجه به تغییرات عمده?ای که نسبت به طراحی پایه ایجاد شده بود ما باید حداقل ٥٠٠ میلیون دلار بیشتر از سایر فازها هزینه می?کردیم.
? آماری از هزینه?ها دارید؟
قرداد ما در خشکی سه?میلیارد?و ١٧٨ میلیون دلار بوده است که ما با همین قیمت پروژه را تمام می?کنیم، البته مقداری کسری کاری و مقداری هم اضافه?کاری ناشی از همان تغییرات داشتیم. در مجموع برداشت ما این است که ٢٠٠ تا ٣٠٠ میلیون دلار اضافه?کاری مثبت داشته باشیم.
? در نقل?وانتقال پول مشکلي نداشتيد؟
یک نکته?ای که باید در نظر داشت این است که مشکل اساسی همه پروژه?های ٣٥?ماهه و طرح?هایی که در دوران تحریم اجرا شد، نقل?وانتقال ارز بود. امکان مبادله ارزی از طریق بانک?های داخلی و خارجی ?شدنی نبود و نهایتا از طریق صرافی?ها انجام می?شد که با ریسک فراوانی همراه بود. شما پول را به شرکتی پرداخت می?کردید که سازنده کالای مورد نیاز شما بود، اما با شما قرارداد نداشت و صرافی?ها هم از طریق شرکت ثالثی پول را انتقال می?دادند و خودشان مانند بانک اقدام نمی?کردند؛ یعنی این پول در یک فرایندی می?چرخید تا به دست سازنده برسد که دراین?میان ریسک ازدست?رفتن پول را داشتیم، ما با دقت بالایی که انجام دادیم در این زمینه با مشکلی روبه?رو نشدیم و وسواس زیادی به خرج دادیم تا پروژه بدون هیچ ریسکی در این زمینه انجام شود.
مورد دیگر هزینه?ای بود که این نقل?وانتقال داشت، برای مثال پولی را در چین بابت فروش نفت به ما می?دادند که می?خواستیم پول را از آنجا به اروپا منتقل کنیم. این پول در چین به یوآن و در کره به وون پرداخت می?شد، حال باید آن را به کشور ثالثی مثل ترکیه و امارات می?بردیم و به درهم و لیر تبدیل می?کردیم. از طرف دیگر قراردادهای ما با یورو انجام می?گرفت. ممکن بود چندین?بار این پول تغییر و به همین علت افت زیادی پیدا کند؛ ?همه این شرایط موجب می?شد که هزینه?ها افزایش پیدا کند. در جلسه?ای که مدیران شرکت?ها با معاون اول رئيس?جمهور و وزیر نفت داشتند همه آنها از ١٥ تا ٢٣ درصد افزایش می?گفتند، درحالی?که ما گفتیم این افزایش کمتر از ١٠ درصد است که همه اعتراض کردند که هزینه?های ما بیشتر از این حرف?هاست.
? موقعیت مخزن فاز ١٩ کجاست؟
بین فاز ١١ و ١٢ هستیم. در بهترین نقطه مخزن قرار داریم که در مرز است، جایی هستیم که می?توانیم با ظرفیت کامل بهره?برداری کنیم.
? از چه تجربیاتی در اجرای فازهای ٦ و ٧و ٨ و ١٢ در فاز ١٩ استفاده کردید؟
در هر پروژه پلان اجرائی اولیه بسیار مهم است؛ در یک پروژه بزرگ مثل یک عملیات نظامی است که یک برنامه اجرائی تعریف و بر اساس آن حرکت کردیم و در حین اجرا به نقاطی رسیدیم که گفتیم ای?کاش این کار را زودتر یا دیرتر انجام داده بودیم. برخی مسائل ما قابل پیش?بینی نبود، به دلیل شرایط تحریم ما مطمئن نبودیم که کالا سرموقع به دست ما می?رسد یا نه؛ مثلا ممکن بود امروز کالایی را بخریم که سه ماه دیگر نیازش داریم، می?دانیم که تا سه ماه دیگر کالا به دست ما می?رسد، اما آن زمان اجناس را یک سال قبل?تر سفارش می?دادیم چون شرایط ثابت نبود؛ مثلا سابقه داشتیم که کمپرسورهای فاز ١٢ را از نزدیک ساحل ایران به امارات برگرداندند، مسائل این?چنینی داشتیم که هر یک در جای خودش باید مدیریت می?شد. در بحث قیمت هم سعی کرديم قیمت اجناسی را که در فازهای دیگر خريداري شده، به دست آورده و با برنامه?ريزي انجام?شده بتوانيم در ٨٠ درصد موارد، ارزان?تر آنها را خريداري کنيم. البته نمی?شود اعتبار پتروپارس را هم نادیده گرفت. خیلی از شرکت?ها (هم ایرانی و هم خارجي) برای پتروپارس اعتبار و ارزش زیادی قائل بودند و حاضر بودند کالاهایشان را چنددرصد هم ارزان?تر به ما بفروشند؛ چون برای سازندگان مهم بود که خرید پتروپارس را در رزومه خود بیاورند چون استانداردهای کیفی پتروپارس خاص و سختگیرانه است. من می?توانستم کمپرسورهای هوا، واترکول بخرم که با آب، سرد می?شد. از نظر استانداردی هم مشکلی نداشت، پنج میلیون دلار هم برایم به?صرفه??تر بود، اما ایر?کول خریدیم، چون منافع ملی را نگاه می?کردیم، منافع شرکت برای ما مطرح نبود، منافع شرکت تا زمانی مطرح است که در تقابل با منافع ملی نباشد.
