یادداشت های سی ین

شهر سی ین؛ آزمایشگاه فلسفه سیاسی و دمکراسی  

نسیم جنوب- علیرضا مشایخ

افسانه بنای روم و شهر «سی ینا»

اسطوره بنیانگذاری شهر روم را میشناسیم: دو برادر دو قلو، با نام?های روموس و رومولوس که نسلشان به قهرمانان تروا می?رسید در حالی که کودکانی تازه متولد شده بودند توسط عموی پدرشان به رود تیبر (رودی که از وسط شهر روم می گذرد) انداخته می شوند اما نجات یافته  و در ساحل رود توسط گرگی تغذیه می شوند و بعدها در بلندای تپه پالادیوم، شهر روم را بنا می?نهند.

اما سرنوشت به همین جا خاتمه نمی?یابد، بار دیگر اسطوره?ها در جای دیگری کاربرد می?یابند ولی به نسبت قبل، عناصر جدیدی به آنها افزوده می?شوند. این خاصیت اسطوره در جهان چند خدایی بوده که تحول یابد تا زنده بماند. 

اینک ادامه داستان: پس از ساخت شهر روم، روموس توسط برادرش رومولوس کشته می شود و دو پسر دو قلوی روموس (با نامهای آشیوز و سنیوس) به ناچار روم را ترک می?کنند! آپولون (خدای هنر، موسیقی، زیبایی و ...) به کمک آنها آمده و دو اسب سفید و سیاه برایشان می?فرستد و آنها را نجات می?دهد! سبب ایجاد شهر «سی ین» یا «سی ینا» همین دو قلوهای روموس با امداد آپولون هستند و سیاه و سفید نیز رنگهای برگزیده برای شهر انتخاب می شوند! در همه شهر نشانه?هایی از گرگ و دو قلوها وجود دارند. 

ساعت ده و نیم صبح در فلورانس هستم! مسیر فرودگاه تا مرکز شهر بیشتر از  بیست دقیقه نیست. کلید آپارتمان «ایر بی اند بی» را  از خانمی اوکراینی (بسیار هم زیباست) که متصدی اجاره  است، میگیرم.

بعد از چند روز متوجه می?شوم صاحب?خانه، خانمی فلورانسی است و سه نفری که برایش کار می?کنند اوکراینی هستند.  سه اوکراینی با یک فلورانسی شرکتی دارند که توسط شرکت مادر که آمریکایی?ست منزلشان را اجاره می?دهند و مبلغ اجاره نیز  از سرتاسر جهان به حساب شرکت آمریکایی ریخته می شود. پایگاه شرکت در اروپا  در دوبلین است (آن هم بخاطر این که ایرلند به نسبت سایر کشورهای اروپایی مالیات کمتری از شرکت?های خارجی می?گیرد)  و هر هفته وجوه مربوطه به حساب خانم فلورانسی واریز می?شود. در واقع ایتالیا چهارمین  کشور در بازار جهانی «ایر بی اند بی» و بعد از آمریکا فرانسه و اسپانیا می?باشد. بیش از پانصد هزار اطاق، آپارتمان و ویلا در این کشور فعال هستند. در سال ٢٠١٩ بیش از ۵٨ میلیون یورو درآمد دولت فرانسه از این فعالیت بوده است، ولی در ایتالیا دولت هنوز نتوانسته به این رقم درآمد دست پیدا کند! 

 وسایلم را در کمد می?چینم  و پس از گردشی کوتاه در بخش قدیمی شهر که دیگر برایم غریب نیست، به ایستگاه راه?آهن سانتا ماریا نوولا می روم که علیرغم این که شلوغ   است حس خوبی دارد. ایستگاه در مرکز شهر فلورانس یعنی بخش تاریخی شهر قرار دارد. در سال ۱۸۴۸ شروع بکار کرده و سالانه نزدیک به ۶٠ میلیون مسافر را جابجا می?کند. شصت میلیون مسافر!؟ راه آهن بهترین وسیله جابجایی در اروپا محسوب می شود هر چند که بیشتر اوقات بلیط?های آن از هواپیما گرانتر است!

