فرهاد امینی:  سرنوشت مرا به بوشهر عزيز کشاند و مستقيم به پايگاه آمار بوشهر در سپاه بهداشت بوشهر اعزام  شدیم. من از تهران بخاطر اين‌که بازيکن فوتبال بودم با عده‌اي از دوستان ورزشکار بدون هيچ شناختي از بوشهر، در سال1352 عازم بوشهر شديم و خود را به سپاه بهداشت در خيابان سنگي روبروي کلانتري يک بوشهر معرفي نموديم...

خاطرات غلامرضا شريفي خواه : در سال 1233 خورشيدي و تا مدتها بعد ناحيه جنوبي شبه جزيره بوشهر به وسيله ديواري که داراي 12 برج بوده است در محلي که اکنون خيابان ليان شرقي و غربي ناميده مي شود، محافظت شده و دروازه اصلي شهر در محل ميدان فعلي  انقلاب (ششم بهمن) قرار داشته که هنوز هم در افواه  قديمي‌هاي  بوشهر به نام دروازه نام مي برند...

 ابراهيم بشکاني: تو چله گرماي تابستون بايد صبر مي‌کردي تا نزديکي غروب تا به گفته بوشهري‌ها «تِک هوا بِشکِنه» بعد براي تفريح از خونه بيرون بيان که اونم اهالي بوشهر مخصوصاً چهار محل، يا به طرف دروازه شهر مي‌رفتند تا ضمن قدم زدن در خيابان نادر و صفوي، سري هم به قهوه‌خونه‌ها بزنند و با نوشيدن چاي و کشيدن قليوني خستگي بدر کنند و اگر خريدي هم دارند انجام بدهند، يا به طرف دريا و مجسمه مي‌رفتند چون تنها پارک شهر و محل تفريح اون زمان که گل و گياهي و چمني کاشته بودند، 

دکتر عبدالرسول عمادي: استان بوشهر يکي از قطب‌هاي اقتصاد ايران است با سه حوزه اقتصادي بسيار مهم که يکي تمدن صنعتي ناشي از استقرار تاسيسات نفتي، گازي و پتروشيمي است ديگري اقتصاد دريا محور با داشتن هفتصد کيلومتر مرز آبي با خليج فارس و سه ديگر کشاورزي با محوريت خرماست که متاسفانه به دليل نبود يک‌نظام مديريت هدفمند در هر سه اين حوزه‌ها با کاستي فراواني مواجه است.

با آثاری از: مازيار اسدي/ محمود محمودي / بشير علوي / نوذر فولادي / دکتر غلامحسين اميني / حميد زارعي / غلامرضا حاجي نژاد / غلامرضا ابراهيمي

پيروز انتخابات؛ مردم هستند(محمد حياتي)/ سرافرازي ايران زمين را به استقبال مي‌رويم(دکتر محمد بهروزي) / صرف نگاه به شرق، يعني عقب ماندگي(دکتر سعيد معدني)/ جلوگيري از فرار مغزها؛سرمايه انساني کشور(دکتر عباس علوي‌نژاد)/ رييس جمهور جديد، مرهمي بر زخم‌هاي مردم باشد(زيبا هوشيار)/ احیا حوزه عمومی (سجاد بهزداری)/ براي دکتر مسعود پزشکيان(عالي بازدار)/ متناسب سازي حقوق بازنشستگان(حسين حشمتي)/ شايد بتوان هواي تازه‌اي را تنفس کرد(ابراهيم هوشيار)/ شش مطالبه از پزشکيان(دکتر عباس حاتمي)/ صادقانه و قاطعانه تمام تلاش خود را براي تحقق اصلاح و تغيير انجام دهيد(حسن احمدي)/ ضرورت مقابله جدي با مافياهاي خطرناک هفت سر سياسي، فرهنگي و اقتصادي(خورشيد فقيه)/ تبريک ، طبيب لوطي...(مجيد عابدي)/ گفتگوي دائم با مردم داشته باشيد(مهدي جهانبخشان)/ کليد موفقيت؛ توسعه سياست خارجي(اکبر نهاري)/ نگاه دولت چهاردهم رفع دغدغه‌هاي نسل جوان و به اصطلاح «زد» باشد(مهدي قائدزاده)/ کار را به کساني بسپاريد که به رضايت مردم و اعتلاي ايران فکر مي‌کنند(دکتر علي بهادر)/ قدر مردم را بداند و به وعده‌هايش عمل کند(دکتر امان الله شجاعي)/ به ايراني اعتبار دهيد تا احساس سرشکستگي نکنيم(دکتر محمد جعفر ايزدپناه)/ حمايت از کارگران، بيمه‌شدگان، مستمري‌بگيران، از کارافتادگان و...(نادر اقدام)/ راه برون رفت از وضعيت ويران اقتصادي را  فراهم کنيد(رضا نکيسا)/ مردم را نااميد نکنيد(سيروس خباز ثابت)/ مصلحت انديشي و محافظه کاري را به کناري نهاده(دکتر منوچهر بايندري)/ حقوق شهروندي ايرانيان را پاس بداريد(دکتر عبدالله آورا)/ عهدي را که با ايرانيان بسته، همواره پيش روي خود ببيند(دکتر حسين اسکندري)/ شفاف آنچه را تحويل گرفته‌اند با مردم در ميان بگذارند(رضامقاتلي)/ براي ما ايرانيان...(محمد شاکري مطلق)/ آن چه بر ما گذشته است را ثبت کنيم(محمود حمزه ئيان)

برگزاري مراسم «گِلي» براي آمدن باران در بوشهر:

شايد خدا رحمش بياد

محمد قدسي

سال 1342 عيد آمد و دانش‌آموز دبيرستان پهلوي در بندر بوشهر بوديم (عمارتي که عرب‌هاي مهاجر خوزستان، بعد از شروع جنگ در آن‌جا ساکن شدند). 

