منصورحاجي ? پور، مدرس گردشگري در بوشهر در مصاحبه با نسيم جنوب:

معماري بافت تاريخي بوشهر، مي ? توانست پايه ? اي براي تکامل معماري ايران مدرن باشد

- به نظر شما ويژگي ? هاي بافت تاريخي بوشهر چيست؟

- بهروز مرباغي در کتاب «بن مايه ? هاي نوين در معماري بوشهر» به ريشه ? هاي اجتماعي و فرهنگي معماري بوشهر مي ? پردازد و از منظري جدا از تاثير اقليم بر معماري به موضوع مي ? نگرد.

ايشان معتقد است معماري بوشهر، برخلاف معماري کويري، ساختمان هم با بيرون کار مي ? کند هم با درون. معمار، کاملا رها و بي ? تکلف، فضاها را خلق مي ? کند و اصلا اسير تقارن و تصلب غيرضرور نيست. معمار ضرورتي نمي ? بيند اثر خود را با رنگ و تزيين ولخرجانه بيارايد. اين خود بنا و اثر است که زيباست نه رنگ و لعاب آن. شايد کمي بي ? انصافي باشد که زيبايي معماري بوشهر را در حد شيشه ? هاي رنگي هلالي ? ها در و پنجره ? ها خلاصه کنيم و ظرافت و زيبايي ? هاي اصيل حجمي آن را نبينيم. همان گونه که انسان مدرن نيازي به تفاخر بي ? ريشه و ولخرجي ? هاي نوکيسگان نمي ? بيند. معماري اصيل مدرن هم خود را با رنگ و کاشي و جواهر نمي ? آرايد. فضاها و حجم بناست که تزيين آن را مي ? سازد. از دوره صفوي به بعد است که نما خود را از سازه جدا مي ? کند و به تزيين صرف بدل مي ? شود. در معماري مدرن اصولا تزيين بدون شخصيت و بي دليل وجود ندارد، تمامت معماري هم سازه است هم تزيين و هم زيبايي.

معماري بوشهر، به طور اخص معماري چهار محل، ويژگي ? ها و استعدادهايي دارد که دقيقا با معماري مدرن همخوان است. اين همخواني مي ? توانست پايه ? اي براي تکامل معماري ايران به عصر مدرن باشد. از اين زاويه است که معماري بوشهر اهميتي خاص مي ? يابد و شايسته تعمق فراوان است. بدين ترتيب، اگر به معماري چهار محل بوشهر، حساسيت نشان مي ? دهيم و اصرار داريم آن را حفظ کنيم صرفا به دليل حسرت خوري گذشته نيست. صرفا به خاطر نگاه موزه ? اي به زندگي نيست. اين معماري مي ? تواند بخشي از سرفصل ? هاي دانشگاه ? هاي ايران باشد و پرتو تازه ? اي به تاريخ معماري ايران بيندازد.

- با اين وجود، متاسفانه در دهه ? هاي گذشته، بافت تاريخي بوشهر، به اندازه کافي مورد توجه قرار نگرفته است، چگونه مي ? توان رونق را به اين بافت برگرداند؟

-آن چه امروزه بايد مورد توجه قرار گيرد، بازگرداندن سرزندگي به فضاهاي اين بافت تاريخي است. لازمه سر زندگي، حضور مردم است. امروزه به دلايل گوناگون، بافت تاريخي، فرسوده و تقريبا خالي از حضور و فعاليت مردم شده است. اين در حالي است که اگر اين بافت داراي فضاهاي امن، مطلوب و سرزنده باشد و در آن فعاليت ? هاي گردشگري، تجاري، فرهنگي، تفريحات سالم و شاداب به گونه ? اي سازمان يافته و مطابق با ارزش ? هاي جامعه ميسر گردد، حضور فعال مردم و به تبع آن سرزندگي و زيست ? پذيري افزايش خواهد يافت و اين بافت تاريخي با اين ظرفيت بالا، مي ? تواند پژوهشگران، دانشجويان معماري، گردشگران علاقمند به معماري و شهرسازي را از سراسر کشور به بوشهر جذب کند .

- در مجموع چه پيشنهاداتي براي رونق گردشگري استان بوشهر داريد؟

1- اولين موضوعي که مي تواند در جهت بهبود و نيز توسعه گردشگري استان موثر باشد، تشکيل کارگروه گردشگري و ميراث فرهنگي فعال، که به رياست يکي از معاونين استاندار مي ? باشد. در اين کار گروه از مديران و صاحب نظران بخش خصوصي فعال در زمينه گردشگري استفاده   شود. ( ظاهرا اين کارگروه در استان بوشهر فعال نيست)

2- تشکيل يک کار گروه جهت شناسايي، دعوت و حمايت از سرمايه ? گذاران بوشهري مقيم خارج از کشور، جهت سرمايه گذاري در استان در زمينه ? هاي مختلف گردشگري.

3- اقدام جدي و عملي براي کوتاه نمودن فرايند صدور مجوز جهت متقاضيان سرمايه گذاري.

4- تهيه بسته ? هاي سرمايه ? گذاري جهت ارائه به سرمايه ? گذاران به زبان ? هاي فارسي، عربي و انگليسي.

5- تشويق، حمايت و مديريت بخش خصوصي جهت سرمايه ? گذاري.

6-توجه بيش از پيش به زيرساخت ? ها و روساخت ? ها، بهداشت محيط، محيط زيست.

7- توجه بيش از پيش به معماري خيابان ? ها، حتي کوچه ? هاي شهرها، مبلمان شهري، المان ? هاي مورد نياز جهت نصب در ميادين و خيابان ? ها (شهري که مي ? خواهد صنعت گردشگري در آن نقش برجسته داشته باشد بايد نگرش متفاوتي نيز به معماري خيابان ? ها، مبلمان شهري و اصالت المان ? ها داشته باشد).