مقصدم شهر «سی ین» در هفتاد و هشت کیلومتری فلورانس است و مسافرت تقریبا یک ساعت و نیم طول خواهد کشید. وقتی می رسم نم نم باران شروع شده و چه بهتر! ایستگاه در دره?ای نزدیک شهر قرار دارد. از یکی از دروازه?های شهر که هنوز ساختار قرون وسطایی خود را با دیواری بلند حفظ کرده وارد شهر می شوم. 

کوچه?هایی باریک و خانه?های قدیمی، مغازه?ها و کافه?هایی که هر گوشه?ای را پر کرده?اند و با مردمانی صمیمی و دوست داشتنی! هر وقت این مردمان را می?بینم به یاد «ژان باتیست کلمانس» می?افتم! او را می?شناسید! مطمئن هستم که می?شناسید! قهرمان «آلبر کامو» در رمان حیرت انگیز و بی همتای «سقوط»، آن جا که می ?گوید: "هلندی ها؟ آه نه، آنها خیلی کمتر مدرن هستند! آنها فرصت دارند..." 

همین حس را به مردمان این شهرها دارم! خیلی راحت درگیر زندگی کردن و شادی هستند! در یک لحظه و به هر بهانه?ای  می?توانند جشن بزرگی بر پا کنند! به سادگی می?توانند با پنیر و خمیر و گوجه و روغن زیتون  چندین نوع غذا، آماده و سرو کنند! خانه?هایشان را خراب نمی?کنند! دعوای مدرن و سنت را ندارند! پست مدرنیسم؟! مطمئنم پست مدرنیسم نه تنها دغدغه کتابخوان ها بلکه  دغدغه دانشجویان نیز نیست (این را در مسافرت دیگری مورد دقت قرار داده?ام) در یک کلمه زندگی می?کنند.

همین درگیری مداوم ذهن و فضا باعث می?گردد خسته نشوم و می?توانم مدتها پیاده روی کنم! 

فضا؟ منظورم شهر است، وجود راه که گسترش و ارتباط شهری را تسهیل می?نموده و اقتصاد را فعال می?نموده «و در آغاز راه بود» کنایه?ای است در پاسخ به «و در آغاز کلمه بود» برای نشان دادن اهمیت راه?سازی که به گسترش شهرنشینی می?انجامیده و تخصص رومی ها بوده است.

از یکی از کوچه?ها، میدان بزرگ کامپو و کاخ معروف پبلیک (محل استقرار حکومت ٩ نفره) را می بینم و به آن سمت راهم را کج می?کنم! میدانی فراخ که اکنون برای مسابقه اسب سواری شهره است و هر ساله مهمانانی از چهار گوشه جهان را در خود پذیرا می?شود، با چشمه?ای به نام «شادی آور» در گوشه?ای قرار دارد (مشخصه شهرهای قرون وسطایی) و بالاخره ساختمان حکومتی که آغاز ساخت آن به ١٢٨٨ می?رسد و از قدیمی?ترین ساختمان?های حکومتی اروپا است. بنایی حیرت انگیز با زیبایی و ابهت خاص که در دوره مورد بحث ما مرکز حکومت کمون «سی ین» بوده و مدتی است دو طبقه آن در دست بازسازی است. 

کمون های ایتالیایی 

«ویژگی شهرهای ایتالیا این است که همه پر اند از تیران» (دانته).

کمون?ها یکی از موضوعات جالب توجه تاریخی می?باشند به ویژه در زمان قرون وسطی و البته از قرن دوازدهم میلادی گسترش آن در ایتالیا نتایج غیر قابل باوری در پیشرفت شهرها و بهتر شدن وضعیت مردمان آن سامان به وجود آورده، که لازم می?نماید برخی دلایل مهم آن را بررسی کنیم.