آخر ارديبهشت ‌به علت گرما و نبودن برق، به خرداد نرسيده امتحانات برگزار ‌شد و ما از کلاس هفتم به هشتم رفتيم. تابستان وحشتناک گرم را بسر مي‌برديم، مهرماه آمد و به مدرسه رفتيم وکم کم رو به پايان پابيز هم داريم تمام مي‌کنيم و متاسفانه زمين تشنه، آب انبارها به ته رسيده، مايه حيات فقط در دريا هست ولي متاسفانه شور است و به درد زندگي مخصوصا آشاميدن و براي کشاورزي ديم اين منطقه تشنه مناسب نيست. پسران بزرگ محله سنگي جنوبي، پورنجفي‌ها مرحومان جلال و حبيب، از منزل حاج محمدحسين قيصي‌زاده مرحوم شهيد حاج ابراهيم و مرحوم حاج کاظم، حاج مجيد بنچاري و جوانان و ‌نوجوانان محل در «ناکه» گرد آمدند و مشورت کردند و با نظر چند مرد مسن محل مانند مرحوم  محمد علي خيره‌چشم وحاج ابول وحاج ابراهيم و حاج نجف نبات خور و بقيه اهالي محل بنا را براين گذاشتند که براي آمدن باران مراسم «گلي» را برگزار کنند.  رسم بود که يک آدمک درست مي‌کردند و بر الاغي سوار مي‌کردند.  هسته اوليه که تدارک‌کننده و راه‌اندازي اين مراسم را بر به عهده داشتند از درون ناکه که جاي منزل حاج‌حبيب و علي قاسمي و قايدنيا و منزل مرحوم محمد پورنچفي تا قسمتي از زمين ميدان ورزشي (دارايي) که شب‌ها همه دور هم جمع مي‌شدند و بازي‌هاي خرمن چندمن،  هسک چوورنگ ‌و تيربيا بازي مي‌کردند، جمع شدند و آدمک بر الاغي سوار کردند و سر دسته مي‌خوانديم: گله گليه/ شاخ زني / بار بارون / شر شارون / اله توبزن بارون / سي ما عيالوارون/  گله آمده ترخونتون/ محض خاطر بوي بچه تون/ يه مشت گنم داشتم/ پشت تولي کاشتم/  بارون آمد سبز شد/ ده من غله کرد/ نصف سي بچه‌هام دادم/ نصفش سي عباسعلي دادم/ الله تو بزن بارون...

 يک مرتبه از بالاي بام يک خانه آب مي‌ريختن رو حمعيت و جمعيت باهم مي‌گفتن «نه او بي/ بارون بي/ نه او بي/ بارون بي...»

در هرخون مي‌رفتيم و يه چيزي مي‌دادند، يه خونه برنج مي‌داد، يه خونه لوبيا، يکي عدس، حاج محسين قيصي‌زاده ده تومن داد... تا محله بنمانع طرف خونه آقاي فقيه وحراجي و حاج سيدرضا کرم‌زاده‌ها و تا محله جفر ماهيني رفتيم. 

فردا تعدادي از اهالي محل جمع شديم، خانم‌هاي بزرگ محل حبوبات را پاک کردند، نمي‌دانم گوشت هم بود يا نه، تميز کردند و از همان مواد اوليه که جمع شده بود، تو خونه مرحوم عامو خداداد خان، آش پختند. بعد از نماز مغرب و عشا، آش کشيدند، يک مهره بزرگ تسبيح تو آش پنهان بود که اگر تو لقمه هر کس پيدا مي‌شد، بايد هاسک که تقريبا يک لنگه‌اش پنج کيلو بود را به دوش مي‌کشيد.

هر چهار پنج نفر دور يک سيني نشستند و شروع کرديم آش خوردن، تا اين‌که يک نفر داد زد مهره تو لقمه يک نفر پيدا شده است.

بعد از خوردن آش، يک لنگه هاسک را به دوش کسي که مهره را پيدا کرده بود، گذاشتند و همه مي‌خوانديم: «مي‌خيم بريم قبله دعا/ شايد خدا رحمش بياد / يا الله يا الله بزن بزن بارون/ محض نجات اين بچه».

يا الله يا الله گويان از کوچه پس کوچه‌هاي محل گذشتيم از پشت خانه حاج صفر گچي‌زاده، از جلو خانه ابراهيم‌ گچي‌زاده (پدر دکتر مهرساي) ‌ و همه مي‌خوانديم و بعضي‌ها هم گريه مي‌کردند و التماس بارون مي‌کردند. از خونه حاج رضا زنگويي گذشتيم که پدر دکتر ضامن شد که تا پنجشنبه آينده باران مي‌بارد و هاسک از کول حمل‌کننده برداشته شد. همه با سلام و صلوات روانه خانه شديم...

‌عجيب اين‌که تا پنجشنبه باران باريد...

چاپ کتاب بافت کهن دهدشت شهر راهبردي سپاه صفوي

کتاب «بافت کهن دهدشت شهر راهبردي سپاه صفوي» در استان کهگيلويه و بويراحمد نوشته دکتر محمود دهقاني درباره پيشينه و حال و هواي روزگار کنوني اين بافت در بخش کهگيلويه است. دکتر دهقاني در اين کتاب در باره کهگيلويه روزگار باستان و پس از آن استفاده راهبردي شاه عباس يکم صفوي از شهر شاپور (دهدشت کنوني) براي پيوند اصفهان پايتخت کشور به خليج‌فارس گفتگو به ميان مي‌آورد.  بافت زيباي تاريخي شهر شاپور  که دکتر دهقاني  در کتاب خود تلاش دارد براي صنعت گردشگري گوشزد کند به آن  بافت و بازسازي بخشي از آن رسيدگي شود، در روزگار قاجار آسيب ديد و تا روزگار پهلوي دوم هر چند بازسازي نشد اما بخشي از بافت سالم پا بر جا بود. با آغاز انقلاب سودجويان نه تنها در بخشي از آن بدون اجازه خانه ساختند بلکه سنگ‌هاي ساختمان‌هاي بافت را در ساختمان هاي بخش نوين شهر به کار گرفتند و آسيب بسياري به بافت کهن رساندند.

