اسب سياه

حسين زيرراهي -مدرس مهارتهاي توسعه فردي

اگر در فروردين سال 1403 از هر ايراني مي ? پرسيدند ده نفر كه احتمال دارد رييس ? جمهور بعدي ايران باشند را نام ببرد، مسعود پزشكيان نه تنها در فهرست ده نفره كه حتي در بين پنجاه نفر هم نبود. مجموعه اتفاقاتي كه از اواخر ارديبهشت ماه شروع شد نهايتا كمتر از دو ماه ايشان را رييس ? جمهور ايران كرد. عبارت اسب سياه نخستين بار بعد از انتشار كتاب «دوك جوان» در سال 1831 بر سر زبان ? ها افتاد. قهرمان داستان كتاب روي اسبي شرط كلاني مي ? بندد ولي يك اسب سياه كه هيچ كس فكر نمي ? كند برنده شود برنده مسابقه شده و باعث باخت قهرمان مي ? شود. از آن به بعد منظور از اسب سياه قهرمان يا برنده ? اي است كه هيچكدام از شرايط بردن را نداشته ولي در روندي عجيب و مسيري كوتاه به جايگاه اول رسيده و همه را مبهوت كرده است. كتاب اسب سياه نوشته تاد رز و اگي اگاس با بررسي زندگي افرادي كه به روش ? هاي متفاوت و غيرمعمول به موفقيت رسيده ? اند سعي مي ? کند طرز کار موفقيت به شيوه اسب ? هاي سياه را براي خواننده مشخص كند. روش معمول كه نويسندگان كتاب اسب سياه آن را عهدنامه استاندارد ناميده ? اند همان چيزي است كه همه ما تقريبا مي ? دانيم. يعني سال ? ها كار و تلاش در يك زمينه و رشد تدريجي تا رسيدن به موفقيت. فرمولي كه از روزگاران قديم وجود داشته ولي در قرن نوزدهم با تاسيس مدارس، دانشگاه ? ها و كارخانجات صنعتي به شيوه ? اي استاندارد تبديل شد. اين عهدنامه استاندارد متاسفانه براي همه نتيجه نمي ? دهد. در واقع مشكل آن اين است كه فرديت انسان ? ها را ناديده گرفته و براي همه يك فرمول واحد ارائه مي ? دهد. ولي همه به يك روش نمي ? توانند موفق شوند. مشكل اسب ? هاي سياه با عهدنامه استاندارد اين است كه آن ? ها به كاميابي بيشتر از موفقيت علاقه دارند. دوست دارند كاري را انجام دهند كه از انجام آن لذت مي ? برند. اولويت اول آن ? ها موفقيت نيست بلكه كاميابي است. در واقع برعكس مدل استاندارد كه افراد با موفقيت به كاميابي مي ? رسند، اسب ? هاي سياه از   كاميابي به موفقيت مي ? رسند. طرز فكر اسب سياه چهار عنصر دارد. نخست شناخت خرده ? انگيزه ? هاي خود است. انگيزه ? هاي کوچک و متعدد هر فرد که اغلب ناشناخته و گاهي حتي با هم در تضاد ? ند. يك روش كاربردي براي شناخت خرده ? انگيزه ? ها «بازي قضاوت» نام دارد. وقتي از ديگران تعريف مي ? كنيد (آن ? چه دوست داريد) يا از آن ? ها انتقاد مي ? كنيد (آن ? چه دوست نداريد) در واقع داريد خرده ? انگيزه ? هاي خود را بيان مي ? کنيد. دوم شناخت انتخاب ? ها است. اسب ? هاي سياه انتخاب ? هاي خود را بر اساس علايق و توانمندي خود رقم مي ? زنند. البته اين ? طور نيست اولين انتخاب آن ? ها درست باشد. گاهي سال ? ها در زمينه ? هاي ديگر فعاليت مي ? كنند تا به انتخاب نهايي خود برسند. سوم شناخت استراتژي ? هاي خود است. يعني بگذاريد توانايي ? هاي شما راهبرتان شوند و شما را به سوي بهترين روش انجام كار ببرند. چشم بر روي استراتژي ? هايي كه از بالا برايتان تجويز مي ? شود ببنديد. نهايتا بي ? اعتنايي به مقصد است. اسب ? هاي سياه بجاي تمركز بر مقصد از مسير لذت مي ? برند. البته هدف خود که شخصي است را دارند ولي مقصد چون از بيرون تجويز مي ? شود براي آن ? ها بي ? معني است. اگر بخواهيم چهار عنصر تفكر اسب سياه را در جمله ? اي بيان كنيم: در كارهايي كه برايتان بيشترين اهميت را دارد، بهتر شويد.