 در پی نبرد لانیانو و شکست «فردریک بارباروس» امپراطور روم ژرمن از قوای نظامی شهرهای شمالی ایتالیا شامل پارما، پادو،میلان، بولوین و ... قرار داد صلحی بین دو طرف منعقد شد که با نام صلح کنستان (١١٧۶) معروف شد و همین یکی از عواملی بود که به استقلال و خودمختاری این شهرها از نظر اقتصادی و سیاسی منتج گردید.

قبل? از این قیام مردمی میلان، در سال ١٠۵۵ موجب اعطای خودمختاری به این شهر شده بود، اعطای امتیاز به شاهزاده «جنوا» در سال ١٠٨١ نیز نمونه دیگری از اعطای استقلال بود. مردمان شمال و مرکز ایتالیا از این نحوه حکومت رضایت داشتند چون سبب رونق اقتصادی شهرهایشان می?گردید.

«فرانسوا منان» مورخ فرانسوی ویژگی کمون?ها را در همین استقلال داخلی می?داند که اضافه بر آن ویژگی جدیدی به ساختار سیاسی و اقتصادی می?افزایند که همانا دوری از طبقات اشراف و فئودال بود. 

 قبل از این حکومت?های فردی (تیرانی) شهره بودند با تجربه?ای ناخوشایند! اما کمون?ها از این نوع حکومت به شدت پرهیز داشته?اند زیرا در واقع سنتی دمکراتیک پایه گذار آنها بوده است.

از نظر تاریخی، بخش صنعتی و مالی فعال در شهرها برای تامین امنیت خود از بی?نظمی?های اجتماعی و سیاسی به دور هم جمع شده و به دفاع از منافع خود می?پرداختند. این تجربه?ای موفق برای گسترش دایره منافع عموم گردید، گسترشی که به جای منافع گروهی، منافع یک شهر را زیر پوشش خود قرار می?داد و همین سببی برای رونق وضعیت عموم و شکل گیری کمون?ها شد.

همان طور که از نام کمون برمی?آید معنای آن خواست همگانی یا خواست عموم بوده و احتمالا اولین ریشه?های هویت?یابی ایتالیا نیز بوده?اند، نخست به صورت محلی و آن گاه عمومی?تر و در سطح ایالتی و ملی! 

نکته دیگر شایسته توجه، این که بعد از سالهای قدرت گیری کلیسا، قدرت سلطنتی و طرفدارانش (یعنی گروه هایی که معروف به  جیبلین بودند)  در مقابل قدرت پاپ? و طرفدارانش (یعنی گروه هایی که معروف به گولفس بودند) روزگار بدی را می?گذراندند. در اعطای خودمختاری به شهرها هر دو قدرت در تلاش بودند که امتیاز آن را به نام خود ثبت نمایند. برای مثال شهر فلورانس  متشکل از طرفداران پاپ (گولفس) بود و شهر «سی ین» از طرفداران امپراطور (جیبلین) و هیچ دور از ذهن نبود که شهرها برای به دست آوردن خودمختاری تغییر موضع دهند چنان که در مورد شهر «سی ین» مشاهده خواهیم کرد! و در اواخر قرن دوازدهم به اردوی کلیسا پیوست. «گائتانو سالوینی» مورخ ایتالیایی پیشنهاد می?دهد که برای فهم بهتر تاریخ شهرها (در ایتالیا) بهتر است آن را در مواجهه دو گروه بزرگ تفسیر کرد که او آنها را در دو طبقه اجتماعی مبتنی بر مبانی اقتصاد متضاد یعنی مالکیت زمین از یک سو و ثروت منقول صنعتی تجاری از دیگر سو تعریف می?کند.