دکتر محمود دهقاني که خود همراه جوانان دانشجو بيش از دو دهه پيش از بافت ديدار کرده در رسانه‌هاي فارسي زبان درون و برون مرز درباره ويراني بافت نوشت. او اشاره کرده بود که بافت کهن جاي دنجي براي معتادان شده است. ديري نپاييد در بخشي از بافت با بودجه دولت بازسازي آغاز شد اما پس از چندي ادامه نيافت و ساختمان‌هاي بافت باز هم بدون پرچين و نگهبان به حال خود رها بودند.

اين نويسنده و پژوهشگر در اين کتاب مي‌گويد هرچند "استو کلر"، "استين" و "هاريسن" هم دهدشت را توصيف کرده‌اند اما تنها کسي که در گذشته پژوهشي ارزشمند درباره اين بخش از کشور انجام داد "هانيس گاوبه" نويسنده کتاب "ارجان و کهگيلويه از فتح عرب تا دوره صفوي" بود. اين استاد اتريشي شرق شناسي دانشگاه "توبينگن" آلمان به بررسي تاريخ و جغرافياي منطقه بهبهان، زيدون، سردشت، دهدشت، دوگنبدان و فهليان پرداخت و  زمينه پژوهشي نو در گستره مطالعات ايراني مطرح ساخت.

آکادمي علوم کشور اتريش پژوهش "هانيس گاوبه" با نام "ارجان و کهگيلويه" را به زبان آلماني، به چاپ رساند. نسخه‌اي از آن کتاب آلماني به دست شادروان احمد اقتداري پژوهشگر ايران شناس، زاده شهر گراش لارستان افتاد. پژوهش "گاوبه" از  زبان آلماني به فارسي برگردانده شد و با نام " ارجان و کهگيلويه از فتح عرب تا پايان دوره صفوي"، به چاپ رسيد.

دکترمحمود دهقاني که براي پژوهش چند بار به بافت کهن دهدشت سر زده بود به توصيه شادروان دکتر باقر آيت‌الله‌زاده شيرازي و دکتر پرويز ورجاوند گزارش هايي از بافت به صورت گسترده در رسانه ها به چاپ رساند و بدنبال آن مستندي نيز با نام "بافت کهن شهر شاپور ساساني و ساختمان‌هاي روزگار صفوي دهدشت در استان کهگيلويه و بوير احمد" ساخت که دانشجويان بسياري از آن استقبال کردند. اين نويسنده در کتاب " بافت کهن دهدشت شهر راهبردي سپاه صفوي"، با عکس ها و نقشه‌ها زمينه پژوهش آيندگان را نيز براي مطالعه پيشينه بافت کهن دهدشت که هم اکنون يکي از شهرهاي بزرگ استان کهگيلويه و بوير احمد شده، فراهم آورده است.

نسیم خاطره: لبخند و مهرباني مردم روستا

نسیم جنوب، فريبا درويشي: سال 1367 بود که اولين روز کاري من در مهرماه شروع شد. استرس و نگراني با هم عجين شده بودند و مرا نگران مي کرد. محل کار من روستاي نزديک بوشهر بنام «پهلوان کشي» بود. اين روستا از لحاظ جاده و آب و برق ضعيف بود مردمان مهرباني داشت که به معلم خيلي احترام مي گذاشتند. من هر روز صبح ساعت 7 بايد فلکه امام مي ايستادم تا سرويس ميني‌بوس بيايد. من نفر آخر بودم، وقتي من سوار مي‌شدم ميني‌بوس پر بود، من در کنار همکارم بنام خانم پورصباغ مي‌نشستم، خانم بسيار متين و آرومي بود، منم آروم بودم و توي ميني‌بوس فقط شنونده بودم. يکي از همکاران بسيار خانم شوخ‌طبع و خوش‌مشربي، تمام راه شوخي مي‌کرد و باعث خوشي دوستان مي‌شد.  من يک‌سال در آن روستا بودم ولي خاطرات زيادي با مردم مهربون اونجا دارم. وقتي تعطيل مي‌شديم بعضي از خانواده‌ها من را به ناهار دعوت مي‌کردند، يا سبزي و چيزهايي ديگر به من تعارف مي‌کردند، مي خواستند محبت خودشان را به نشان دهند، مشکلات خودشان را با من مطرح مي کردند و من سعي مي‌کردم به آن‌ها کمک کنم. وقتي از ميني‌بوس پياده مي‌شدم، نيم ساعتي مي‌رفتم تا به کلاس برسم، وارد روستا که مي‌شدم تا نزديک زانو خاک بود. وقتي توي کلاس بودم حس خوبي داشتم و خوشحال بودم در کنارشان هستم، روستا سرسبز و زيبا بود. بر خلاف استرس و نگراني که روز اول داشتم، لبخند و مهرباني مردم روستا باعث شد من بتونم به راحتي به کارم ادامه بدهم.

(هفته نامه نسیم جنوب، سال بیست و هفتم، شماره 1080)

وقتي به پهنه نيلگون خليج فارس و غروب رويايي‌اش نگاه مي‌کنم احساس غرور مي‌کنم، وقتي به حرکت کشتي‌ها و لنج ها مي‌نگرم احساس اميد، وقتي مي‌بينم که ميليون‌ها نفر از هم وطنان‌مان از راه‌هاي بسيار دور براي بازديد به سواحل جنوب مي‌‌آيند و با نگاه به آن احساس آرامش مي‌کنند، آدم احساس مي‌کند که خداوند چه نعمت بزرگي به ما داده که بعضاً قدر آن را نمي‌دانيم...

ماهي‌گيري همراه با ترس و لرز

محمد ابراهيم فولادي

سال 1363 هجري شمسي بود. به اتفاق دو ملوان ديگر جهت دسترنج خود و معاش روزگار اقدام به خريد يک قايق موتوري نموديم که قيمت آن قايق همراه با موتور 40 اسپ تواتسا که سه سال پيش اوشار شده بود مبلغ 40 هزار تومان بود.

 قايق در اسکله بندرگاه پهلو گرفته بود و موتور آن همراه با ماشين سواري به منزل حمل مي‌شد.

