رئیس کمیسیون عمران شورای شهر بوشهر، با اعلام اینکه وضعیت کنونی شهرداری بندر بوشهر چندان مناسب نیست، از خوابیدن 80 درصد پروژه?های این شهر خبر داد و گفت: هیچ پیشرفت فیزیکی و ریالی در این پروژه?ها مشاهده نمی شود. این مطلب در حالی بیان شد که توسط رئیس سابق شورا و شهردار ابقا شدۀ بندر بوشهر هر نوع مشکل مالی در طول سالیان گذشته انکار می?شد و روال مالی شهرداری در سالهای گذشته مطلوب ارزیابی می?گردید. بیان این سخنان از سوی اکبر توسلی، رئیس کمیسیون عمران، ما را بر آن داشت تا با یکی از اعضای سابق شورای شهر که بیانات انتقادآمیزی نسبت به عملکرد مالی شهرداری وقت داشت گفتگویی ترتیب دهیم.

الهام بارگاهی در سال 95 در یکی از نطق های خود با بیان اینکه روال تحقق بودجه مطلوب نیست، نسبت به ورشکستگی شهرداری در آینده ای نزدیک ابراز نگرانی کرد و خواهان توجه جدی همکارانش در شورای چهارم به این مهم شد. هشداری که اهمیتی به آن داده نشد تا امروز که همان مسئله به بیانی دیگر توسط رئیس کمیسیون شورای فعلی مطرح شده است. این مصاحبه را می?خوانید:

- خانم بارگاهی! اخیراً در جلسۀ شورای شهر، مهندس توسلی اعلام کرد که 80درصد پروژه?های عمرانی شهرداری بندر بوشهر هیچ پیشرفت فیزیکی و ریالی نداشته و به اصطلاح خوابیده است. در شورای چهارم در خصوص مشکلات بودجه و در مخالفت با تصویب بودجه?های سال 95 و 96 شما صحبت های متعددی داشتید. به نظر شما این صحبت رئیس کمیسیون عمران شورای کنونی چه ارتباطی با بودجه?ریزی در سه سال گذشته دارد؟

- این مسئله عین همان هشدارهاست. بودجۀ سال 94 یکی از بهترین بودجه?هایی بود که در شورا بسته شد. همه چیز تعریف شده و عملیاتی بود، درآمدها نزدیک به تحقق پیش بینی گشته بود و بر اساس واقعیت و توان شهرداری پروژه و هزینه تعریف شده بود. اما با انتخاب آقای میگلی نژاد به سمت شهرداری بوشهر متأسفانه بودجۀ برنامه محور جای خود را به بودجۀ شخص محور داد. نگرانی در سال 95 به ویژه از شهریورماه به بعد شدت گرفت. نیمه سال 95 که پشت سر گذاشته شد، فضایی بودن بودجۀ آن سال خود را نشان داد و هشدارهایی جهت اصلاح بودجه داده شد و در نهایت هم همان موقع اجباراً در قالب نطقی به صراحت گفتم که بیم آن می?رود یک شهرداری ورشکسته تحویل شورای بعد بدهیم. پروژه?هایی که در سال 94 و 95 تعریف شده بود تعادلی با درآمدهای واقعی شهرداری نداشت. یعنی برای بسیاری از پروژه ها اصلاً مطالعه و برنامه?ای وجود نداشت. شاید تأسف برانگیزتر پروژه?هایی بود که فاز اول آنها اجرا شده بود اما پروژه ها را نیمه کاره رها می?کردند و طرحهای جدید کلنگ?زنی می?شد. مثل پروژۀ دفع آبهای سطحی تنگک ها که الان یکی از مناطق خطرناک و حادثه?خیز شهر است که دست آخر تا پایان شورای قبل هم تکمیل نشد.