 اما واقعیت این است که بورژوازی مالی، تجاری و صنعتی، جایگاهی یافته بود (خصوصا در نیمه دوم قرن سیزدهم)  که می?توانست همچون قدرت مستقل وارد اداره جامعه شود. این نیروی سوم که در آغاز پوپل یا مردم نامیده می شد (پوپل peuple این مفهوم به گستردگی امروزه نبود. خارج از اشراف و زمین داران همه گروه?های فعال در عرصه اقتصاد را شامل می شد) از استقلال و خودمختاری کمون ها استقبال کرده و به تدریج شیوه?های قدیمی حکمرانی را اصلاح می?نمودند.  فئودالیسم در این سال?ها و در مناطق مرکزی ایتالیا اندک اندک در حال از دست دادن آخرین سنگرهای خود بود و در عوض بورژوازی نوپای صنعتی، تجاری و مالی علاوه بر قدرت سیاسی، نزدیکی بیشتری با همه طبقات شهری پیدا می?کرد.

کمون «سی ین» از اولین کمونهایی بود که از استقلال اقتصادی و سیاسی خود نهایت بهره را برد و در تلاش برای رقابت با فلورانس توانست با برقراری حکومتی دمکرات زمینه رشد اقتصادی شهر را پایه?ریزی نموده و رفاه و رونق به شهر بیافزاید.    

 شهر سی ین و حکومت نه نفره

«شهرهای ایتالیایی نمونه های اولیه دمکراسی کنونی بوده و این شهرها آزمایشگاهی برای اندیشه سیاسی می باشند » (پاتریک بوشغون)

شهر «سی ین» یکی از این آزمایشگاه?های دمکراسی می تواند نامیده شود: حکومت خوب چگونگی حکومتی است؟ حکمران خوب کیست؟ چگونه و چرا باید از جنگ پرهیز کرد؟ آیا نظم مهم است؟ این پرسشها به درستی پرسشهایی ساده در آن زمان یعنی آغاز قرن دوازدهم در جو سیاسی وجود داشته است و می دانیم که دو مفهوم صلح و نظم بیشتر از هر مفهوم دیگری در سپهر سیاسی آن زمان اهمیت داشته است. اما اهالی «سی ین» چه مراحلی را برای رسیدن به صلح و نظم از سر گذرانده اند؟

 در سال ١١۴٧ کمون «سی ین» استقلال یافت و اولین مرحله برای دمکراسی «سی ینا» که بسیار کند و سخت جلو می رفت مربوط به سال ١١۶٧ میلاد است و آن هم  بخاطر این که قدرت اشراف زادگان، ثروتمندان و فئودالها هنوز برقرار و مانع خودمختاری بود. تا سال ١٢٣۴حاکمیت از آن پودستا بود (حاکمی مطلق که از شهرهای دیگر دعوت می شد تا بر سیته حاکمیت داشته باشد و معمولا از افراد ثروتمند و آریستوکرات انتخاب می شد!) از این سال و تا ١٢٧٠ حکومت بیست و چهار نفره شهر «سی ین» را اداره می کردند.

موفقیت طبقه بورژوازی مالی، تجاری و صنعتی این بود که با طبقات دیگر شهری (مردم peuple)  توانست خود را وارد حکومت بیست و چهار نفره نموده و نیمی از کرسی های کمون را در دست بگیرد. در سال ١٢٧٠ میلادی حکومت سی و شش نفره و یکسره از طرفداران پاپ (گولفس)  انتخاب شدند. (این همان چرخش شهر «سی ین» از طرفداری امپراطور بطرف طرفداری کلیسا بود! می پرسید چرا؟ اقتصاد! با رشد بانکداری!)

سال ١٢٨٠ حکومت پانزده نفره آغاز شد و پس از تغییر و تحول در سال ١٢٨٧به نه نفر کاهش یافت وتا سال ١٢٩٢ در حال کاهش و افزایش از نه نفر به هیجده نفر و سپس به شش نفرو بالاخره در نه نفر با عنوان مدافعین وحاکمان شهر «سی ین» تثبیت شد. ( لوشیرص ٢٩) این نه نفر نیز همه از طبقه بورژوا و تجار و صنعتگران ثروتمند بودند و حکمرانیشان تا سال ١٣۵۵ به طول انجامید.

