نگاهي به فيلم «تفريق» ساخته ? ماني حقيقي:  گريه ? بي ? وقفه ? آسمان

مژده غضنفري

«تفريق» ساخته ? ي ماني حقيقي هرچند در ايده نمونه ? هاي خارجي زيادي دارد (فيلم ? هاي همزاد يا هم ? شکل يا Double ) اما در اجرا و کارگرداني با اين ? که کار نسبتا دشواري نيز بوده است، قابل قبول است. فيلم جهاني نمايشي خلق مي ? کند تا کارگردان راه ? هاي تفسير را باز نمايد. دو خانواده ? ي ? هم شکل (زن و شوهري مشابه) معرفي مي ? شوند که در واقع يک خانواده ? اند اما از دو طبقه ? ي اجتماعي ? اند، تا فيلمساز اين امکان را داشته باشد که در دل روايتي نمايشي حرفش(مانيفيست ? اش) را بيان کند.

ماني حقيقي آشکارا نگاه مثبتي به شرايط جامعه و روابط و خانواده ? هاي امروزي ندارد. جامعه ? اي که در آن، طرفِ پرخاشگر، متوهم، عصبي، ناراحت، غمگين و افسرده، طرف ديگر که خيرخواه، مصلح، شوخ و شنگ، همراه، شاد و غيرمتوهم است را نابود کرده است، يا حتي به بيان ديگر جنبه ? هاي مثبت آدم ? ها در تاريکي و آتش در حال سوختن است تا آدم ? ها به دليل ? وضعيت نابسامان جامعه با تمام جنبه ? هاي منفي ? شان در حال زندگي در کنار همديگر باشند. با اين ? که ابري در آسمان نيست اما هميشه باران مي ? آيد و صداي رعد و ? برق هم شنيده مي شود. آفتاب از زندگي ? ها رخت بربسته، و وضعيتِ جامعه، زندگي و روابط فِيک و جعلي ? شده است.

کودکِ ? فيلم (نماينده نسل جديد) البته کماکان عاشق بازي، فوتبال و شادي است و صد البته متوجه ? ي اين وضعيت نابسامان خانوادگي نيز هست (پسربچه مي ? داند که زن جديدِ هم ? شکل ِمادرش، مادر واقعي ? اش نيست) پس با همه ? ي سياهي شايد اميدي وجود داشته باشد. سکانس پاياني و سوختن دو طرف مصلح و شاد در آتش و ديالوگي که رد و بدل مي ? شود کمي لوس به نظر مي ? رسد، اما اين هم مي ? تواند نقطه ? ي اميدي براي تماشاگر باشد.

فيلم با اين ? که درامي خانوادگي و در عين حال روانشناختي است و تلاش دارد دو طبقه ? ي فرودست و متوسط را در کنار هم به تصوير بکشد اما برخلاف درام ? هاي خانوادگي اخير سينماي ايران وجهي مستندنما ندارد و فيلمساز کاملا جهاني غيررئال و نمايشي را مي ? سازد. در عين حال «تفريق» فيلمي به شدت انتقادي ? است و فاجعه ? ي روابط امروزي را به فاجعه ? ي شرايط سياسي، اجتماعي کشور مرتبط مي ? داند و تنها اميد باقي مانده اين است که جوان ? ترها آگاهند و طبيعتاً ? دانستن پيش ? شرطِ اول براي تغيير است.

(هفته نامه نسیم جنوب – سال بیست و ششم- شماره 1056)