در يکي از روزهاي آخر پاييز که پيش بيني مي‌شد سه روز ديگر هوا خوار است، تصميم به صيد در دريا گرفتيم. هوا خوار شد، ظهر يکشنبه ماچله آماده کرديم که شامل مقداري نان و دمپخت ميگو بود و به سوي بندرگاه حرکت کرديم. در راه علاوه بر رانندگي به وزش باد و درختان و ابرها مي‌نگريستم و هوا را رصد مي‌کردم. به بندرگاه رسيديم ساعت 5 بعدازظهر بود، هوا خوار کمي اون طرف‌تر چند تکه ابر سياه در آسمان نمايان بود، مرتب به ابرها  خيره مي‌شدم  و کار آماده سازي قايق هم از نصب موتور و باز کردن گسل و لنگر بستن موتور به قايق را انجام مي‌دادم. هوا  رو به سردي مي‌رفت، تعدادي از قايق‌ها به صيد رفته بودند، دو ملوان  قايق کنار اسکله، نيم نگاهي به آسمان و ابرها داشتند.

بالاخره همراه با دو ملوان به نام جلال و اسماعيل دل به دريا زديم، محل صيد مونگوف روبروي اسکله بندر عامري تنگستان بود که آن‌جا هميشه صيادان روزي خير و برکتي داشتند.

پس از 30 دقيقه روي دريا بالاخره به محل صيد که همان منگوف دريايي بود، رسيديم. به غروب نزديک مي‌شديم. حالا بايد قايق در يک جاي مناسب لنگر مي‌شد. شخته که مانند شاقول  بنايي است و بند 20متري نازک هم داشت به دريا انداختم تا يک جاي خوب جهت صيد که اونجا بين شلي و گساري بود پيدا کنم.

بالاخره با اندازه‌گيري، قايق در يک جاي مناسب قرار گرفت و گفتم همين جا لنگر بيندازيم.

حالا نيم ساعت تا غروب آفتاب مانده بود و قايق وسط دريا و فقط کوه‌هاي اطراف عامري مشخص بودند و ديگر هيچ چيز نمايان نبود.

ما سريع سه نوع طعمه که شامل ماهي گواف ميگو و خساک بود کنجه کرديم، و شروع به صيد کرديم. نزديک 10 قايق پيش هم بوديم، در اولين قلاب هايي که به  آب انداخته مي‌شد انواع ماهي‌هاي صبيتي، شوريده و بالول و شوم مي‌گرفتيم. حسابي مشغول صيد شده بوديم و هر کدام نزديک به نيم باسکت ماهي گرفتيم.

کم کم هوا تاريک مي‌شد، نگاهي به آسمان انداختم، ديد ابرها بالا آمده و چلچل باد قوس شروع  وزيدن مي‌کند. در اين چهار ساعت حسابي ماهي رو کرده بود و باسکت‌هايمان داشت پر مي‌شد. ديدم ابر سياهي از روي کوه‌هاي عامري بالا مي‌آيد، يکباره گفتم جلال لنگر بکش که اوضاع خيلي پسن. باد قوس قوس، اون هم بادي که از مطاف مي‌آمد.

 قايق‌هاي ديگر هم گفتند جمع کنيم. در اين بين يکي از ملوانان گفت ماهي رو کرده بزار صيد کنيم که با عصبانيت گفتم من مي دانم يا تو.  لنگر بکش. همه قايق‌ها لنگر کشيدند و در حال حرکت بودند. جلال  هرچي مي‌کرد لنگر بالا نمي‌آمد، سکان  قايق را به صورت دايره 30 متري دور لنگر چرخاندم  تا يکباره لنگر آزاد شد، لنگر  پشت گسار گير کرده بود و با مکافات زياد آن را آزاد کرديم و حرکت کرديم به سوي ساحل، در اين هواي طوفاني قايق بالا و پايين مي‌رفت. با تجربه‌اي که داشتم قايق را سوار موج‌ها مي‌کردم و به سوي ساحل مي‌رفتيم. گاهي قايق يک متر يا دو متر بالا و پايين مي‌شد، ديگر اميدي به زنده ماندن نبود و ملوانان  دست به طرف آسمان دراز مي‌کردند که خوشبختانه اسکله بندرگاه نمايان شد. اما وارد اسکله شدن هم تجربه مي‌خواست، سنگيني قايق را يک طرف قرار داديم و قايق وارد اسکله شد. در اين هنگام صورت‌ها که رنگ پريده و چهره‌ها ترسيده بود، به حالت عادي درآمد.

يک گروهبان دوم که نگهبان بود گفت چرا حالا ساعت دوازده شب برگشتيد؟ گفتيم مگر تشخيص هوا نمي‌د‌هي؟ تا معلوم شد اين درجه‌دار اهل شهر اراک است و از دريا و دريانوردي چيزي نمي‌‌داند. بالاخره اين سفر دريايي با مشقت و سختي پايان يافت.

(هفته نامه نسیم جنوب، سال بیست و ششم، شماره 1077)

 مجموعه امتيازها از خارگ چنان موقعيت ممتازي در خليج‌فارس ساخته بود که انگليسي‌ها بارها آن را اشغال کرده و به عنوان اهرم فشار به ايران از آن استفاده کردند که در اين راه موفق نيز بودند. جالب توجه اين‌که اولين باري که انگليسي‌ها در سال 1838 خارگ را به بهانه محاصره هرات اشغال کردند، آن قدر مجذوب خارگ و امتيازهاي آن شدند که جرج اوکلند فرمانرواي کل هندوستان گفته بود بايد کاري کنيم که خارگ به عنوان ملک طلق انگليس اعلام گردد، اين جزيره بعدها مي‌تواند سنگاپور خليج فارس گردد...

حماسه حق‌پرست: موسيقي بوشهر؛ خود به تنهايي مي‌تواند پنجره اي گشاده رو به درياي فرهنگ و هنر باشد تا با تابيدن نور و نوا و سازها و آوازهايش، ديرينگيِ يک تاريخ را واگويه کند! چه؛ بوشهر، به راستي شهرِ موسيقي است و چشم انداز ِ جهان موسيقي نيز هم توانست باشد! حضور بزرگان ملي و جهاني در موسيقي بوشهر و موسيقي بوشهر، تحقيقات و پژوهش‌ها و جستار موسيقايي...