حکومت نه نفره تا قبل از رنسانس طولانی ترین دوره حکومت را داشت و توانست از معدود دوره های تاریخی سرتاسر از پیشرفت و تنظیم روابط در جامعه شهری و خارج از آن، دورانی سرتاسر آرامش و ارتباط با شهرهای دیگر را برقرار سازد. «سی ین» در این سالها از رونق اقتصادی برخوردار بوده و دومین کمون بعد از فلورانس که توانسته به سبب تراکم ثروت مالی نخستین تحرکات بانکی را وارد چرخه اقتصاد خود نماید.

در درون شهر، شورا توانست مجموعه ای قوانین را صادر نماید که در نوع خود جالب توجه است. مجموعه قوانین کمون «سی ین» ( سال ۱۳۱۰)  از بهترین مجموعه های اسناد نگهداری شده در این کمون می باشد. بخشی از این قوانین به شورای نه نفره می پردازد. این شورا در ماه مه ۱۳۰۹ دستور می دهد که این قوانین در اختیار همه مردم قرار گیرد و حتی بی سوادان نیز از متن آن آگاه بشوند! تجربه قرنهای گذشته در این قوانین اثر بخش بوده که یکی از این مجموعه قوانین در سال ١٢۶٢ تنظیم شده است. در واقع آن گونه که لوشیر (مورخ فرانسوی) می نویسد وضعیت سیاسی در این سال باعث گردید که طبقات اشراف زاده که تضعیف شده بودند با بورژوازی که در اوج قدرت و در حال گسترش خود بود تفاهم نامه ای (هر چند شکننده) را به امضا برسانند که این مجموعه قوانین نتیجه آن بود. 

مهمترین تفاوت قانون سال ۱۲۶۲ و ۱۳۱۰ این بود که در دومی ورود اشراف زادگان به حکومت ممنوع و آنها از هر کار مشترک المنافع دیگر نیز منع شده و این نیز از قانون شهر فلورانس برگرفته شده بود.  

در دوران شورای نه نفر حسابهای اعضا شورا کنترل می شده و آن ها به مدت دو ماه حق خروج از قصر را نداشته اند و در پایان دوره دو ماهه نمی?توانستند دوباره عضو شورا شوند  و می?بایستی تا چند ماه بعد به انتظار می نشستند! هیچ گاه دو شریک اقتصادی با هم نمی?توانستند هم زمان در شورا حضور داشته باشند. به علاوه دو نفر از اعضا یک خانواده نیز هم زمان نمی?توانستند عضو باشند. 

آن چه برای قانونگذاران کمون «سی ین» مهم بوده است برقراری عدالت و جلوگیری از جنگ است. دو واقعه ای که می?توانسته کمون را از راه پیشرفت بازدارد و تیران را حاکم سازد. حکومت تیران و ترس از آن بیشترین پریشانی را در حال آن مردمان  به وجود میاورده است. برای برقراری عدالت حکومت نه نفره قوانین جدیدی را تصویب می نمایند که در قوانین اولیه سال ١٢۶٢ نیامده است. برای مثال می توان به قانون سال ١٢٩٢ اشاره کرد که مصوب شده پنجشنبه هر هفته جلسه ای عمومی برای دریافت شکایت یا دادخواست های فردی یا جمعی برگزار شود.

