بوشهر، تُل عاشقون بندر

نسیم جنوب، دکتر عبدالرحيم   مهرور

هله ، هله و يا الا، هله ساحل چه دورن، هله دريا چه شورن، هله فانوس بندر، هله ووي سوت و کورن...

مگر اين بوشهر چه دارد که همه را پيوسته و وابسته خود کرده؟

چرا بوشهر معروف به شهر بناها و   فرهنگ ها، نواها و آواهاست؟

بوشهر شبه جزيره ? اي در جنوبي ? ترين خاک ايران زمين همسايه بحرين، قطر و عربستان همراه با گرمي و شرجي ? هاي  خليج فارس با آب ? هاي نيلگوني که روزي خروشان و روزي ديگر آرام، خروشان از اين ? که هستيم در کنارش و آرام بخاطر  فرهنگ غني ? اش.

بوشهر شهر آواها و نواها که سرآمدش جهانبخش کُردي ? زاده (بخشو) با صدايي دلنشين و جاودانه اي که همگان مات و مبهوت اين صوتند.

بوشهر شهر خيام خواني ? ها با ني انبانش که در محافل شادي انسان ? ها را به يزله، هلهله، پايکوبي و رقص وامي ? دارد.

بوشهر شهر شروه و چاوشي که آه و نا له هر انسان دلسوزي را به اشک تبديل مي کند، بوشهر شهر سينه و سنج و دمام که همراه با ماتم و غم و اندوه بوده است.

بوشهر شهر بيت خواني و در يک کلام شهر نيمه خواني که هر چه دارد از ديار دريا و خلق و خوي بي همتاي مردمانش سرچشمه و سرازير مي شود.

بوشهر شهري با معم اري سنتي ? اش که از قلب آن نمايش نقش و نگارهاي رنگارنگي از پنجره ? هاي چوبي و هلالي و شناشيرهايي با نماي دل انگيز ساحل به دريا، زنده کننده ياد و خاطرات آواها و نواهاي ناخدايان و جاشوهايي(ملوان) است که با نيمه خواني؛ هله مالي؛ جالبوتها و جهازها (کشتي ? هاي کوچک و بزرگ) را براي لقمه ? اي نان حلال راگي   (رهايي) دريا مي ? کنند.

آن ? گاه براي تجديد خاطرات گذشته در کوچه پس کوچه ? هاي قديمي و تنگ و باريک محله ? هاي صلح آباد، جبري و چهار محل پرسه زده تا بشنوي آواي   لالايي مادري که فرزندش را در آغوش گرفته و با روزگار از قصه پر درد و رنج و ظلمي که سالهاست بر پيکر بوشهر نواخته شده گله دارد   و در کوچه ديگر نظاره ? گر تابوتي ميشوي که بر دوش اهالي محل به طرف قبرستان شکري با صوتهاي حزن انگيز لکُم لا اله الله … پايان مي ? يابد.

اما عامل اصلي اين رفتارها و تجسم ? هاي موزون نشات گرفته از فرهنگ غني مردمي است که ريشه در اين آب و خاک داشته. مردمي با سابقه چندين هزار ساله که در مهمان نوازي و پرهيز از هر گونه شرارت شهره عام و خاص بوده و فرهنگي ستودني که در مواردي از اين آداب و رسوم از طرف بيگانگان سوء استفاده شده. بنابراين براي اثبات بوشهري بودن ابتدا با يد عاشق بناها،   دريا، بندر و فرهنگش بود.

(هفته نامه نسیم جنوب، سال بیست و ششم، شماره 1047)