مصاحبه نسیم جنوب با دکتر طالب موذنی مهاجر بوشهری در عمان:

بیشتر درس گرفته?ام تا تجربه کسب کرده باشم

- لطفا خودتان را معرفی فرمایید و سیر مهاجرت، کشور  و دلیل مهاجرت خود را بفرمایید.

- طالب مؤذنی متولد شهرستان جم، استان بوشهر، دانشیار دپارتمنت الکترونیک و مخابرات دانشکده گلوبال مهندسی و تکنولوژی دانشگاه وست انگلند در عمان، و دانش آموخته دکتری مهندسی برق، مخابرات از دانشگاه نوادا، لاس وگاس آمریکا هستم.

قبل از پاسخ به سوال شما بهتر است بگویم که مهاجرت به لحاظ معنایی و خصوصا معنای حقوقی کلمه به این بنده اطلاق نمی?شود. چون که برای همیشه از کشور نرفته?ام و تنها در خارج از کشور (آمریکا) درس پاس کرده?ام و سپس در کشوری دیگر (عمان) موقتا مشغول به کار شده?ام. علت اول و اصلی تحصیلم در خارج کشور، این بود که بعد از فارغ التحصیلی، عضو هیات علمی دانشگاهی بشوم که از نظر حقوق مالی خیلی بهتر از کشور خودمان باشد. آن زمان?ها (اوایل دهه هشتاد) که گرم فعالیت?های اجتماعی و فرهنگی در منطقه بودم خیلی مشتاق بودم که از نظر مالی حقوقی داشته باشم که بتوانم خرج امور عام المنفعه و کارهای فرهنگی کنم. بیش از آن که حضور خودم در منطقه را مؤثر بدانم، برخورداری از منابع مالی مستقل برای انجام چنین کارهای بشردوستانه?ای را مؤثر می?دانستم. شاید خیلی?ها مرا به دیده?ی علمی می?نگریستند ولی خودم چنین دیدی به خودم نداشتم، و علاقه علمی?ام در آن سال?ها بعد از علاقه اجتماعی?ام بود.

 این را هم بگویم که کلا در طول زندگی?ام تا حالا شش دوره علاقه عوض کرده?ام و آن دوران علاقه اجتماعی غلبه داشت. به این نتیجه رسیده بودم که اگر بخواهم به آن تمکن مالی در خارج از کشور برای انجام فعالیت?های اجتماعی داخل کشور برسم، بهترین راهش ادامه تحصیل است. به خاطر همین ابتدا مقاله تخصصی در زمینه رشته تحصیلی خودم (مهندسی برق و  مخابرات) نوشتم. آن گاه با پذیرش مقاله، توانستم ویزای آمریکا بگیرم. به آن جا که رسیدم یکی از اساتید دانشگاه پیشنهاد تغییر ویزا و ماندن داد. همان جا بود که توانستم پذیرش تحصیلی همراه با کمک هزینه آن دانشگاه دریافت کنم و در مقطع دکتری ادامه تحصیل بدهم. پس از اخذ مدرک، شش سال دیگر هم به صورت پژوهشی در همان دانشگاه فعالیت کردم و نهایتا با برگشت به ایران و کمی کار در کشورمان به اینجا (عمان) آمدم.

 اما اینجا آمدنم علت دیگری داشت. نه تنها دیگر آن دوران شور فعالیت?های اجتماعی گذشته بود بلکه دو دوره علاقه دیگر هم از سرم گذشته بود تا این که علاقه غالبم علاقه علمی شد. با این امید که از طرح?های علمی?ام در خارج از کشور حمایت شود، تصمیم گرفتم که موقتا از کشور بروم.

- در دانشگاه عمان به چه کاری مشغول هستید؟

- اینجا کارم در دانشگاه دو بخش دارد: آموزشی و پژوهشی. آموزشی بخشی است که بخاطر آن حقوق می?دهند که همان تدریس روزانه در دوره کارشناسی رشته?های مهندسی برق است. ولی پژوهشی، بخشی است که فقط بخاطر علاقه خودم و برنامه?های علمی که دارم انجام می?دهم.  

- از تجربه های این سفرها و مهاجرتها که می?تواند برای دیگران مفید باشد برای خوانندگان نسیم جنوب بگویید.

- تجربه?های مثبت و منفی زیادی نداشته?ام. بیشتر درس گرفته?ام تا تجربه کسب کرده باشم. از آمریکا مهمترین درسی که گرفتم این بود، برای موفقیت علمی نیاز به سابقه قوی علمی است.

کسی که در دانشگاه?های ایران شروع و پایان خیلی خوبی نداشته باشد، نمی?تواند در آمریکا موفق شود. این طور نیست که با هر معدلی و از هر دانشگاهی از ایران به آمریکا بروی و آن جا موفق بشوی. 

درس دوم این بود که آن قدر که کیفیت کار برای آمریکایی?ها مهم است، کمیت مهم نیست. از یک کار علمی بزرگ که نتایجش در یک ژورنال معروق منتشر شود از ده?ها کار متوسط و معمولی بهتر استقبال می?شود. 

مشاهده دیگری که داشته?ام، میزان پرکاری خارجی?ها در مقایسه با هموطنان خودمان است. با مشاهده و یا تجربه مستقیم کار کردن با خارجی?ها، واقعا شگفت زده می?شدم. خودم هیچ وقت دانشجوی تنبل یا کم?خوانی نبوده?ام ولی از دیدن چنین صحنه?هایی واقعا تحت تاثیر قرار می?گرفتم. 

درس بعدی، تک بعدی بودن خارجی?ها بود. اینکه مثلا دانشجو فقط درس می?خواند و استاد دانشگاه فقط فعالیت علمی و پژوهشی داشت. برای این موارد، طی ده سالی که آن جا بودم مورد به مورد مصداق دارم که وقت خوانندگان را با ذکر آنها نمی?گیرم. 

ولی تجربه عمان، نسبتا متفاوت است. اینجا که هستم، از بعضی جهات، قدر کشور خودمان خصوصا دانشجویان و اساتید را بیشتر می?دانم. 

- چه توصیه?ای به کسانی که قصد مهاجرت دارند، دارید؟

- اول از همه اینکه برای مهاجرت حتما دلیل ایجابی داشته باشند، نه فقط سلبی. برای یک مهاجرت موفق، هم شرط لازم داریم و هم شرط کافی. اینکه "وضع خوب نیست و تو ایران آینده?ای نداریم و هر جا برویم بهتر است" کافی نیست. بلکه شرط اصلی و لازم این است که با فرض مهاجرت، آیا کار و کاسبی در آن کشور برای مهاجر مهیا است یا نه. 

خودم در کل، در مشورت?ها خیلی کم پیشنهاد مهاجرت می?دهم و احساس می?کنم که بعضی?ها را منصرف کرده?ام. 

در زمینه علمی که خودم تجربه کرده?ام، همان طور که گفتم، برای هر تحصیل کرده?ای مهاجرت لزوما موفقیت آمیز نیست. اگر دانشجویی به هر دلیلی دل به خارج بسته است، توصیه اکیدم این است که دوران تحصیلش را در بهترین دانشگاه?های کشور با بالاترین ارزیابی (معدل و نمره زبان) بگذراند.

هفته نامه نسیم جنوب- سال بیست و چهارم - شماره 984