- چرا این پروژه ها تکمیل نمی شد؟

- بهایی به آنها داده نمی شد. علت را از کسانی که آن سبک و سیاق بودجه?ریزی را در شورا تأیید می?کردند و اصول بودجه ریزی را رعایت نمی نمودند باید پرسید. اما به واقع اینگونه پروژه?ها علی?رغم اهمیت حیاتیشان برای توسعۀ شهر چون به چشم نمی?آمد کسی هم به سمتشان نمی?رفت. من نمی?خواهم وارد این مباحث شوم. به صورت کلی و به صراحت می?گویم شخص محور شدن بودجه که سلائق و منافع جای اصول و قانون را گرفته بود حجم عظیمی از پروژه?ها را به بار آورد که با درآمد شهرداری نمی خواند و این نگران کننده بود که ثمره?اش را الان می?بینیم. جناب مهندس توسلی کاملا درست می?گوید. این پروژه ها استخوان لای زخم شده?اند که به نوعی این پروژه?ها نه می?توانند تعطیلشان کنند و نه تمامشان نمایند.

- این عدم پیش?بینی صحیح و فضایی بودن بودجه?ها که می گویید در تمام سالها وجود داشت؟

- بگذارید کارشناسی تر این مسئله را بکاویم. بودجه شهرداریها بر اساس پیش?بینی است. اما این پیش?بینی ها را می?توان بر اساس روش ها و اصول بودجه ریزی که یک علم قوام یافته است بسیار دقیق و نزدیک به واقعیت پیش بینی کرد? به عبارتی با 9 ماهه سال جاری و سه ماهه سال گذشته و با افزایش ده تا بیست درصد و مسائل کلان کشوری وضعیت سیاسی، نرخ رشد اقتصادی کشور، نرخ سرمایه گذاری خارجی و داخلی و... می?توان برای یک سال بودجه ای نزدیک به واقعیت پیش?بینی کرد که درآمد شهر بوشهر چه مقدار می?تواند باشد. از وقتی در شورای چهارم با این مشکل مواجه شدیم که بودجه درست پیش?بینی نمی شد. بودجۀ سال 93، حدود 60 میلیارد تومان بود ولی 117 میلیارد محقق می?شود. سال بعد با کاهش بودجه رو به رو می?شویم که در مجموع 140 میلیارد پیش بینی شد ولی 125 میلیارد آن محقق گشت. در سال 95 همین روند اشتباه تشدید می?شود و یک بودجۀ کاملا غیرواقعی بالغ بر 203 میلیارد تومان تعریف می?شود که بارها اعتراض کردم که این غیرواقعی بستن بودجه تبعاتی دارد که یکی از آن تبعات ورشکستگی شهرداری و تعطیلی پروژه?ها خواهد بود. در بحث بودجۀ جاری شهرداری که باید حقوق پرداخت کنند وضعیت بغرنج تر و حادتری دارند که شورای پنجم به زودی به آن خواهند رسید. در سال 96 هنوز این مشکل بیشتر خود را نشان خواهد داد. بودجۀ سال 96 شهرداری 207 میلیارد تومان است که یکی از غیرواقعی?ترین ارقامی است که برای بودجۀ امسال می?توانستند پیش?بینی کنند. یک اشتباه به نحوی در حال تکرار است که دارد دومینو را می?اندازد. آقایان هنوز از بحران عظیم بدهی های شهرداری پرده برداری نکرده?اند. اخیراً آقای نجفی اعلام کرد که قالیباف، شهرداری تهران را با 30هزار میلیارد تومان بدهی تحویل وی داده است. باید پرسید که آقای میگلی نژاد از سال 94 تا کنون چه اندازه بدهکاری برای شهر به ارمغان آورده است؟ جمع آن بدهکاریهای هنگفتی که پشت پرده نگه داشته?اند و این حجم از پروژه?های نیمه کاره که تا 80 درصد اعلام شده است اصلاً وضعیت خوبی برای آیندۀ توسعۀ بوشهر ترسیم نمی کند. شورا و شهر با مشکلی مواجه است که بسیار خطرناک است.