8-جلوگيري از کاربرد معماري ? هاي غير اصيل و بي ? ريشه در ساخت هتل ? ها و ديگر تاسيسات گردشگري در استان و همچنين نظارت کيفي بر ايجاد تاسيسات گردشگري و فعاليت آن ? ها، در راستاي دقيق اهداف سرمايه گذاري سبز باشد.

9- هماهنگي لازم جهت پرداخت تسهيلات بانکي تک رقمي به متقاضيان سرمايه ? گذاري و نيز مالکاني که اقدام به مرمت و استحکام بخشي ملک خود در بافت تاريخي بوشهر و ديگر شهرهاي استان مي ? نمايند.

10-توجه جدي به مناطق نمونه گردشگري استان، و انتخاب سرمايه ? گذار مادر براي هرکدام از مناطق.

11-پيگيري لازم جهت ارائه برنامه ? هاي تشويقي، ترغيبي و حمايتي نظير مشاوره رايگان، حذف عوارض شهرداري، صدور پروانه رايگان براي مرمت و بازسازي بناهاي تاريخي در بافت ? هاي تاريخي.

12-توجه بيش از پيس به زيرساخت ? ها و روساخت ? هاي گردشگري استان به ويژه در رابطه با گردشگري دريايي و ساحلي و ايجاد اسکله ويژه گشت ? هاي دريايي و مسافربري دريايي و سفر به جزير خارگ.

13-   جلوگيري از تغييرکاربري زمين ? هاي داراي کاربري هاي گردشگري، تحت هر عنواني.

14-ايجاد پلاژهاي مجهز در تمامي شهرهاي ساحلي و روستاهاي گردشگري ساحلي.

15-دعوت از سفيران خارجي مقيم تهران به منظور بازديد از جاذبه ? هاي گردشگري و عقد تفاهم نامه گردشگري.  

15- تنظيم برنامه سالانه جهت اجراي جشنواره ? هاي فرهنگي، هنري، صيد ميگو، برداشت رطب و خرما، غذاي محلي، صنايع دستي و ...

17-برپايي نمايشگاه ? هاي گردشگري در استان ? هاي هدف و کشورهاي عربي حوزه خليج فارس.

18-برگزاري دوره ? هاي آموزشي جهت تمامي دست اندرکاران صنعت گردشگري و ...

19-برگزاري دوره ? هاي آموزشي جهت رانندگان تاکسي، اتوبوس، کارکنان ترمينال مسافري (فرودگاه، بنادر و اتوبوسراني)، فروشگاه ? هاي صنايع دستي، صرافان و ...

20- برگزاري ميزگردهاي کارشناسي جهت آشنايي عموم مردم با اهميت صنعت گردشگري و نحوه تعامل با گردشگران از طريق صدا و سيماي استان.

21-پيگري جدي جهت اصلاح قوانين دست و پاگير و تصويب قوانين شفاف در راستاي سرمايه ? گذاري و فعاليت ? هاي گردشگري دريايي و ساحلي و ...

22- جلوگيري از ورود فاضل آب شهري به دريا.

23- ترويج حساسيت و آگاهي نسبت به سيستم ? هاي اکولوژيکي و افزايش آگاهي ? هاي محيط زيست.

24- آموزش و آگاه ? سازي گردشگران در زمينه آلودگي ? هاي زيست محيطي.

25- بازاريابي اصولي و ترتيب تورهاي دريايي، صنعتي، فرهنگي و... توسط آژانس ? هاي استان و کشور.

- سخن پاياني؟

- ما بايد نگاه ? مان را به گردشگري مثبت کنيم، ترس، نگراني و دلهره نزديک شدن به فساد و تباهي که عامل پرهيز ما شده است را از خود دور کنيم. باور داشته باشيم که صنعت گردشگري جايگزين مناسبي براي نفت است. صنعت گردشگري امروزه به قدري در توسعه اقتصادي و اجتماعي کشورها اهميت دارد که اقتصاددانان آن را صادرات نامرئي نام نهاده اند.   وزارت ميراث فرهنگي، گردشگري و صنايع دستي بايد به يک وزارتخانه فراگير تبديل شود، بايد زمينه مشارکت و فعاليت گسترده بخش خصوصي را فراهم نماييم. بايد محاسن گردشگري را تقويت و معايب آن را مديريت نمود، آن ? چه ديروز گفته ? ايم و انجام داده ? ايم، امروز ما را ساخته است. در صورت عدم رضايت از وضع موجود، بايد در آن ? چه مي ? گوييم و انجام مي ? دهيم تغيير اساسي به وجود آوريم تا فردا از امروز متمايز شود. فرهيختگي بيشتري بايد در همه جا مشاهده شود، دست عاملين تغيير باز گذاشته شود و کارآفرينان اين صنعت ميدان بيشتري پيدا کنند. در سمت ? هاي دولتي و غيردولتي جوان گرايي شده و توان افزايي و جانشين پروري به شدت مورد حمايت و تشويق قرار گيرد. سرعت تغيرات نه تنها براي جبران مافات کافي نيست که فاصله ? ها با آن ? چه بايد باشيم روز به روز بيشتر مي ? گردد. توجه داشته باشيم که در عصر پرشتاب زندگي مي ? کنيم. در چنين عصري، دانشمندي، توانمندي و علاقمندي به خدمت، لازمه دست اندر کاران مي باشد.

به اميد روزي که شاهد شکوفايي و درخشش صنعت انساني گردشگري کشورمان باشيم.