• شهر: بندر بوشهر
• جمعیت: 195222
• بارندگی سالانه: 220 میلی لیتر
• متوسط دمای هوا:25.7درجه سانتی گراد
• زبان محلی: فارسی

دیرینگی بافت تاریخی بوشهر، به دوره حکومت نادر شاه افشار بر می گردد که در آن هنگام با تاسیس پایگاه دریایی نادر شاه در خور شرقی بوشهر موسوم به خور نادری، بندر بوشهر از یک روستای کوچک ماهیگیری به یک بندر مهم تبدیل گردید. مادام دیولافوا در سفر اول خود به بوشهر به کشتی هایی اشاره می کند که به احتمال قوی بازمانده کشتی های نادر شاه بوده اند. از آن تاریخ رونق و آبادانی آن ادامه یافت و در دوره زندیه به دلیل نزدیکی به پایتخت ایران در شیراز اهمیت این بندر دوچندان شد.

بافت قدیم بوشهر از شرق، شمال و سمت مغرب به دریا محدود است و از جنوب به خیابان لیان فعلی محدود است. در گذشته یعنی در سال 1271 ه. ق در محل خیابان لیان، حصار شهر با تعداد پانزده باروی نظامی مستقر بوده و دروازه اصلی شهر در محل میدان انقلاب فعلی قرار داشته که هنوز هم در فرهنگ و عرف بومیان بوشهر به نام دروازه مشهور است.

در آن ایام در داخل محدوده شهر بوشهر ساختمان های مردم دو، سه و حتی چهار طبقه بوده که از سنگ های فسیلی و ملات گچ و ساروج و بعضا کاه و گل و پوشش تیر چندل ساخته شده و درب و پنجره های آن نیز از جنس چوب ساج بوده که در برابر موریانه و رطوبت کاملا مقاوم بوده اند و احداث خانه های کپری و غیر استاندارد در داخل محدوده شهر ممنوع بوده است .

در خارج از حصار شهر بوشهر زمین های پست قرار داشته به طوری که در طول زمستان و به خصوص در هنگام مد آب دریا، آن جا را آب می گرفته و به شتل العرب یعنی شط العرب معروف بوده و لذا مردم بوشهر با محدودیت زمین مواجه بوده اند و به همین دلیل ساختمان های خود را در طبقات و به طور عمودی گسترش می داده و کوچه ها را نیز تا حد امکان باریک انتخاب می کرده اند تا از زمین موجود حداکثر استفاده به عمل آید.

اولین آبادی خارج از بوشهر، روستای سنگی و جفره بوده که هم اکنون به محلاتی از شهر بوشهر فعلی تبدیل شده اند.

برادلی برت، در سفرنامه خود به نام خلیج فارس تا دریای خزر، از طریق ایران که در سال 1909 در لندن منتشر شده، بوشهر را شهر دریاها یا شهری دریایی نامیده و ارتباط میان بوشهر و دریا را یک ارتباط منحصر به فرد و بی نظیر توصیف کرده است.

بافت زیبای شهر بوشهر از حدود هفتاد سال پیش یعنی پس از جنگ جهانی اول رونق خود را از دست داده و مصالح مورد نیاز آن که از آفریقا و هند تأمین می شده کمتر در دسترس بوده و ساکنین اصلی شهر شروع به ترک آن و مهاجرت به سایر نقاط کشور کرده اند. پس از جنگ دوم جهانی این مسئله شدت گرفته و پس از انقلاب اسلامی نیز با تخریب بیش از یک چهارم این بافت توسط اداره بندر سیر صعودی این مهاجرت و تخریب شدت چند برابر یافته و هم اکنون به صورت نیمه ویرانه ای درآمده است .

بیشتر مردم بوشهر به زبان فارسی (لهجه های گوناگون محلی از زبان فارسی) تکلم می کنند و اقلیت هایی از مردم استان هم متکلم به زبان های لری و ترکی قشقایی و عربی و... هستند بندر امروزی بوشهر را نادر شاه افشار در 1736 میلادی رونق دوباره بخشید. نام این محل پیش از آن ریشهر بود. خود نام بوشهر پیشینه ای دیرینه دارد. البته شکوه بوشهر را باید در زمان عیلامیان جست.

مسافت جاده ای یندربوشهر تا شیراز 304 کیلومتر، بندر عباس 927 کیلومتر، اهواز 458 کیلومتر، یاسوج 281 کیلومتر، تهران 1228 کیلومتر می باشد.

جاذبه ها

شهر باستانی سیراف، شهر باستانی صیرف، شهر باستانی ریشهر،قنات های روستای تشان، غار چهل خانه ،گور دختر ، آب انبار قوامحسینیه ریز، مسجد دوره اسلامی ریز، امامزاده بی بی بانو، امامزاده هاشم (پیر بیراهه آبگرمک)، قدمگاه عباس علی، مسجد بردستان (دیر)، آرامگاه حاج محمد ابراهیم اصفهانی ، مسجد شیخ سادون ،قلعه نصوری، قلعه پهلوانکشی، قلعه زرخضر خان ،کاخ بردک سیاه، گور دختر، کاخ تابستانی کورش کبیر، قصر اردشیر، عمارت ملک،کنسولگری انگلستان در بوشهر، کنسولگری روسیه در بوشهر، کلیسای گرگوری، کنیسه یهودیان، موزه شهید رییس علی دلواری، موزه مردم شناسی، موزه تاریخ طبیعیکشتی رافائل، کوه پردیس (پدری).

صنایع دستی و سوغات ها

شاخص ترین محصول صنایع دستی استان بوشهر نوعی فرش بنام گبه است. گبه یا قالیچه خرسک فرشی از جنس قالی است که معمولا در اندازه کوچک توسط عشایر لر و قشقایی بافته می شود. گبه پرزهای بلند دارد و در بافت آن شمار پود بیشتری به کار می رود که تاثیر چشمگیری بر نرمی گبه می گذارد. روستای شول, قدمت دیرینه در گبه بافی دارد و بعد از آن سرمک، رود فاریاب، ده کهنه در بافت گبه مشهور اند.

گبه های این مناطق صادراتی هستند و برای کشورهای اروپایی سفارش می گیرند. گرگوربافى، حصیربافى، سفال و سرامیک از دیگر صنایع دستی بوشهر هستند.محصولات دریایی (ماهی و میگو) و شیره خرما و ارده از سوغاتی این استان هستند.