سالن های دیوار نگاره ها در مرکز حکومتی «سی ین» تماشاگران زیادی ندارد، چند توریست در حال بازدیدند. ورود به سالنی که دیوارنگاره حکومت خوب... در آن خلق شده دقیقا از سمتی است که نخست چهره کریه تیران یا نقاشی حکومت بد روبروی بیننده قرار می گیرد. اعتقاد این است که به سبب دلبستگی نقاش به «دانته»، به عمد کاری کرده که مانند «کمدی الهی دانته» از دوزخ سفرمان را آغاز نمائیم و البته  به سرزمین «لورنزتی»! و مگر نه این است که سرزمین عاری از عدالت، چنان دوزخی برای ساکنان آن تلقی می گردد. 

«لورنزتی» بقول  وازاری ( اولین بیوگراف هنرمندان ایتالیایی) بیش از آن که نقاش باشد فیلسوف است! و این به سبب  دیوار نگاره هاست. او را می توان نخستین نقاش در استفاده از پرسپکتیو دانست زمانه ای که تنها نوزده سال سن داشته!  تابلوی «بشارت مریم مقدس» گر چه نخستین اثر او نیست ولی اثری جاودانه در کارنامه او به شمار می رود. «لورنزتی» در١٢٩٠ به دنیا آمده (یعنی دقیقا زمانی که کمون «سی ین» توسط نه نفر حاکم و برگزیده اداره می?شد) و در ١٣۴٨ از طاعون فوت می?کند.

 اما کار بزرگ او برای حفاظت از حکومت «سی ین»، تصویرگری حکومت خوب، حکومت بد و آثار هر کدام می باشد، (البته قبلا اسم این نقاشی ها جنگ و صلح بوده است ) که در سال ١٣٣٨ تا ١٣٣٩ در کاخ حکومتی کشیده شده است. دیوار نگاره ها، رساله ای سیاسی برای فهم کارکرد سیستم حاکم بر حکومت خوب، مزایای عدالت و چگونگی برقراری آن، آبادانی و هارمونی جامعه، برابری اعضا جامعه در برابر قانون و بالاخره پرهیز از جنگ که نابودی شهر و حاکم شدن بی نظمی و فساد را در پی دارد از جمله موضوعات این دیوار نگاره ها می?باشد. 

 این نقاشی ها بر روی سه دیوار کشیده شده بدین صورت که  روی دیوار مرکزی الگوری حکومت خوب و در سمت راست آثار آن حکومت  و روبروی آن در سمت چپ حکومت بد و آثار آن را می توان دید: 

دیوار نگاره مرکزی: حکومت خوب

به زعم لورنزتی حکومت خوب، حکومتی است که سه اصل و فضیلت را مورد توجه و دقت قرار می دهد: دانایی، عدالت و برابری همه افراد! در واقع عدالت در دو امر مجازات و تشویق خلاصه می شود. این دانایی است که عدالت و سپس برابری اقشار مختلف را به عنوان مشی حکومت انتخاب می نماید. در بالای سر عدالت نوشته شده: عدالت را دوست بدار ای کسی که بر زمین حکومت می کنی! «بیندو بونیچی» شاعر هم عصر «لورنزتی» که یکی از اعضاء حکومت نه نفره بوده است. «لورنزتی» دیوار نگاره ها را حتی برای حاکمان نیز درس آموز کرده تا آن ها را از خطراتی که می تواند کمون را تهدید نماید آگاه نموده باشد. برابری اقشار مردم در پوشش و اندازه یکسان بیست و چهار نفر که همگی طنابی را در دست دارند می?توانیم بفهمیم. این طناب به پیرمردی که سمبل شهر «سی ین» می?باشد و لباسی با رنگ های سیاه و سفید در بر دارد و نشانه خیر همگان، سپرده می شود، کمون «سی ین» را فضیلت?هایی همچون صلح، قدرت، تدبیر، اعتدال و باز عدالت همراهی می نمایند. در واقع برگزیدن این مشاوران میتواند نشانه ای بر راه درست برای برپایی حکومت خوب باشد. در گوشه ای از تصویر نوشته شده: «تنها عدالت می تواند افراد پراکنده را متحد سازد».