دکتر عبدالرحيم مهرور: بوشهر بندري تجاري، تاريخي، فرهنگي با هزاران راز و رمز  نهفته در سينه و چهره، داراي معماري فاخر و کهن، موسيقي محلي غني و زنده، با مردماني اصيل و مهمان نواز، از کوچه پس کوچه‌هاي سنگ فرش، گلي، نمناک، سبخ زار و تنگ و باريکي که از يک طرفش بادهاي موسمي با نسيمي خنک و در مواردي همراه با گرمي و شرجي‌هايي که در بازار ماهي قديمش با يزله‌هاي...

غلامرضا شريفي خواه: دبستان در ابتدي روستا و با فاصله‌اي از خانه‌هاي مسکوني قرار داشت به همين جهت در فصل گرما تابستان روي زمين و يا زيرزمين اطراف، مارهايي از گونه «تيرمار، کُک مار» پديدار مي‌شدند. کُک مار اين منطقه خزنده‌اي با قد کوتاه و به رنگ‌هاي زرد و خاکستري و کور و تنبل بودند ولي زهرشان کشنده و سريع انسان را به هلاکت مي‌رساند، ولي کشتن آن‌ها راحت بود...

کوچه به انتها نرسيد

کوچه فستيوال را و شما را و خودمان را بغل مي‌گيريم و خداحافظي مي‌کنيم.

دلخوشي و روشنايي دمي کنج کوچه‌هاي بوشهر فرش پهن کرد و از چهارگوشه ايران نشستيم روش چاي خورديم و لحظاتي، کمي دقيقتر به جهان نگاه کرديم.

همين ما را بس.

موسيقي مقصد نبود، نيت بود.

ما در واقعيت تمااام راه را رفته‌ايم هر چند در ظاهر گام آخرش توي پايمان ماسيده باشد.

حالا همه با هم

توي دل‌مان هر جا که هستيم روز پاياني را جشن مي‌گيريم. گويي که وسط عمارت حاج رييس‌التجار نشسته‌ايم و سازها کوکند و ابرها پراکنده.

خوش برگرديد به خانه و خلوتتان و زورتان براي ادامه جهان بيشتر باشد انشالله.

بشير علوي: گريز از جنگ و پيش‌آمدهاي آن، راه نجات زن، مشکلات و گرفتاري‌هاي زنان به‌ويژه در برابر مردان، و ذهن قوي و جستجوگر زنان از جمله مؤلفه‌هايي هستند که در داستان‌هاي کوتاه اين مجموعه يافت مي‌شوند. نوع پردازش به متن و زبان، و شيوه برخورد با شخصيت‌ها و نحوة بيان مشکلات و بروز دادنِ آن‌ها نوعي نگاه زنانه را به متن نشان مي‌دهد؛ نگاهي که از ديد يک نويسندة زن نمي‌تواند پنهان بماند...

عالي بازدار:  پس از دريافت ديپلم و خدمت سربازي درخواست کار به اداره کل فرهنگ بنادر و جزاير خليج فارس در بوشهر داد تا به کسوت معلمي درآيد. از مدير مدرسه ماندگار سعادت استعلام شد تا نظرش را درباره ايشان اعلام کند. مرحوم سيد ضياء الدين بلادي مدير وقت مدرسه نامه‌اي به اداره کل فرهنگ نوشت و دانش‌آموز ديروزش را مورد تاييد قرار داد و معرف ايشان شد...

برادر جمپولوي (دوقلو) من (ابراهيم هوشيار) / علاقه و دلبستگي‌اش به بوشهر را حفظ کرده بود (دکتر رسول هاشمي) / براي پرويز هوشيار عزيز ( دکتر رضا معتمد) / اسمي مترادف با فرهيختگيِ يک انسان و خادمِ امور فرهنگي، ادبي و هنري (حسين طالبي) / صحنه گردان جلسات بوشهري‌هاي مقيم مرکز (ابراهيم ميگلي‌نژاد) / و خزاني ديگر در بوستان علم و هنر و انديشه بوشهر (خورشيد فقيه) / پرویز هم پرید (عبدالمجید زنگویی)/ ماجراي آن دوربين هشت ميلي متري (هاشم هاشم‌زاده)، سال‌هاي سخت و سخت‌تر (فريده كاردانى)...

 اول مهر به همان مدرسه رفتيم که نامش مهران بود. معلم کلاس دوم مرحوم آقاي گيتي‌زاده بود که مردي بلند قد و خوش تيپ بود. در همان سالها آقاي گيتي‌زاده با خانم محتشمي ازدواج کردند و يادم است که عروسي مفصلي گرفتند. در ميان دانش آموزان دولابي، حميدي ، فروزاني و خودم از بچه هاي زرنگ بوديم و رقابت داشتيم و خيلي درس خوان بوديم به طوري که آقاي گيتي‌زاده در کلاس دوم تعدادي از بچه‌ها را در اختيار ما گذاشته بود...

مژده مواجي : اين روزها فضا تغيير کرده است؛ در واقع از هفتة دوم اکتبر. سوار مترو شدم که به سر کار بروم. به صفحة مانيتور در مترو نگاه مي‌کردم که اخبار و اطلاع‌رساني‌ها پشت سر هم روي آن اعلام مي‌شد. اعلام برنامه‌هاي تئاتر شهر هانوفر، سيرک، تبليغات تجاري شهر، دماي هوا تا به اخبار جهان که رسيد، اخبار جنگ در خاورميانه در صدر خبرها بود. چند سطري خواندم...

به همت پژوهشگر جنوبي منتشر شد؛

سرگذشت جزيره مرجاني ايران

«تاريخ جزيرة خارگ؛ فراز و فرود خاندان زعابي، آل‌مذکور و حيات‌داودي» نوشتة سيد حسن رضوي، نويسنده و پژوهشگر جنوبي؛ سرگذشت خاندان‌هاي کهن‌‎زاد ساکن اين جزيرة مرجاني در خليج‌فارس است که به همت انتشارات «هليله» منتشر شده است.