? خاطرات خاصی از دوره اجرای پروژه دارید؟
زمان وزارت مهندس قاسمی، وقتی که زمین ما عوض شده بود، منتظر طراحی جدیدی بودیم که بتوانیم تجهیزات را تهیه کنیم. هر روز من پیگیر مسائل طراحی بودم و هر هفته با مهندسان طراح مشاور جلسه می?گذاشتیم و فشار می?آوردیم که زودتر MRO را بدهند تا براساس آن خرید کنیم که این عقب افتاده بود و رفته بودند به وزیر نفت وقت گفته بودند که پتروپارس بارش سنگین است، شما بیایید و فاز ١٩ را از پتروپارس بگیرید. مهندس قاسمی هم قانع شده بود و به مدیرعامل سابق گفته بود شما دیگر فاز ١٩ را پیگیری نکنید، ما این فاز را به شرکت دیگری واگذار می?کنیم. آقای شمس آمد این مسئله را به ما گفت. من گفتم نمی?شود که با قضاوت ناعادلانه ذهن وزیر را نسبت به ما خراب کنند. زمانی? که در اهواز مدیر پروژه بودم، آقای جشن?ساز من را می?شناخت و خیلی کمک کردند. زنگ زدم آقای جشن?ساز که در لوزان بود. مسئله را مطرح کردم و گفتم اگر زمین ما تغییر نمی?کرد از همه پروژه?ها جلوتر بودیم. پرسید برنامه?تان چیست؟ گفتم از الان شروع کردم و در سه ماه ٩ درصد (سه تا سه  درصد) پیشرفت می?گیرم. گفت همین قول را به قاسمی بدهم؟ گفتم بدهید.
یک جلسه با مهندس قاسمی، جشن?ساز، پیله?چی و شمس گذاشتیم. قاسمی گفت برخی پروژه?ها ١٠ تا ١٥  درصد پیشرفت داشتند؛ اما پتروپارس هنوز کار را شروع نکرده است. برای وزیر توضیح دادم که تغییر زمین فاز ١٩ تمام طراحی و شرایط ما را به هم ریخت؛ اما من قول می?دهم از همه پروژه?ها جلو می?افتیم، مهندس جشن?ساز مردد بود، گفتم منتظر باشید و ببینید. آقای وزیر قبول کرد که فاز ١٩ را همچنان ادامه دهیم. ما در سه ماه به جای ٩ درصد، ١١,٢ درصد پیشرفت داشتیم، قاسمی باورش نمی?شد.
قبل از اولین بازدید آقای زنگنه از عسلویه، جلسه?ای با ایشان برای فاز ١٢ داشتیم. در پایان جلسه پرسید شما فاز ١٩ را چه کار کردید؟ گفتم مشغول هستیم. گفت شریک خارجی دارید. گفتم نه. چیزی نگفت و رفت. دو ماه بعد که زنگنه برای بازدید آمده بود، دوباره از روند اجرای فاز ١٩ سؤال کرد، گفتم تجهیزات را خریدم، گفت یعنی پول دادید و جنس تحویل گرفتید، ?گفتم نه! پول ندادیم؛ ولی جنس تحویل گرفتیم. در واقع هیچ پولی نپرداخته بودیم؛ اما اعتبار پتروپارس بسیار مؤثر بود. مثلا یک شرکت کره?جنوبی به نام سانی هست که ترانس می?ساخت، ?١١? میلیون دلار جنس را بدون دریافت یک سنت، به ما تحویل داد. یکی دیگر از مشکلات آن زمان، اتمام ظرفیت?های تولیدکننده?های داخلی بود؛ چون ١٠ پروژه هم?زمان آغاز شده بود؛ مثلا ما ٤٠? میلیون یورو با آذرآب قرارداد داشتیم که می?توانستیم آن را به صد میلیون برسانیم؛ اما چون طراحی? فازهای دیگر تمام شده بود، سفارش?های خود را به آذرآب و بقیه داده بودند که ظرفیت این شرکت?ها تمام شده بود و باید دو سال صبر می?کردیم تا نوبت ما شود؛ به?همین?دلیل مجبور شدیم بخشی از اقلام مورد نیازمان را از کشورهای دیگر وارد کنیم. این شرایط فرصت داخلی?سازی بسیاری از پروژه?ها را گرفت. بعد از چندی، زنگنه با جهانگیری برای بازدید آمد، زمانی?که وزیر، پالایشگاه را دید، از پیشرفت کار ما متعجب شد و از اجرای پالایشگاه اعلام رضایت کرد. یادم است که یک? بار مهندس شعبان?پور به زنگنه گفت «ببین پالایشگاه مثل کارتپستال است».  استاندارد بیشتر تجهیزات ما اپروو وندور لیست بوده است، شرکت نفت و گاز پارس، فهرستی همراه قرارداد به ما می?دهد که باید از بین آن شرکت?ها خرید کنیم. ما سعی کردیم حدود ٩٥ درصد از خریدهایمان را از بیشتر شرکت?هایی که شرکت نفت و گاز پارس گفته، انجام دهیم.