دیوار نگاره شرقی: اثرات حکومت خوب در شهر و روستا

اولین اثر حکومت خوب امنیت مردمان است چه در شهر و چه در روستا و همین امنیت زمین را مبدل به بهشت می نماید. فرشته امنیت بر شهر نظارت دارد و همان، نوعی هارمونی بر شهر حاکم می سازد. اقشار مختلف به آسانی در حال خروج و ورود به شهر هستند و مغازه ها پر جنب و جوش نشانه هایی از رونق کسب و کار را نشان می دهند. در میان مشاغل مختلف در اطاقی کسی در حال صحبت است و کسانی که در حال گوش دادن به سخنران هستند. 

«برناردین» مقدس اهل «سی ین» واعظی معروف که تقریبا کمتر از صد سال بعد می?زیسته در وصف اثرات حکومت خوب در شهر و روستا می آورد که «مردمان در این حکومت با صلح می زیند و مدار زندگی شان بر مبنای هارمونی فرد با دیگران استوار است». (استارن ص ٧۴) در واقع هر صحنه ای از زندگی در شهر و روستای لورنزتی سرشار از پند و اندرز است، آیا نقاشی گرایشی به ایدالیزه کردن جامعه دارد؟ پاسخ آن سخت است ولی ما به عنوان خوانندگان این نقاشی در هفتصد سال بعد، احتمالا بیشتر از «لورنزتی» و هم?عصرانش لطمات جنگ و ظلم را می دانیم! 

در روستا نیز همین فرخنده فالی حاکم است. دروازه شهر گشوده می?باشد و زمینهای حاصلخیز نشانه های از محصولات کیفی زارعان دارد! حتی یک تکه زمین خالی وجود ندارد و همه در حال کوشش و تلاش هستند و اینها همه حاصل حکومتی است که بر اساس خیر عمومی بنا گردیده است. 

دیوار نگاره غربی : حکومت بد و اثرات آن در شهر و روستا

این نقاشی به همه الزامات شکل گیری یک حاکمیت تیرانی در قرون وسطی می پردازد. در واقع «تیران» در کنار خود مشاورانی دارد که در دو سوی او نشسته اند. او در سمت راست خود تقلب، خیانت و ظلم را و در سمت چپ خشونت، خشم، تفرقه و جنگ را به عنوان مشاور دارد. در ادامه برخی از گناهان اصلی نیز مانند غرور، بخل، خودبینی یا خودپرستی به جای دانایی عدالت و برابری قرار می گیرند.

«لورنزتی» نشان می دهد که عدالت نیاز جامعه «تیرانی» نیست و می توان ترازوهای آن را افتاده بر زمین دید و عدالت نیز به بند کشیده شده  است.

وقتی عدالت در بند باشد بر بالای شهر و روستا «تی مور» یا ترس با چهره کریه سیطره دارد، بنابراین هم شهر و هم روستا سرتاسر ویرانی و سیاهی دیده می شود، زمین هایی که محل تلاش برای کشاورزی بوده در حال سوختن است و نشانه ای از حاکمیت ترس بر شهر سیطره دارد. این نشان قرون وسطایی «تی مور» نامیده می?شده است. نشانه های از ویرانی و ترس را در همه جا حاکم می بینیم، هیچ نشانی از تلاش برای آبادانی به چشم نمی?خورد و تنها نشانه های از جنگ و تجاوز به چشم می?آید و بر اساس تفکر قرون وسطایی در چنین جامعه ای «تیران» و حاکم مستبد که از جنگ تغذیه می کند، حاکم است.

«پاتریک بوشغون» متخصص قرون وسطی می گوید «این نقاشی در صدد است بگوید که اگر صلح می خواهید عادل باشید، اگر صلح اجتماعی می خواهید نمی توانید رفتار ناعادلانه داشته باشید».

        (هفته نامه نسیم جنوب- سال بیست و چهارم، شماره 986)