به گزارش خبرگزاري کتاب ايران (ايبنا) در بوشهر، اين کتاب در 736 صفحه مصور با شمارگان 500 نسخه راهي بازار کتاب شده که روايت مفصلي از فراز و فرود خاندان زعابي، آل‌مذکور و حيات‌داودي؛ نخستين خاندان‌هاي ساکن در اين جزيره مرجاني بعد از اخراج پرتقالي‌ها به دست شاه‌عباس صفوي از خليج فارس است.

ناشر کتاب «تاريخ جزيرة خارگ» در پشت جلد اين اثر آورده است: «اين کتاب داستان جزيره‎‌اي است باستاني در شمالي‎‌ترين آب‌هاي خليج فارس که مردم او را «خارگ» خوانند. جزيره‌‎اي آرميده در مسير شاه‎راهي باستاني ميان بنادر بصره بوشهر، مسقط و هندوستان که گذر دريانوردان به ناگزير از اين جزيره بوده است.

چهارصد سال پيش در زمان شاه عباس صفوي وقتي که پرتغالي‎‌هاي شکست‌‎خورده از خليج‌فارس تارانده شدند، قبايل چندي از سواحل عمان و نواحي داخلي ايران به ‌‎سمت نوار ساحلي ايران مهاجرت کردند و در پهنه وسيعي از ساحل اسکان يافتند. خاندان زعابي، آل‎مذکور و حيات داودي از جمله اينان بودند که به ترتيب در بندر ريگ بندر بوشهر و بندر گناوه ساکن شدند؛ اين سه خاندان به سرعت قدرت يافته و حدود سيصد سال بر جزيره خارگ و نواحي ساحلي حکم راندند.

اين کتاب حکايت زندگاني و حکمراني اين سه خاندان است که آغاز نوشتنش شايد يک کنجکاوي کودکانه بود از راز مرگ کدخدا عبدالرسول احمدي در هشتاد سال قبل؛ اما رفت تا پنج هزار سال قبل‎‌تر و آن همه تاريخ عجيب و پرماجرا حالا کد‎خدايان اين سه خاندان به هيجده تن رسيده‌‎اند هر کدام با فصلي جدا و روايت ايامي چند که بر آن‌ها و بر جزيره گذشته است.»

در بخشي از «تاريخ جزيرة خارگ» به قلم سيدحسن رضوي مي‌خوانيم: «تاريخ‌نگاران بر اين باورند که پنج هزار سال پيش، جزيره خارگ يکي از پايگاه‌هاي دوردست امپراتوري ايلام بوده است. گيرشمن، باستان‌شناس فرانسوي مي‌نويسد: «جزيره مي‌بايست از سه هزار سال پيش از ميلاد مسيح جزو قلمرو کشور عيلام بوده باشد؛ زيرا با کشتي بادي فقط سه يا چهار ساعت با بوشهر، بندر مهمي که در کرانة ايران است، فاصله دارد و قلمروي عيلام که شوش پايتخت آن بود تا به اين قسمت خليج فارس مي‌رسيد؛ زيرا نيم‌قرن پيش هيئت باستان‌شناسان فرانسوي در بوشهر خشت‌هايي يافتند که بر آن‌ها نوشته‌هايي دربارة پادشاهي عيلام منقوش بود.»

به گزارش ايبنا، پژوهشگر و نويسنده جنوبي متولد سال 1351 است. وي که پيش از اين آثاري چون «چند مي‌گيري تا جزيرة ناخدا» و... را راهي بازار کرده بود.

قصه کوتاه

عزّتو

شاهرخ تنگسيري

غنو جُلَتي با زغال رو ديوار خونه ي خداکرم  يه قلب گُتي مي کشيد و با دستخطي  که چپي از  خط  احمدسياه  نبيد يه بُردش مي نوشت عزت يه بُرد ديگه ش مي نوشت غني.  هرروز صبح گه خداکرم قبل از اين که زن هاي همسايه قدم تو کيچه بذارن و قصد دروازه کنن مي اومد و با افتوه و جارو پَنگي  نقاشي  غنو رو  ديوار  مي‌شست و با خوش مي‌گفت: لعنت بر شيطون حرومزاده آخرش خين ايي تيله سگ تو گردن مو مي افته، بخدا اگه دسم بيافتي کل کلت مي‌کنم .

قصه خداکرم و زنش عزتو ديم درازن، عزتو سي ساله دختر آخري و بقولا ته تغاري ابرام قصاب اُبوداني بيد که تو لين هفت احمدآباد زندگي مي‌کرد، حاصل دو تا ازدواجش يه درزن دختر و يه پسرمعلول بيد که سالم صداش ميزدن.  يازده تا از دختراش فرستاده بيد خونه بخت، دستِ  ايي آخري هم نهاد تو دست  خداکرم  که همسن و سال خودِ ابرام قصاب بيد. عزتو  با دلالي ميشتي زهرا و ننهِ جاسم عربو  با  شپ و کل سوارِ سماچ حاج مالک از اُبودان اوردنش خوردي سيفو.  خداکرم  از چهار تا زن قبليش که دوتاش مرده بيدن و دوتاشون طلاق داده بيد بچه نساخته بيد و بقول ميشتي زهرا : «خداکرم  اجاقش کور بيد». عزتو قشنگ بيد ولي قلدر و با لهجه اُبوداني با همسايه ها حرف ميزد و هميشه موقع عرض اندام تکيه کلامش مي‌گفت «مو دختر ابرام قصابم»، يعني که حساب دستون بياد با کي طرفين.  غنو مث آدم شوپر زده صورتش قلپيده بيد، قدش کوتاه و تا بگي زورش زياد بيد. پشت سرش ايقد پهن بيد که از بچگي سيش مي‌گفتن غنو جُلّتي.

