مهارت نه گفتن

حسين زيرراهي - مدرس مهارت ? هاي زندگي

به يك بچه پنج ساله كه در حال بازي است بگوييد يك ليوان آب برايتان بياورد. خيلي راحت و بدون هيچ رودربايستي به شما نه مي ? گويد. اين حقيقت نشان مي ? دهد ما در خردسالي مهارت نه گفتن را دارا بوده ? ايم ولي به دلايل مختلف از دستش داده ? ايم ?         . حال در بزرگسالي بايد با تلاش فراواني آن ?         را بدست بياوريم. شخصا معقدم به غير از منابعي چون وقت، انرژي و پولي كه به خاطر عدم توانايي در نه گفتن از دست مي ? دهيم، از همه بدتر حرص و خودخوري ? اي است كه بعد از بله گفتن ? هاي بيجا تجربه مي ? كنيم. به ياد بياوريد زمان ? هايي كه کسي از شما درخواست پول، انجام كار يا قرض دادن وسيله ? اي داشته و شما با وجود عدم ميل باطني به او بله گفته ? ايد و بعد چه حالي داشته ? ايد.

به راستي چرا اين ? قدر نه گفتن براي ما سخت است؟ ما به دلايل گوناگوني نمي ? خواهيم به ديگران نه بگوييم. يك دليل اين است كه نمي ? خواهيم به ديگران توهين كرده باشيم. چون برآورده نكردن خواسته ? هاي ديگران را توهين ? آميز مي ? دانيم. ديگر اين ? كه دوست نداريم خودخواه جلوه كنيم. فكر مي ? كنيم در اولويت قرار دادن خواسته ? هاي خودمان نوعي خودخواهي است. دوست داريم به ديگران كمك كنيم و آن ? ها ما را دوست داشته باشند و باارزش جلوه كنيم. نمي ? خواهيم ديگران را ناراحت كنيم. گاهي هم صرفا گرفتار زورگويي ? هاي عاطفي مي ? شويم. افرادي هستند که ما را در تله احساسي قرار داده يا راه ? هاي نه گفتن را بر روي ما مي ? بندند. البته دليل كلي ناتواني در نه گفتن عزت ? نفس پايين است. وقتي عزت ? نفس ? مان بالا است مي ? دانيم هيچ اشكالي ندارد نه بگوييم. چون حق داريم خواسته خود را در اولويت بگذاريم.

گاهي هم شيوه نه گفتن ? مان كار را خراب مي ? كند. مثلا به دروغ متوسل مي ? شويم ? . يا وقت تلف مي ? كنيم و جواب طرف مقابل را تا مدتي نمي ? دهيم. يا بهانه ? هاي غيرواقعي مي ? آوريم. مثلا به جاي اين ? كه بگوييم من نمي ? خواهم اين كار را انجام بدهم قسم و قرآن مي ? خوريم كه نمي ? توانم يا ندارم. اين ? ها باعث مي ? شود وجهه ما پيش ديگران آسيب ببيند. ضمن اين ? كه كمكي هم به بالا رفتن مهارت نه گفتن ? مان نمي ? كند.

چطور نه بگوييم؟ نخست، نه گفتن بايد محترمانه باشد. اظهار تاسف مي ? كنيم كه نمي ? توانيم پاسخ مثبت بدهيم. دوم، نه گفتن بايد رك باشد. مثلا اين جمله " متاسفانه پاسخم منفي است " . با من ? من كردن و صغرا و كبرا چيدن هيچ كمكي به خود و طرف مقابل نمي ? كنيم. سوم وقت ? كشي نكنيد. هرچه زودتر پاسخ بدهيد تا او بتواند براي مشكلش راه ? حلي پيدا كند. چهارم اگر نه گفتن آني برايتان سخت است، يك وقت مشخص بگيريد و بگوييد بررسي مي ? كنم و تا فلان موقع جواب مي ? دهم. پنجم اگر با اصرار طرف مقابل مواجه شديد به دنبال پيدا كردن دليل و بهانه بيشتر نباشيد. همان جواب اول را تكرار كنيد. ششم اگر مي ? توانيد يك راه ? حل جايگزين به ايشان پيشنهاد دهيد. ممكن است برايش كمك ? كننده باشد. ضمن اين ? که نشان مي ? دهد شما به فكرش هستيد.

(هفته نامه نسیم جنوب- سال بیست و ششم، شماره 1069)