چرچيل در «نوبل ? پارتي»!

نسیم جنوب - اميد غضنفر

تاريخ 122 ساله ? ي «جايزه ? ي نوبل» در دو بخش «ادبيات» و « صلح» را که مرور کنيم با نام ? هاي حذف شدگان و برگزيدگاني مواجه مي ? شويم که گاه اعتراض ? هايي نيز در پي داشته است.

نگاهي به برخي نام ? هاي حذف شده و برگزيده د ر بخش «ادبيات» به ترديد در داوري منصفانه و به دور از علايق شخصي منجر مي ? شود.

با ذهني سرشار از علامت سوال، پاسخي به چرايي بخشي از انتخاب ? ها نمي ? يابيم. و حيرت ? زده خواهيم شد وقتي مرور کنيم نام ? هايي بزرگ را که با نگاهي سليقه ? اي و يا به دليل ناآگاهي حذف شدند. ب ه روايتي، يکي از داوران در پاسخ به دليل حذف «جيمز جويس»- خالق «اوليس»- گفته بود: جويس کيست؟!

آن ? ها که وظيفه ? ي معرفي برندگان نوبل ادبيات از سوي آکادمي سوئد را بر عهده دارند، بي ? ترديد مديون حضور بزرگاني چون: فاکنر، همينگوي، مارکز، کامو و بکت در فهرست برگزيدگ ان ? اند که پيش از دريافت اين جايزه،

اعتبار و جايگاهي والا در گستره ? ي ادبيات داشتند ? و نيز بايد شرمسار هماره ? ي غياب نامداراني چون: وولف، جويس، کافکا و بورخس باشند که اين آکادمي از افتخار حضورشان در فهرست برگزيدگان محروم شد.

يادآوري يک «شوخي» با جايزه ? ي نوبل از سوي داوران، خالي از لطف نيست: سال 1953 «چرچيل» جايزه ? ي نوبل ادبيات را دريافت کرد و دليل انتخاب ? اش «فصاحت و بلاغت در دفاع از ارزش ? هاي عالي انساني» اعلام شد!

شوخي ديگر هم اعلام نام «باب ديلن» به عنوان برنده ? ي نوبل ادبيات در سال 2016 است. روند جايزه گرفتن اين خواننده و ترانه ? سرا را نيز مي ? توان لطيفه بي ? بدون تاريخ انقضا تلقي کرد: وي ابتدا به

خبر انتخاب ? اش واکنشي نشان نداد و چندي نقش «هنرمند بي ? اعتنا به جايزه» را بازي کرد. 25 اکتبر 2016 از سوي آکادمي اعلام شد: «موفق به تماس با ديلن نشده ? اند و ايميل ? ها بي ? پاس خ مانده ? اند».

27 اکتبر، نويسنده ? ي نيويورک ? تايمز در تحليلي شتاب ? زده و اغراق ? آميز «بي ? تفاوتي مطلق» ديلن را با امتناع «ژان پل سارتر»- فيلسوف و نويسنده ? ي بزرگ فرانسوي- از پذيرش جايزه ? ي نوبل در سال 1964 مقايسه کرد.

بالاخره در 28 اکتبر، ديلن به اين « show off » پ ايان داد. او پذيرش جايزه را اعلام و تاکيد کرد: «بعد از شنيدن خبر برنده شدن، زبان ? اش بند آمده بود»!

با نگاهي به فهرست برگزيدگان جايزه ? ي نوبل صلح نيز نام بزرگ «گاندي» رهبر به ياد ماندني انقلاب مردم هند در مسير استقلال و عليه استعمار را نمي ? بينيم؛ اما «انور س ادات» و «مناخيم بگين» از برگزيدگان ? اند!

*

روح آلفرد نوبل اگر امکان ارتباط با دنياي زندگان را داشت، فقط با مشاهده ? ي نام چرچيل در ليست برندگان بخش ادبيات، بي ? شک چند دهه پيش پايان اين «نوبل پارتي» را اعلام مي ? کرد!

(هفته نامه نسیم جنوب – سال بیست و ششم، شماره 1048)