هميچي از روزي شروع شد که خداکرم دم دروازه سفارش غنو کرده بيد بياد خونه شون بدنه و کف آب انبار و حوض بشوره تا زمستون اوو بارون ذخيره کنه، عزتو يه مجمعي صبحونه مفصل مياره جلو غنو و يه قيلون برازجوني چاق مي‌کنه و چندتا فرق قيلون  مي‌کشه و ديدش هُف ميکنه تو  صورت غنو که چيش تو چيشش نشسته، ني قيلون ميده دس غنو و ميگه بکش که چاقن،  او هم مث خر کيف مي‌کنه که بالاخره يه نفر حساب آدم اوردش،  حالا  غنو کجا مي بيني، ديگه شاهين تو آسمونم حريف پر و بالش نبيد و يکجا صد دل  عاشق و دلباخته‌ي عزتِ خداکرم ِاز هميچي بي خبر ميشه. عزتو جذابيت خاصي داشت، حرف زدنش تو دل مي نشست و خيليا که دستشون ازش کوتاه بيد ديرا دير هلاکش بيدن.  يه سر شو تا صبح خداکرم  پشت در سرا کمين نشست که مچ غنو بگيره و حسابش بيله کف دسش ولي خبري از  غنو نشد، دم دماي صبح پيرمرد پلک چيشش دوام نيورد و همونجا پشت در  سرا رو  سکوني تنير کنار حبانه ي شکسته خسته و رسه خووش برده بيد. مطابق هر روز رفت در باز کرد، تا چيشش ري ديوار افتاد ديد تا قلب و دستخط غنو رو ديوارن. وا حسينم خداکرم کجا مي‌بيني،  کاردش مي‌زدي تُپِ خيني ازش چکه نمي‌کرد، با صداي بلند که همه کيچه و محل بفهمن  داد مي‌زد: «اگه سر لش بگيرمت  مث مُشک تشت مي‌زنم که از استخونات  زغال بليط  عمل بياد». ولي خوشم مي‌فهميد رو در رو حريف  مچ سفت غنو نمي‌شه.

شوي که خداکرم کمين آخر نهاد و عزمش سي خلاص کردن غنو جزم کرد پس در سرا قايم شد وسه تا سر قيلون پشت هم ديد کرد. به محض شنيدن صداي  خش خش زغال رو ديوار دستش دور تنگ قيلون حلقه کرد و در سرا هُمبار باز کرد و از پشت سر  شلال سر غنو  کرد که غرق عشق بازي با اسم عزتو بيد. به گمون خوش ديگه از شر  غنو  خلاص شد.  غنو مشکال خين و مث مرغ سر بريده تو خين خوش مي پلکيد و بوا بوا مي‌کرد. خداکرم بازداشت کردن. عزتو رفت زندان شهرباني ملاقات خداکرم و سي محض دلداريش با همو لهجه اُبوداني روش کرد طرف خداکرم و گفت : «دوتا قطره اشک نذر خواجه خضر کردم غنو چيش واز کنه و از بيمارستان مرخص بشه رو پاي خودش ويسه». خداکرم (با تشر) گفت: «اگه ده مرتبه ديگه رو پاش ويسه  ده تا تُنگ قيلون ديگه خرجش مي‌کنم  توهم ايقد از چيشات ولخرجي نکن زن، اشک حرمت داره سي هرچيز و هرکسي نبايد سرازيرش کني».

غنو سه ماه تموم مث ميت  رو تخت بيمارستان بي‌هوش و حواص افتاده بيد.  تا روزي که با بُنگِ  اذون سحر مسجد فيل چيش واز کرد، غنو هيچ کس و هيچ چيزي يادش نمي‌اومد،  حتي راه خونه خوشونم نمي‌فهميد کجان ولي پاش که از بيمارستان نهاد بيرون يه راست رفت سمت خونه خدا کرم،  تو روز روشن و جلو چيش تموم آدماي کيچه با زغال يه قلب گتي کشيد و وسطش يه تيري رد کرد، زيرش نوشت يا مرگ يا عزتو. غنو با ايي حرکتش سي همه ثابت کرد ديوونه‌وار دلبسته عزتوون با ايکه مي‌فهميد شوهرداره.

برخلاف تمام قوانين نوشته شده بشر عنصر عشق بي مرزترين و سقفش لايتناهي ترين عنصر پيدا و پنهان بشرن. کيمياي عشق غالب بر تمام عناصر طبيعتن. در واقع مغز انسانها با پيش فرض عشق قادر به فرمان دادن به  ديگر اندامهاشه. اگر هيچ معجزه‌اي در دنيا پايه عقلي و علمي نداشته باشه محاله کسي منکر  معجزه عشق بشه چون که همه موجودات زنده عالم شانس يکبار تجربه‌ش دارن. شايد تنها رشته پيوند غنو به دنيا در عالم سکرات عشق و دلباختگي عميق و يک طرفه به عزّتو بيد. 

جنازه غنو سه روز بعد با يه مرگ مشکوک قبل از غروب افتو روبرو تل عاشقون از دل  دريا اومد بالا . رسوايي عشق نافرجام غنو به اينجا ختم شد که خداکرم از دست نيش و کنايه مردم شهر و محل  مجبور به طلاق عزتو  شد. يه روز صبح گه ساک و چمدون عزتو تو دستش گرفت و رفت سمت گاراژ  اتوميهن، عزتو با چيش اشکبار و يه عالمه حرف و حديث ناحقِ ساخته و پرداخته مردم رو صندلي اتوبوس نشست و بال چادرش رو تموم صورتش کشيد و سي هميشه از بوشهر و خداکرم خداحافظي کرد. هميطور که اتوبوس داشت از خيابوناي شهر خارج مي شد عزتو از  پشت شيشه اتوبوس با چشم خوش ميديد که رو تموم ديواراي شهر نقاشي يه قلب تير خورده و اختصار دوتا اسمه که بي صاحب بجا مونده.

(هفته نامه نسیم جنوب – سال بیست و ششم، شماره 1068)

 سه مؤلفه مهم تعريف گردشگري عبارتند از : هدف از سفر(تفريح، زيارت، ديدار فاميل و ...)، مدت سفر(کمتر ازيک سال متوالي ) و مکان سفر(مکاني خارج از محيط معمول). بنا بر اين گردشگري عبارت اند از مجموعه فعاليت‌هاي افرادي که به مکان‌هايي خارج از محل زندگي و کار خود به قصد تفريح، استراحت، زيارت و انجام امور ديگر مسافرت مي کنند وکمتر از يک سال متوالي در آن مکان باشند. در تعريف گردشگري بايد دقت شودکه هردو بعد  تقاضا ( گردشگر) و عرضه ( مقصد و ساکنان) موردتعريف قرار گيرند...

