جاودانگی مُرادها را پاس می داریم

عبدالخالق ماجدی

سالهای متمادی در دهه شصت، بازیکن تیم فوتبال منتخب بوشهر در رده های مختلف سنی بودم و برای تمرینات تقریبا هر روز از محله مان امامزاده با خط واحد شهرداری تا چهارراه دادگستری می آمدم. در پیاده رو خیابان به طرف استادیوم، یک گل فروشی وجود داشت و هر روز از میان گلدان هایش عبور می کردم و روزهایی که اتوبوس زودتر می رسید دقایقی می ایستادم و به گل ها و درختچه ها نگاه می کردم.

برایم همیشه سوال بود که این بنده خدا/ گل فروش چه طور بدون کولر در این گرمای تابستان در این چادر برزنتی دوام می آورد. نمی دانستم کجایی هست ولی می شد فهمید که از مناطق سردسیر هستند. یکی دو سال که گذشت متوجه شدم اسمش مراد هست! سبک زندگی در آن زمان مثل امروز نبود که تقاضا برای گل های آپارتمانی زیاد باشد. مشتری اصلی و عمده آقا مراد، شهرداری بود که برای گل کاری و کاشتن درخت در میادین و خیابانها، خرید می کردند.

هفته قبل با خانمم در یکی از گل فروشی ها، دوری زدیم. زمانی که خانمم در حال انتخاب گل بود از آقایی که مالک گل فروشی بود سوال کردم که شما چندساله بوشهری؟

گفت: خودم حدود بیست سال ولی مرحوم پدرم تقریبا پنجاه سال بوشهر گل فروشی داشت.

گفتم کجا؟ گفت: سر چهارراه دادگستری و من پسر مُراد هنری، صادق هستم!

برای صادق از خاطرات آن سالها با پدرش تعریف کردم.

در فلسفه وجودگرایان اصطلاحی است بنام تکرار! این که انسان آگاهانه، صفتی یا یک نوع ویژگی و یا یک کسب و کاری را از گذشتگان خود به عاریه بگیرد و با وجود درونی خودش به آن غنا و توسعه ببخشد و زمان را از یک تکرار کسل کننده و دایره ای، به شکل و صورت سَرمدی و جاودانه تبدیل نماید. تکراری اصیل است که از سرچشمه وجود ارتزاق کند والا تکرار نااصیل، انحطاط تاریخی است.

نیچه بر این باور بود که با تاریخ می شود به سه شکل مواجهه شد: یادبود، عتیقه دوستی و انتقادی باید از لحظات و انسانهای نادر روزگار یاد کرد چرا که آنان فراتر از میانمایگی روزگار خود بودند.

لحظاتی در تاریخ همیشه وجود دارد که برداشت از انسان و توان انسان، به صورت معناداری توسعه پیدا می کند. ستایش این لحظات تاریخی به زمان حال ما، شجاعت و روشنایی می بخشد.

عتیقه دوستان، شاید زندانی گذشته باشند و حکایتی برای امکان توسعه وضع موجود ندارند و فقط می دانند که چه طور زندگی یا گذشته را باید نگه داشت و در آنان آفرینشی و برون جَستی از خود وجـود ندارد!

رویکرد انتقادی، تاریخ و گذشته را به عنوان سکویی برای پرواز و برون جستن از خود تعریف می کند و گذشته را سلاخی و مواخذه و محاکمه می کند و صیرورتی عمیق و غنی و جاودانه به زندگی می بخشد.

نیچه و کیرکگور به نوعی معتقد بودند که در تاریخ، فردی جاودانه خواهد شد که برای نیازهای اصیل و راستین خود، مدام خودش را به یاد آورد و از میانمایگی و عادتها و روزمرگی ها تبری بجوید و بسوی کمال وجودی خودش متعالی شود.

وقتی به شکل و معنای کلمه فروتنی نگاه می کنم به وجد می آیم! چه کلمه زیبایی ست!

انسان(!)، قطعا فروتن است. درون و وجود خودش را می نگرد و از خود برون می جهد! 

- مراد قصه من چندسالی هست که در قید حیات نیست ولی با هر بار قلمه زدن گُلی یا درختی، چه بدانیم و چه ندانیم و چه مراد را بشناسیم و یا نشناسیم جاودانگی مُرادها را پاس می داریم. در تمام بذرهای گل های میادین و آپارتمانهای بوشهر، اثری از وجــــود مراد متجلی ست!

انسان های باوجود را نمی شود از تاریخ حذف کرد.بخدا نمی شود!

لیکن هر کسی به اندازه وجودش جاودانه می شود!

- نطقی از یکی نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی شنیدم که تماما تشریح و تفسیر نهج البلاغه امیر مومنان،علی ابن ابوطالب(ع)بود. با خود فکر کردم که: ای پسر ابوطالب! چه وجــــودی داشته ایی که پس از گذشت قرنها ،آثارش هنوز در زندگی بشری متجلی هست؟!

باید وجود انسانی خود را بیابیم و زین بی خویشتنی و فرومایگی و از خودبیگانگی دست شست!

گُلـی بکاریم! غـارس درختی شویم! سـقا شویم برای حیوانات! دســـت خـــدا باشیم بر سر یتیمی !

کتــابی قرض دهیم!  لبــخندی بر چهره ایی اندوهگین، بگشاییم! تا باغ درونمان را صفا بخشیم 

تا که شاید به مراد دل مان برسیم   

  (هفته نامه نسیم جنوب – سال بیست و چهارم – شماره 966)