- آیا شما در پایان شورای چهارم بالاخره توانستید به میزان بدهکاریهای شهرداری که ناشی از کسر بودجه?های سنوات گذشته بوده دسترسی پیدا کنید؟

- اواسط سال 95 ما تذکری دادیم به شهردار و در قالب نطق هم بیان شد که میزان بدهکاریهای شهرداری را مشخص کنید. شورای چهارم چندان اهتمامی به مسئلۀ بدهکاریهای شهرداری نداشت. یا نمی دانست و یا اساساً نمی خواست که بداند در شهرداری چه خبر است و یا اگر هم بخواهم رادیکال بگویم اساساً نمی توانستند به این اسناد دسترسی پیدا کنند. فضا در شورا به شدت مدیریت می?شد و بر بسیاری از نارسایی ها و حتی تخلفات سرپوش گذاشته می?شد. این حق مردم و شهروندان است که بدانند با پول آنان در شهرداری چه می?شود. اگر بنر می?زنید که این پروژه را با این هزینه احداث می?کنیم باید در آن بنر هم نوشته شود که چقدر هزینه پرداخت شده و چقدر آن به صورت بدهی بر دست شهرداری باقی مانده است. شفافیت مالی چیزی جز این مسائل نیست. مردم باید بدانند که عملکرد نمایندگان و مدیران منتخبشان در شورا و شهرداری به چه صورت است. سه بار نطق کردم و چندین بار غیرعلنی گفتم که تکلیف بدهکاری های شهرداری را معلوم کنید. اما کسی گوش نمی?داد و هر بار آمار ضد و نقیضی اعلام می?شد و البته همه هم غیر رسمی بود.

- چرا این اتفاق افتاد؟ این دومینویی که به تعبیر شما ریزش کرده که پروژه?ها خوابیده، مشکلات بودجۀ جاری شهرداری تشدید شده و بدهکاری های هنگفتی هم بر دست شورا و شهرداری باقی مانده چگونه به این مرحله رسید؟ چرا شورای چهارم نتوانست زمینه?های مالی شفافیت و انضباط مالی را فراهم کند؟

- شورای چهارم با مشکلات عدیده ای مواجه بود. یکی روزمرگی و یکی نداشتن دید مناسب نسبت به آینده. می?توانستند خیلی بهتر عمل کنند. اما به دلیل محفلی نشستن و محفلی تصمیم گرفتن، شورا از بُعد نظارتی ساقط شد و عملاً به جای پاسخگویی رسمی، تذکرات و تخلفات و بی تدبیری ها، دوستانه حل می?شد. اصلاً بحث کارشناسی نبود. شورا به دلیل نداشتن مدیریت درست به سمتی رفت که عملاً نظارتی صورت نمی گرفت. معلوم بود که در محفل هایی برای شورا تصمیم?گیری می?شود و اغلب هم به صورت غیر قانونی مصوبه می?گرفتند. به کرات و دفعات با همۀ تنش هایی که در شورا به وجود می?آمد به فرمانداری نامه می?نوشتم و خواهان ورود این ارگان به بسیاری از تخلفات می?شدم. اما در نهایت نتیجه?ای که باید گرفته می?شد به دست نیامد. نداشتن آگاهی و توانایی در بستن بودجه?های منظم و ساقط شدن شورا از بعد نظارتی و توجه بیشتر به مسائل محفلی و محلی و روزمره شورا را فلج کرده بود.