غلامرضا شريفي خواه : کسبه‌هاي بازار انسان‌هايي از جنس آرامش و صداقت و شرف و مهرباني بودند و نام شان جاويد و يادشان گرامي باد. در هنگام صبح لنج هاي صيادي موتوري از جزيره شيف با ماهي‌هاي تازه و درجه يک در کنار ساحل که قهوه‌خانه کاکي در آن جا قرار داشت «تابوک» پهلو مي‌گرفتند. اين قهوه‌خانه مرکز معاملات و داد و ستدها و رفع اختلافات بين لنج داران بود که به کمک «مهدي و ماندني کاکي» اداره مي شد و محلي بود...

ابراهيم بشکاني: عصرچهارشنبه‌اي از آبان ماه سال 1343بود، همه خانواده به دور راديو چهار موج  قديمي که با باطري بزرگي که هميشه کنارش بود کار مي کرد، جمع شده بوديم، البته اين راديو به سيمي بلند که تا پشت بام خونه ادامه داشت متصل شده بود و آنتن آن محسوب مي‌شد. همه منتظر قرعه کشي بليط‌هاي بخت آزمايي...

 عبدالرسول سلحشورنژاد: امروز رفته بودم خيابان سنگي روبروي اورژانس(درمانگاه 7 تير ) خيلي شلوغ بود،  جاي پارک گير نميومد،  خيابان پر رفت آمد ماشين‌ها،  ياد بچگي‌هامون افتادم، خيابان اينقدر خلوت بود که جاي بازي بچه ها بود، انواع بازي‌ها. گاري سيمي و غلتک بازي که  با قوطي خالي روغني و امشي استوانه اي که وسط بالا و پايينش سوراخ مي‌کرديم ازش سيم رد مي‌‌کرديم و غلتک درست مي‌کرديم...

حسين حشمتي:  از جمله ديدني هاي جذاب شهرهاي تاريخي، بازار سُنتي آن است که بوشهر نيز از اين پديده قديمي بي‌نصيب نمانده است کما اين که بازار قديمي که ساخت آن را به زمان حکمراني دريابيگي نسبت مي دهند، داراي معماري قاجاري است و درمحله دهدشتي قرار دارد که به قول معروف از شيرمرغ تاجان آدميزاد در آن جا وجود دارد...

حميد آب آذر: پرويز  گفت چهار _ پنج ساله بود که پدرش محدِ عبدوي جط در آن ماجراي معروف کشته مي شود. محد عبدوي جط از شورشيان  و ناراضيان منطقه دشتي و بلوک بوشکان(بخش بوشکان فعلي)  که عليه خوانين زمانه خود سر به شورش برداشته بود. روزي دشمنان وي را غافلگير کرده و در خانه کپري اش با شليک گلوله اي او را کشته بودند...

مهمترين تحولات تاريخ معاصر ايران عبارت بودند از رويارويي با غرب و ازدست رفتن موقعيت تاريخي و جغرافيايي ايران به علت عقب‌ماندگي‌هاي تاريخي که به طور مثال باعث دست‌اندازي روسيه و عثماني و انگليس به خاک ايران شد. انقلاب مشروطه يک تحول بنيادين ديگر بود که هنوز ابعاد واقعي اين تحول براي مردم تببين نشده است...

سيروس شيبو: خودم را  ميان خاطرات ديدم، گرم و صميمي، همه بودند، خيلي شلوغ و پر سرو صدا، همه چيز در ذهنم موج مي‌زد. دم دروازه شلوغ بود، پلاکارت سينما را نگاهي انداختم فيلم سلطان قلب‌ها، تعريفش را زياد شنيده بودم به خودم گفتم شب با دوستانم برم سينما فيلم قشنگيه. چشمم به مجسمه...

ابراهیم بشکانی: از صبح هوا خيلي گرم و شرجي بود، يعني تپ تپ، باد از باد نمي‌جنبيد. طبق معمول همه روزه تو ميدون برحه کازروني جمع شديم و برو بچه‌ها روي سکنچه مسجد که جاي استراحتمون بود نشسته بودند و در فکر بوديم که چگونه وقت بگذرونيم، يکي از بچه‌ها پيشنهاد شَرْرُو بازي داد که همگي قبول کرديم...

نرگس کياني: ‌احمد علي‌شرفي را مي‌توان يکي از وزنه‌هاي موسيقي اقوام در بوشهر دانست که هم ني‌انبان، هم‌ ني‌جفتي مي‌زد. او خوشبختانه صاحب فرزنداني اهل موسيقي بود؛ فرزنداني که احتمالاً مي‌توانند فقدان پدر را تا حدي جبران کنند. علي‌شرفي معمولاً به صورت خانوادگي کار مي‌کرد...

ابراهیم بشکانی : روز بيستم شهريور ماه، خوانين دشتي و تنگستان و حيات داوودي، بوشهر را محاصره کردند و در روز 25 شهريور ساعت هشت صبح با چندين کاميون از تفنگچي‌هاي تحت امر خود به سرکردگي فتح الله خان حيات داوودي وارد شهر شدند، در اون زمان هيچ نيروي ارتشي در بوشهر نبود فقط يک هنگ ژاندارمري در بهمني قرار داشت که حدود 200 نفر ژاندارم در آن خدمت مي‌کردند...

غلامرضا شريفي‌خواه: در دوران نوجواني اواسط دهه چهل شمسي تفريح برخي از بچه هاي بندر بوشهر، اين بود که با پاي برهنه (پتي) يا در کنار دريا مي‌گذراندم و يا رفتن به بازار قديم و دروازه شهر و بعضي اوقات هم با بچه هاي محل در ميداني جمع شده و مشغول به بازي‌هاي گروهي (دسته جمعي) مي‌‌شديم و خيلي خوش مي‌گذشت. تا اين که کم کم بزرگتر و به سينما علاقمند شدم. به قولي که در عامه مردم مي‌گفتند سينمارو، يعني عادت رفتن به سينما.