- استدلال موافقان بودجه ای که به تعبیر شما تا این اندازه خسارت بار است در شورای قبل چه بود؟ بزرگترین ضعف شان در تصویب این بودجه ها از کجا ناشی می شد؟

- بدون شک عدم پیش?بینی درست و پوپولیستی رفتار کردن شورا و شهردار منتخبش. ببینید بودجه را با یک استدلال بسیار غلط و نادرست می?بستند و آن هم اینکه اگر رقم بالاتری پیش?بینی کنیم می?توانیم پروژه?های بیشتری تعریف کنیم. اصلاً نمی?دانستند و یا نمی?خواستند بدانند که تبعات آن چقدر برای آیندۀ شهر وحشتناک خواهد بود، توجهی نمی?کردند. عدم توانایی شورا در درک صحیح تبعات این روند مخرب بسیار هزینه?زا بود. اگرچه در سال آخر که تقریباً تبعات آن نحوۀ بودجه ریزی غلط برملا می?شد تعداد بیشتری از نمایندگان به مخالفت با بودجه?ریزی بی قاعدۀ شهرداری پرداختند اما باز هم مؤثر نبود و با مهندسی شدن فضا توسط رئیس وقت شورا، بودجۀ سر تا پا غلط سال 96 را به تصویب شورای چهارم رساندند. در حال حاضر نیز تبعات آن بودجه ریزی غیر مسئولانه را باید مردم شهر بدهند و البته شورای پنجم که شرایط بسیار سختی را تجربه می?کنند.

- یعنی قائل به این هستید که آقای برزگرزاده خلاف مقررات عمل می?کرد؟ منظورتان از مهندسی کردن فضا چیست؟

- من کاری به آن بخش ندارم که در چهارچوب قانون کار شد یا نشد. منظورم از مهندسی کردن فضا این است که وقتی می?دانند در این جلسه که فلان اعضای شورا هستند و با مخالفت خود مانع تصویب بودجه می?شوند، زمان رأی گیری به بودجه را درست به زمانی می?اندازند که این اعضا به هر دلیلی در جلسه نتوانند شرکت کنند. بودجۀ سال 96 دقیقاً با مهندسی فضا و کنار گذاشتن مخالفان سرسخت این بودجه در پایان سال بسته شد و مصوبه گرفت. آن موقع حتی پیشنهاد کردم که بودجه را به صورت یک دوازدهم برای سال 96 ببندیم تا وضعیت صورتهای مالی و مسائل متعدد بودجه شفاف شود و بعد برای یازده ماه سال 96 کل بودجه مصوبه بگیرد. اما به صورت عامدانه بررسی بودجه را تا پایان سال به تعویق انداختند و بعد با فضاسازی در شرایطی که سال جدید آغاز می?شد و تکلیف بودجه مشخص نبود، مصوبۀ این بودجۀ غیرواقعی و غیر اصولی را گرفتند. بودجه هم شش به پنج مصوب شد یعنی مقاومت بسیاری از اعضا تا آخرین دقیقه ادامه پیدا کرد.

- پیش?بینی شما برای آیندۀ شهرداری چیست؟

- همان که نزدیک به یک سال پیش گفتم. در این وضعیتی که شهرداری بوشهر با آن رو به روست اگر نخواهند تن به شفافیت و پاسخگویی و مسئولیت?پذیری بدهند و نظارت مردم بر عملکرد شورا و شهرداری را نهادینه کنند به واقع خطر ورشکستگی این شهرداری و شهر بوشهر را به صورت جدی تهدید می?کند. دقت کنید که فعلاً فقط در خصوص پروژه?ها صحبت شده که 80درصد پروژه?ها تعطیل است. این 80درصد یعنی دقیقاً چند صد میلیارد تومان پول و چند سال زمان؟ به غیر از این وضعیت کسر بودجه?ها و بدهیها چقدر است و نحوۀ بازپرداخت آنان به چه صورت خواهد بود؟ چه اندازه جریمه بابت دیرکرد صاف کردن ?حسابها بر دست شهرداری باقی مانده؟ اینها مسائلی است که آقایان باید به مردم پاسخ بدهند و بگویند با پول این مردم چه کرده اند و چگونه با سوداگریهای خود این همه خسارت به بار آورده اند.